Câu 2 (SGK Ngữ văn 6 tập 1 trang 8):

- LLQ và Âu Cơ yêu nhau rồi mới kết duyên, hai môi trường nước – cạn tách biệt

- Âu Cơ sinh nở kì lạ: Sinh bọc trăm trứng, nở trăm con, đẹp đẽ, khôi ngô, không cần bú mớm, lớn nhanh như thổi.

- LLQ và Âu Cơ chia 50 con theo mẹ lên núi, 50 con theo cha xuống biển để cùng nhau cai quản các phương

- Theo truyện, người Việt Nam là con cháu vua Hùng, nguồn gốc tiên rồng

Câu 3 (SGK Ngữ văn 6 tập 1 trang 8):

- Chi tiết tưởng tượng kì ảo là chi tiết hư cấu, không có thật, được tác giả dân gian tưởng tượng ra.

Vai trò:

   + Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ của các nhân vật, sự kiện.

   + Thần kì hoá, linh thiêng hoá nguồn gốc giống nòi, dân tộc để chúng ta thêm tự hào, tin yêu, tôn kính tổ tiên, dân tộc.

   + Làm tăng sức hấp dẫn của tác phẩm.

Câu 4 (SGK Ngữ văn 6 tập 1 trang 8):

Ý nghĩa: giải thích, suy tôn nguồn gốc cao đẹp của dân tộc, đồng thời thể hiện ý nguyện đoàn kết thống nhất cộng đồng

Luyện tập

Câu 1 (SGK Ngữ văn 6 tập 1 trang 8):

- Một số truyện: Qủa bầu mẹ, quả trứng thiêng,...

Câu 1 (trang 8 sgk ngữ văn 6 tập 1)

Những chi tiết thể hiện tính kì lạ, cao quý về nguồn gốc và hình dạng của Lạc Long Quân và Âu Cơ:

- Nguồn gốc:

     + Lạc Long Quân: là con trai của thần Long Nữ, mình rồng, sức khỏe vô địch, có nhiều phép lạ

- Âu Cơ: Dòng dõi Thần Nông, xinh đẹp tuyệt trần

⇒ Lạc Long Quân và Âu Cơ thuộc dòng dõi tiên rồng cao quý.
 

Câu 2 (trang 8 sgk ngữ văn 6 tập 1)

Việc kết duyên của Lạc Long Quân và Âu Cơ có điểm kì lạ:

- Đây là mối lương duyên giữa con trai thần Long Nữ dưới nước và con gái dòng họ Thần Nông trên cạn

- Âu Cơ sinh ra bọc trăm trứng, từ trăm trứng nở ra một trăm người con trai, đàn con không cần bú mớm và tự lớn lên như thổi, khôi ngô, khỏe mạnh

- Lạc Long Quân và Âu cơ chia con thành hai ngả: năm mươi xuống biển cùng cha, năm mưới lên rừng cùng mẹ

- Người Việt là con cháu của vua Hùng, con Rồng cháu Tiên.

Câu 3 (trang 8 sgk ngữ văn 6 tập 1)

- Chi tiết tưởng tượng kì ảo được hiểu là chi tiết không có thật, được tác giả dân gian sáng tạo nhằm thể hiện dụng ý nhất định về tư tưởng.

- Chi tiết kì ảo còn được gọi là chi tiết thần kì, hoang đường, hư cấu, lạ thường…

- Trọng truyện Con Rồng cháu Tiên, những chi tiết tưởng tượng kì ảo có vai trò:

     + Tô đậm tính chất kì lạ, cao quý của nhân vật sự kiện

     + Thần linh hóa, thiêng liêng hóa nguồn gốc dân tộc để người đời sau thêm tôn kính tổ tiên mình

     + Làm tăng thêm sự hấp dẫn của tác phẩm

Câu 4 (trang 8 sgk ngữ văn 6 tập 1)

Ý nghĩa truyện Con Rồng cháu Tiên:

- Lý giải, suy tôn nguồn gốc cao quý thiêng liêng của dân tộc Việt Nam.

- Khẳng định ý chí đoàn kết của người Việt nam dù ở miền núi, đồng bằng, miền biển, dù trong nước hay nước ngoài.

- Người Việt Nam đều là con cháu vua Hùng nên phải đoàn kết, yêu thương lẫn nhau

Câu 1

Trả lời câu 1 (trang 8 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Hãy tìm những chi tiết trong truyện thể hiện tính chất kì lạ, cao quý về nguồn gốc của Âu Cơ và Lạc Long Quân.

