* Về phía các quốc gia cổ đại phương Đông:

- Hình thành ở lưu vực các con sông lớn, điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển nông nghiệp, lấy nghề nông làm gốc. => Do vậy nên ít có giao lưu giữa các vùng, nên điều kiện để tiếp thu văn hóa hạn chế.

- Do hạn chế khách quan về nhận thức cũng như tư duy tư tưởng tổng hợp, hướng tới một thế giới cao thiêng của con người nên các nền văn minh phương Đông chỉ dừng ở mức hiểu biết cơ bản chứ chưa được nâng lên trở thành khoa học.

* Về phía các quốc gia cổ đại phương Tây:

- Nằm ở ven biển, đất đai ít màu mỡ không thuận lợi phát triển nông nghiệp mà các nghành thủ công nghiệp, thương nghiệp phát triển. Diễn ra sự trao đổi hàng hóa, học hỏi, giao lưu giữa các vùng => văn hóa phát triển mạnh.

- Do điều kiện tự nhiên, lối sống xã hội - kinh tế nên hình thành ở họ một lối tư tưởng duy vật hơn, họ đi từ cái chung đến cái riêng, thích tìm hiểu đến cùng sự thật của sự vật - sự việc nên tư duy khoa học của họ phát triển hơn hẳn với người phương Đông.

- Vì ra đời và phát triển sau nên có thể tiếp thu những thành tựu của văn hóa phương Đông. Từ những yếu tố khoa học tiền đề mà người phương Đông cổ đại để lại, họ đã nghiên cứu, tìm hiểu chúng và phát triển chúng trở thành những tri thức khoa học được nhân loại thừa nhận và từ đó, họ tìm ra được tri thức khoa học mới, các thành tựu văn hóa - văn minh mới.