Không khí chính là lượng chất khí luôn bao quanh chúng ta. Không khí không có màu, không mùi, không vị. Đây là một yếu tố quyết định sự sống của con người cũng như toàn bộ sinh vật sống trên trái đất.
Trên thực tế, không khí và khí quyển không hề khác biệt về bản chất. Cả hai đều là từ đồng nghĩa. Tuy nhiên, nhìn theo góc độ khoa học môi trường thì lại có chút khác biệt. Theo đó, không khí cung cấp cho động, thực vật sinh sống trong một môi trường nhỏ. Như một thành phố, khu rừng, trong phòng ở,… thường được gọi là không khí. Còn đối với các dòng khí trong một khu vực lớn hoặc có tính toàn cầu thường được gọi là khí quyển.
Độ dày của khí quyển khoảng 1000 km. Trong đó, lớp không khí chủ yếu mà mọi sinh vật sử dụng là phần không khí bao quanh mặt đất với độ dày từ 10 – 12 km. Thế nhưng không khí ở những trường hợp khác nhau khu vực khác nhau,… chất lượng cũng sẽ khác nhau.
Đây được xem như là các thành phần chính của không khí. Trong không khí thường có các khí cố định như Nito chiếm 78,09%, oxy chiếm 20,95% và khí trơ chiếm 0,93%.Tổng cộng ba loại này chiếm 99,97% tổng thể tích của cả khí quyển. Chúng sẽ cùng với các vi lượng khí hiếm như neon (Ne), heli (He), krypton (Kr), xenon (Xe),… tổ hợp nên thành phần cố định của khí quyển. Ở bất cứ chỗ nào trên trái đất thì tỉ lệ này đều giống nhau.
Thành phần có thể thay đổi chính là khí cacbonic và hơi nước trong không khí. Ở điều kiện bình thường thì hạm lượng cacbonic là 0,02% – 0,04%. Và hàm lượng hơi nước dưới 4%. Tuy nhiên, hàm lượng của các thành phần này thường thay đổi theo mùa và điều kiện khí hậu. Chúng gây ảnh hưởng đến sản xuất và hoạt động đời sống của con người.
Nếu không khí chỉ gồm thành phần cố định và thành phần có thể thay đổi thì đây chính là không khí thuần khiết. Hay không khí trong sạch.
Các thành phần không cố định ngoài các thành phần chính của không khí có hai nguồn:
- Do thiên nhiên xuất hiện những thiên tai đột ngột xuất gây nên các chất ô nhiễm mà hình thành.
- Do những hành động của con người gây ô nhiễm cho môi trường mà hình thành.
Đây là những nguồn chủ yếu nhất của thành phần bất định trong không khí. Đồng thời, cũng chính là nguyên nhân chủ yếu gây ô nhiễm không khí.
Ngoài các thành phần của không khí vừa kể trên, trong không khí còn có một lượng nhỏ các ion âm. ion âm được coi như vitamin của không khí. Nó có thể giúp người ta duy trì các chức năng sinh lý được bình thường. Thường thì ion có nhiều ở các khu vực biển, rừng núi, nông thôn,… Chính vì thế, con người khi sống ở môi trường đó sẽ cảm thấy thoải mái, thư thái hơn.