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết thể hiện tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ về nguồn gốc và hình dạng của Lạc Long Quân và Âu Cơ là:

*   Kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ về nguồn gốc và hình dạng:

-   Lạc Long Quân và Âu Cơ đều là thần Long Quân là thần nòi rồng, ở dưới nước, con thần Long Nữ. Âu Cơ dòng tiên, ở trên núi, thuộc dòng họ Thần Nông.

-   Lạc Long Quân "sức khỏe vô địch, có nhiều phép lạ", còn Âu Cơ "xinh đẹp tuyệt trần".

*   Sự nghiệp mở nước:

Lạc Long Quân "giúp dân diệt trừ Ngư Tinh, Hồ Tinh, Mộc Tinh" - những loài yêu quái làm hại dân lành. Thần còn "dạy dân cách trồng trọt chăn nuôỉ và cách ăn ở".

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 8 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Việc kết duyên của Lạc Long Quân cùng Âu Cơ và chuyện Âu Cơ sinh con có gì kì lạ? Lạc Long Quân và Âu Cơ chia con như thế nào và để làm gì? Theo truyện này thì người Việt là con cháu của ai?

Lời giải chi tiết:

-  Âu Cơ và Lạc Long Quân gặp nhau, đem lòng yêu nhau rồi trở thành vợ chồng, cùng chung sống trên cạn ở cung điện Long Trang.

-   Chuyện sinh nở của Âu Cơ thật kì lạ: nàng sinh ra một cái bọc trăm trứng; trăm trứng nở ra trăm con hồng hào, đẹp đẽ lạ thường. Đàn con không cần bú mớm mà tự lớn lên như thổi, mặt mũi khôi ngô, khoẻ mạnh như thần.

-   Âu Cơ và Lạc Long Quân chia các con: Năm mươi con xuống biển theo Lạc Long Quân, còn năm mươi con lên rừng theo Âu Cơ, khi có việc gì thì giúp đỡ lẫn nhau.

-  Theo truyện này thì người Việt là con Rồng, cháu Tiên.

Câu 3

Trả lời câu 3 (trang 8 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kì ảo? Hãy nói rõ vai trò của chi tiết này trong truyện?

Lời giải chi tiết:

-  Tưởng tượng, kì ảo là chi tiết không có thật, được tác giả dân gian sáng tạo nhằm mục đích nhất định.

-  Trong truyền thuyết này các chi tiết tưởng tượng có vai trò:

+ Tô đậm tính thần kì, lớn lao, đẹp đẽ của nhân vật, sự kiện.

+ Thần kì hoá, linh thiêng hoá nguồn gốc giống nòi, dân tộc dể chúng ta thêm tự hào, tin yêu, tôn kính tổ tiên, dân tộc mình.

+ Làm tăng sức hấp dẫn của tác phẩm.

Câu 4

Trả lời câu 4 (trang 8 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Thảo luận ý nghĩa của truyện Con Rồng, cháu Tiên.

Lời giải chi tiết:

Truyện có ý nghĩa sau:

-  Giải thích suy tôn nguồn gốc cao quý, thiêng liêng của cộng đồng người Việt.

-   Đề cao nguồn gốc chung và biểu hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất của nhân dân ta ở mọi miền đất nước. Người Việt Nam, dù miền xuôi hay miền ngược, dù ở đồng bằng, miền núi hay ven biển, trong nước hay ở nước ngoài đều cùng chung cội nguồn, đều là con của mẹ Âu Cơ, vì vậy, phải luôn thương yêu, đoàn kết.

• Định nghĩa truyền thuyết.
• Truyện con rồng cháu tiên nhằm giải thích, suy tôn nguồn gốc nòi giống và thể hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất cộng đồng của người Việt

• Nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo

Câu 1. Hãy tìm những chi tiết trong truyện thể hiện tính chất kì lạ, cao quý về nguồn gốc và hình dạng của Lạc Long Quân và Âu Cơ?

• Lạc Long Quân
  • Vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ.
  • Thần mình rồng, thường ở dưới nước, thỉnh thoảng lên cạn.
  • Có sức khỏe vô địch, có nhiều phép lạ.
• Âu Cơ
  • Thuộc dòng họ Thần Nông.
  • Là dòng tiên ở trên núi cao phương Bắc.
  • Xinh đẹp tuyệt trần.

