Bác Hồ người là tình yêu thiết tha nhất trong lòng dân và trong trái tim nhân loại”. Chủ tịch Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ vĩ đại, đã chèo lái con thuyền cách mạng Việt Nam gặt hái nhiều thắng lợi, cho đất nước có được nền độc lập tự do như ngày hôm nay. Bên cạnh sự nghiệp hoạt động cách mạng của người, Hồ Chí Minh còn được biết đến như một thi sĩ bởi những đóng góp không nhỏ cho kho tàng thơ ca cách mạng nước nhà. “Rằm tháng giêng” là một trong những bài thơ hay của người, được sáng tác trog những năm tháng kháng chiến gian khổ:
“Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên
Xuân giang, xuân thủy tiếp xuân thiên
Yên ba thâm xứ đàm quân sự
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền”
Bài thơ “Rằm tháng giêng của Hồ chủ tịch được viết nguyên văn chữ hán, nhưng được dịch sang tiếng việt giúp người đọc có một cảm nhận dễ hiều hơn:
“Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân
Giữa dòng bàn bạc việc quân
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền”
Mở đầu bài thơ là khung cảnh nên thơ, lãng mạn của một đêm rằm ngày xuân:
“Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên”
(Rằm xuân lồng lộng trăng soi)
Mùa xuân là mùa của đất trời vạn vật sinh sôi nảy nở. Còn đêm rằm tháng riêng lại là đếm rằm đặc biệt trong năm, đêm rằm đầu tiên của một năm mới. Ánh trăng chiếu soi “lồng lộng” hẳn là một đếm trăng sáng vằng vặc khiến cho người thi sĩ nảy nở những vần thơ hay. Nghệ thuật đảo ngữ đưa tính từ lên trước càng nhấn mạnh vẻ đẹp lung linh của ánh trăng đẹp đêm rằm tháng giêng “nguyệt chính viên”.
Trong cái không gian hữu tình có ánh trăng ấy, vẻ đẹp của trăng và sông nước lại hòa quện với nhau thật ấm áp:
“Xuân giang, xuân thủy tiếp xuân thiên”
(Sông xuân nước lẫn bầu trời thêm xuân)
Bên dưới là dòng sông mát trog hiền hòa với nước mùa xuân mát lành, còn bên trên là bầu trời mùa xuân cao vút với ánh trăng sáng đang chiếu rọi muôn nơi. Câu thơ như vẽ nên một bức tranh đêm xuân trong trẻo và yên bình. Câu thơ cho người đọc một tầng liên tưởng đặc biệt. Điều đó được liên tưởng qua từ “tiếp” trong câu thơ. Phải chăng ánh trăng sáng cùng bầu trời rộng lớn của mùa xuân kia đang soi bóng xuống dòng nước mùa xuân, tạo nên hình ảnh đẹp như đất trời giao hòa. Qủa là một bức tranh xuân tuyệt đẹp. Điệp từ xuân được điệp lại ba lần như nhấn mạnh rằng “xuân giang”,”xuân thủy” và “xuân thiên” đều mang vẻ rực rỡ riêng của mùa xuân đầy sức sống. Trời xuân, sông xuân cùng dòng nước mùa xuân như đang hòa quện khiến ta có cảm giác như trên mặt nước yên ả kia cũng có một bầu trời xuân đẹp.
Trog cái khung cảnh ấm áp, thảnh thơi đến thế được nhà thơ vẽ thêm hình ảnh của con người trên dòng sông xuân ấy:
“Yên ba thâm xứ đàm quân sự”
(Giữa dòng bàn bạc việc quân)
Hình ảnh người chiến sĩ hiện lên trong bức tranh xuân thật đẹp. Dù trong không khí mùa xuân rực rỡ nên thơ nhưng cũng không quên nhiệm vụ. Còn gì đẹp hơn những người lính ngồi trên con thuyền giữa dòng sông để bàn bạc viêc quân. Câu thơ gợi sự ngợi ca những con người đang ngày đêm âm thầm cống hiến tuổi xuân của mình cho đất nước. Bức tranh con người bơi thuyền giữa dòng sông cảm giác thật khoan thai và ung dung. Nó cũng thể hiện một niềm lạc quan vào tương lai phía trước của cách mạng nước nhà.
Bài thơ khép lại với một hình ảnh đẹp của ánh trăng xuân:
“Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền”
(Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền)
Ánh trăng lại một lần nữa xuất hiện để khép lại bức tranh đêm rằm mùa xuân. Trăng hiện lên với không gian bao la bát ngát bên con thuyền nan nho nhỏ. Trăng hiện lên như một người bạn tâm tình trên con thuyền cùng người thi sĩ cũng là người chiến sĩ. Trăng thật thanh bình và hiền hòa gợi một cảm giác ấm áp vô cùng. Đó hẳn là ánh trăng của niềm tin vào hòa bình, của độc lập tự do cho dân tộc Việt Nam. Hẳn là một người yêu thiên nhiên và say mê cảnh vạt đẹp đẽ của thiên nhiên, nhà thơ mới có được những hình ảnh thơ đặc sắc, độc đáo đến vậy.
Từ xưa tới nay, trăng là hình ảnh khá gần gũi với các bậc thi nhân. Trăng bước vào thơ ca luôn gần gũi, thân tình và tự nhiên. Câu thơ gợi cho người đọc liên tưởng đến hình ảnh con thuyền chở trăng trong thơ Hàn Mặc Tử:
“Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay”
Hay trong thơ Nguyễn Bính ánh trăng không rải trên sông mà rải trên vườn chè:
“Đêm nay mới thật là đêm
Ánh trăng ai rải lên trên vườn chè”
“Rằm tháng giêng” là một bài thơ đặc sắc của Hồ chủ tịch khi viết về mùa xuân. Bài thơ đã vẽ nên một bức tranh xuân tuyệt đẹp nên thơ cùng hình ảnh con người cống hiến âm thầm cho mùa xuân của cách mạng. Bài thơ cho người đọc ấn tượng sâu sắc về tình yêu thiên nhiên của người thi sĩ cùng tình yêu nước và nhiệm vụ của những người chiến sĩ cách mạng.