a) Sự việc khởi đầu: (1) Vua Hùng kén rể.
- Sự việc phát triển: (2), (3), (4).
- Sự việc cao trào: (5), (6).
- Sự việc kết thúc: (7)
* Mối quan hệ nhân quả giữa các sự việc trên: Sự việc trước là nguyên nhân của sự việc sau. Sự việc sau là kết quả của sự việc trước và lại là nguyên nhân của sự việc sau nữa.
Các sự việc móc nối với nhau trong mốì quan hệ rất chặt chẽ, không thể đảo lộn, không thể bỏ bớt một sự việc nào.
b) Sáu yếu tố cụ thể cần thiết của sự việc trong truyện là:
- Ai làm? (nhân vật): Hùng Vương, Sơn Tinh, Thủy Tinh.
- Xảy ra ở đâu?: Ớ Phong Châu, đất của vua Hùng.
- Xảy ra lúc nào?: Xảy ra thời Hùng Vương.
- Nguyên nhân: Sự ghen tuông dai dẳng của Thủy Tinh.
- Diễn biến: Những trận đánh nhau dai dẳng của hai thần hằng năm.
- Kết quả: Thủy Tinh thua nhưng không cam chịu. Hằng năm cuộc chiến giữa hai thần vẫn xảy ra.
Không thể xóa bỏ yếu tố thời gian và địa điểm trong truyện được, vì: cốt truyện sẽ thiếu sức thuyết phục, không còn mang ý nghĩa truyền thuyết.
Việc giới thiệu Sơn Tinh có tài là rất cần thiết vì như thế thì mới có thể chống chọi nổi với Thủy Tinh.
Nếu bỏ sự việc vua Hùng ra điều kiện kén rể cũng không được, vì không có lí do để hai thần thi tài.
Việc Thủy Tinh nối giận có lí, vì:
- Thần rất kiêu ngạo, cho rằng mình chẳng kém Sơn Tinh. Nay chỉ vì chậm chân mà mất vợ, nên bực tức.
- Tính ghen tuông ghê gớm của Thủy Tinh.
c) Sự việc thể hiện mối thiện cảm của người kể với Sơn Tinh và vua Hùng:
- Giọng kể trang trọng, thành kính khi nhắc đến vua Hùng và Sơn Tinh.
- Điều kiện kén rể có lợi cho Sơn Tinh, bất lợi cho Thủy Tinh. Đó là dụng ý của vua Hùng.
* Việc Sơn Tinh thắng Thủy Tinh nhiều lần có ý nghĩa con người khắc phục, vượt qua lũ lụt, đắp đê thắng lợi.
* Không thể đế cho Thủy Tinh thắng Sơn Tinh, vì như thế là con người thất bại, nhân dân ta phải chìm trong biển nước.
* Không thể xóa bỏ sự việc "Hằng năm, Thủy Tinh lại dâng nước... Vì đó là hiện tượng xảy ra hằng năm ở nước ta, là quy luật thiên nhiên.