⇒ Như vậy cả hai đều có nguồn gốc là thần, tiên kì lạ phi thường.

Câu 2. Việc kết duyên của Lạc Long Quân cùng Âu Cơ và chuyện Âu Cơ sinh nở có gì kì lạ? Lạc Long Quân và Âu Cơ chia con như thế nào và để làm gì? Theo truyện này thì người Việt là con cháu của ai?

• Cuộc kết duyên của Lạc Long Quân và Âu Cơ
  • Đây là cuộc hôn nhân giữa hai bậc thần kì, trai tài, gái sắc, một mối duyên tình đẹp đẽ ở chốn có nhiều hoa thơm cỏ lạ và cung điện Long Trang lộng lẫy
• Chuyện sinh đẻ kì lạ
  • Âu Cơ sinh ra một cái bọc trăm trứng nở ra trăm con.
  • Tất cả đều hồng hào đẹp đẽ, mặt mũi khôi ngô.
  • Đàn con "không cần bú mớm mà vẫn lớn nhanh như thổi, sức khoẻ như thần"

⇒ Chi tiết hoang đường kỳ ảo.

• Việc Lạc Long Quân và Âu Cơ chia con và mục đích của hành động này
  • Cuộc chia tay đầy ân tình, cảm động, 50 người theo mẹ lên chốn non cao, 50 người theo cha xuống biển

⇒ Sự phát triển của cộng đồng dân tộc để mở mang đất nước.

• Nguồn gốc của người Việt
  • Người Việt Nam là con Rồng cháu Tiên. Nguồn gốc này rất cao quý và đáng tự hào.
  • Đề cao ý thức dân tộc, ngợi ca cội nguồn tổ tiên => Cách giải thích đẫm chất thơ và huyền thoại.

Câu 3. Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kì ảo? Hãy nói rõ vai trò của các chi tiết này trong truyện.

• Chi tiết tưởng tượng, kì ảo là những chi tiết không có thật. Đó là những chi tiết có tính chất hoang đường, kì lạ.
• Vai trò của các chi tiết tưởng tượng kì ảo
  • Các chi tiết này khiến cho các nhân vật và sự kiện lịch sử mang màu sắc thần thoại.
  • Tô đậm tính chất kì lạ, đẹp đẽ của các nhân vật (Lạc Long Quân và Âu Cơ), đồng thời chứng tỏ người Việt có nguồn gốc khác thường, rất cao quý và đẹp đẽ. Qua đó, nhân dân ta muốn nhắn nhủ người đời sau hãy luôn luôn tự hào, tôn kính tổ tiên mình.
  • Các chi tiết tưởng tượng, kì ảo trong truyện vừa phản ánh một trình độ hiểu biết nhất định ở giai đoạn lịch sử sơ khai, vừa là kết quả của óc tưởng tượng phi thường của người Lạc Việt.

Câu 4. Ý nghĩa của truyện “Con Rồng, cháu Tiên”

• Tôn vinh nguồn gốc đẹp đẽ của dân tộc, nguồn gốc cao quý thiêng liêng con Rồng, cháu Tiên.
• Thể hiện nguyện ước đoàn kết anh em giữa các dân tộc trên dải đất Việt Nam:
  • Mọi người đều có chung một tổ tiên, có chung cha mẹ, đều là anh em ruột thịt một nhà.
  • 50 người lên núi, 50 người xuống biển ⇒ Miền núi hay miền biển cũng đều là anh em, phải giúp đỡ nhau, thương yêu đoàn kết “cùng chung lưng đấu cật”.
• Phần đọc thêm giúp giải thích đầy đủ hơn ý nghĩa trên
  • Dù làm ăn sinh sống ở đâu cũng nhớ ngày giỗ Tổ Hùng Vương. 
  • Câu ca dao khuyên chúng ta đoàn kết.
  • Nguồn gốc Tiên Rồng khiến cho Đất nước Việt Nam là mái nhà chung cho mọi gia đình đoàn tụ, cho mọi thế hệ có trách nhiệm hi sinh vì nhau. Đáng chú ý là cha ông không dặn dò con cháu làm ăn ra sao mà dặn phải tự hào, thành kính với tổ tiên, nguồn gốc (hai tiếng “cúi đầu” rất thiêng liêng, thành tâm).