- Mâu thuẫn giữa thực dân pháp và nhân dân ta -> nhân dân ta đấu tranh (vận động) -> nước Việt Nam dân chủ, độc lập, tự do (phát triển)

- Mâu thuẫn giữa cái xấu và tốt trong con người -> đấu tranh tư tưởng (vận động) -> cái tốt thắng (phát triển)

- Mâu thuẫn giữa thế giới quan duy vật và TGQ duy tâm, giữa biện chứng và siêu hình -> đấu tranh bằng lí lẽ, dẫn chứng, bộ sung cho nhau (vận động) -> duy vật, biện chứng là đúng đắn (phát triển)