Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” là kết quả của chuyển đi lên Lào Cai trong mùa hè 1970 của nhà văn, được rút ra từ tập “Giữa trong xanh” (1972). Truyện kể về cuộc gặp gỡ tình cờ của anh thanh niên với ông họa sĩ và cô kỹ sư qua lời giới thiệu của bác lái xe.

Đó là một anh thanh niên hai mươi bảy tuổi làm công tác khí tượng thủy văn kiêm vật lý địa cầu trên đỉnh Yên Sơn. Anh đã mời họ đến thăm nhà của mình, uống trà và kể cho họ nghe về công việc, cuộc sống của mình. Ông họa sĩ lắng nghe câu chuyện của anh, cảm mến về một con người có tâm hồn cao đẹp và bày tỏ nguyện vọng được vẽ chân dung anh. Anh liền từ chối rồi giới thiệu cho ông những người khác mà anh cảm thấy xứng đáng hơn mình. Đó là ông kỹ sư vườn rau hay đồng chí nghiên cứu sét. Nhưng thật may bằng vài nét vẽ đơn giản, người họa sĩ đã ghi lại được nét mặt của anh thanh niên.

Ba mươi phút trò chuyện trôi qua nhanh chóng. Ông họa sĩ và cô kỹ sư phải trở lại xe. Họ chào từ biệt nhau, trước khi ra về, anh thanh niên còn tặng họ một làn trứng để làm quà.