"Ai chiến thắng mà không hề chiến bại
Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần?"
(Trích "Dậy mà đi" - Tố Hữu)
Những câu thơ của nhà thơ Tố Hữu đã thể hiện sự đánh giá về vai trò của những thất bại trên con đường chinh phục thành công của con người. Bàn về vấn đề này, có ý kiến cho rằng: "Khó khăn hôm qua nhào nặn nên con người bạn hôm nay". Câu nói trên đã khẳng định vai trò của những khó khăn, thử thách đối với sự trưởng thành của con người.
Như chúng ta đã biết, "khó khăn" là khái niệm để chỉ những chông gai, bão giông mà con người cần trải qua và đối diện, "hôm qua" là cách nói hình ảnh để chỉ những sự việc đã diễn ra trong quá khứ. Như vậy, câu nói trên đã nhấn mạnh, khẳng định vai trò, ý nghĩa quyết định của những khó khăn, thử thách đối với hành trình trưởng thành cũng như cuộc sống của con người.
Thực tế cuộc sống đã chứng minh, sự trưởng thành của con người được hình thành, tôi luyện, nhào nặn trong những bão giông, thử thách của cuộc đời. Trong bức tranh cuộc sống phong phú, đa dạng, khó khăn, thử thách là yếu tố tất yếu xuất hiện trong đường đời của con người. Khi biết đối diện, vượt qua những chông gai, con người mới có thể mạnh mẽ chiến thắng bản thân và vươn tới sự trưởng thành. Câu chuyện về số phận của hai hạt giống trong cùng một mảnh vườn là minh chứng tiêu biểu thể hiện rõ điều này. Mặc dù được gieo trồng cạnh nhau trên cùng một mảnh đất nhưng: "Hạt thứ nhất tự tin vươn mầm, đón nhận ánh nắng ấm áp và trở thành cái cây mạnh. Hạt thứ hai rụt rè ngóc đầu dậy sau đó lại sợ sệt rúc sâu vào đất bởi nó lo rằng nắng gió dữ dội sẽ quật ngã cơ thể yếu ớt của mình. Rồi một ngày, có con gà vào vườn tìm mồi, vô tình mổ trúng hạt cây kia". Câu chuyện trên đã để lại bài học ý nghĩa sâu sắc về sự chiến thắng của nghị lực và ảnh hưởng quan trọng của những nỗ lực, cố gắng trong quá khứ đối với thành quả hiện tại. Như vậy, tương lai của con người hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí, nghị lực chiến thắng nghịch cảnh và những khó khăn của ngày hôm qua. Để tồn tại, phát triển và khẳng định ý nghĩa tồn tại của bản thân, con người cần can đảm đương đầu với những khó khăn, thử thách với tinh thần kiên cường, bền bỉ. Câu chuyện về Nick Vujicic chính là minh chứng tiêu biểu thể hiện rõ điều này. Sinh ra trong nghịch cảnh khắc nghiệt nhưng với ý chí, nghị lực phi thường, chàng trai không hề có tay chân đã làm nên một "câu chuyện cổ tích giữa đời thường" về hành trình chiến thắng khó khăn, tuyệt vọng để khẳng định ý nghĩa cuộc đời, trở thành nhà diễn thuyết nổi tiếng, truyền cảm hứng cho hàng triệu trái tim về việc đương đầu, chiến thắng những bất công của số phận. Tuy nhiên, trong cuộc sống, có không ít người luôn hèn nhát, tự ti, sợ hãi, chùn bước trước những khó khăn và thử thách, hoặc đối diện với chông gai bằng thái độ chủ quan và coi thường, xem nhẹ. Đây chính là những nguyên nhân khiến con người thất bại và không thể vươn tới thành công.
Như vậy, ý chí nghị lực vượt lên những khó khăn chính là một trong những yếu tố cần thiết và quan trọng đối với cuộc sống của con người. Bởi vậy, chúng ta cần rèn luyện thái độ sống tích cực, mạnh mẽ trước những nghịch cảnh của cuộc đời để chiến thắng và vượt qua mọi gian khổ.
Qua những gì đã phân tích, chúng ta có thể khẳng định câu nói trên đã thể hiện một thông điệp vô cùng sâu sắc, có ý nghĩa giáo dục về việc con người không bao giờ được cúi đầu, gục ngã, chùn bước trước những khó khăn, thử thách. Ngược lại, chúng ta cần biết biến những chông gai trở thành động lực để tôi luyện bản lĩnh trước những phong ba của cuộc đời, giống như người anh hùng Đặng Thùy Trâm từng nói: "Đời phải trải qua giông tố nhưng không được cúi đầu trước giông tố". (Trích "Nhật ký Đặng Thùy Trâm)