Sông núi nước Nam (Nam quốc sơn hà)
-Được coi như bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta: khẳng định chủ quyền về lãnh thổ của đất nước (2 câu đầu) và nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược (2 câu sau)
-Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, chữ Hán
-Giọng thơ dõng dạc, đanh thép
-Vừa biểu ý vừa biểu cảm
Phò giá về kinh
(Tụng giá hoàn kinh sư)- Trần Quang Khải
-Ca ngợi hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình thịnh trị của dân tộc ta thời đại nhà Trần
-Phương châm giữ nước vững bền, tài trí sáng suốt của vị tướng Trần Quang Khải
-Thể thơ ngũ ngôn; chữ Hán
-Giọng thơ dõng dạc, đanh thép
 
Bánh trôi nước
- (Hồ Xuân Hương)
-Hồ Xuân Hương –Bà chúa thơ Nôm
-Bài thơ có 2 tầng ý nghĩa:
+Ý nghĩa tả thực: bánh trôi nước trắng, tròn, chìm, nổi
+Ý nghĩa ẩn dụ: ngợi ca vẻ đẹp duyên dáng, phẩm chất trong sáng, nghĩa tình của người phụ nữ
=> vừa trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp người phụ nữ vừa cảm thông, xót xa cho thân phận chìm nổi của họ trong xã hội phong kiến
-Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt; chữ Nôm
-Phép ẩn dụ
-Ngôn ngữ bình dị, dùng chất liệu văn học dân gian: mô típ “Thân em”, thành ngữ “bảy nổi ba chìm”
Qua đèo Ngang
(Bà Huyện Thanh Quan)
-Bức tranh cảnh đèo Ngang:
+Thời gian: buổi chiều tà – thời gian tâm trạng
+Không gian: trời, non, nước –cao rộng, bát ngát
+Cảnh vật: cỏ cây, đá, hoa, tiếng chim kêu, nhà chợ …- tiêu điều, hoang vắng
-Tâm trạng con người:
+Hoài cổ, nhớ nước thương nhà
+Buồn, cô đơn
-Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật; chữ Nôm
-Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình
-Phép đối, từ láy, từ đồng âm, đảo ngữ, điệp từ
 
Bạn đến chơi nhà(Nguyễn Khuyến)
Bài thơ lập ý bằng cách dựng lên một tình huống khó xử khi bạn đến chơi để từ đó làm nổi bật tình bạn cao đẹp, thắm thiết, không nề hà vật chất
- Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật; chữ Nôm
-Tạo tình huống độc đáo
-Ngôn ngữ giản dị, giọng điệu hóm hỉnh
-Cụm từ “ta với ta”