Thân bài:

Từ thuở bình minh, văn chương đã đến bầu bạn và tự tình với con người. Sợi chỉ đỏ đó đã hòa làm một với dòng chảy của đời sống, sống giữa bao ấu thơ của nhân loại để rồi cùng con người vượt qua bao bão táp mưa sa, bao thăng trầm lịch sử. Và người nghệ sĩ, họ bước lang thang qua gió bụi trời đất, mang trên mình bao “vết thương” chắp vá mãi không lành. “Vết thương” hay chính là nỗi đau của chính mình, nỗi đau thời đại chất chứa trong tim kẻ cầm bút. Họ kí gửi những nỗi lòng ấy qua từng trang viết…

 

“Sau câu thơ hồi hộp những tâm tình

Những vui buồn đời kí thác cho thơ”

 

(Chế Lan Viên)

 

Sẽ ra sao nếu những nỗi đau cứ thế giấu kín? Quá đỗi uất nghẹn và càng ngày càng quặn thắt hơn. Người nghệ sĩ bắt đầu hành trình nhúng bút nghiên vào chính “ vết thương” của mình để “ chữa vết thương cho người khác”- mong muốn được chia sẻ những nỗi đau, bất hạnh, mong muốn đấu tranh cho quyền sống với những khát vọng chân chính, cao đẹp của con người. “ Mang”, “chữa” hay cũng chính là quãng đường đi tìm kiếm, sáng tạo của nhà văn, thi nhân.

 

“Người viết cũng đơn giản vậy, chữa lành, an ủi những vết thương của người đời để làm dịu vết thương của chính mình”- người nghệ sĩ cầm bút như một sự giải tỏa những trăn trở, những xúc cảm đang bùng cháy trong lòng và cũng là để chia sẻ đồng cảm với nỗi thống khổ của con người. Đó cũng là cách người nghệ sĩ tìm được cảm giác hạnh phúc và tìm được ý nghĩa cho trang viết của mình. Rất ngắn gọn nhưng ý kiến của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư đã khái quát tư chất cũng như sứ mệnh lớn lao của người nghệ sĩ: một trái tim nhạy cảm, giàu lòng nhân ái và khát khao dùng ngòi bút của mình như con thuyền chở bao kiếp người đến bến bờ chân –thiện-mĩ.

 

Không quá khó để hiểu vì sao những người cầm bút thường “ mang vết thương” trong tim, bởi vốn dĩ họ là những con người nhạy cảm, dễ xúc động. Trước những vang đông của cuộc đời, tâm hồn nhà văn như sợi dây đàn căng ra giữa khoảng không, một chút gió thoảng qua cũng đủ ngân lên bài ca vọng lại tận tâm hồn. Nghệ sĩ dùng chính cán bút của mình để “thương vay khóc mướn” cho những số phận bất hạnh, đau nỗi đau của mọi kiếp người, kiếp đời từ đó khóc thương cho chính mình, ngân lên những khúc ca hi vọng, yêu thương. Không biết bao nhiêu giọt lệ đại thi hào Nguyễn Du đã rơi trên mảnh giấy tàn của nàng Tiểu Thanh còn sót lại. Và mấy trăm ngăm sau, cũng chừng ấy nước mắt hậu sinh khóc cho ngọn bút Hồng Lĩnh và cho thân nàng Kiều đoạn trường mười lăm năm…

 

“Bên đèn ta biết ơn Nguyễn Du từng lời, từng chữ

Hiểu giọt lệ thơ kia chảy tự trái tim nào?”

 

(Chế Lan Viên)

 

Bên cạnh đó, nghệ thuật đòi hỏi sự trải nghiệm, miệt mài “ đãi cát tìm vàng” trong “muối mồ hôi”, vì vậy bản thân người nghệ sĩ cũng thường đa đoan và bất hạnh, chính điều này đã giúp họ nối sợi dây đồng cảm sâu sắc với bao cảnh đời, cảnh người. Những “vết thương” mà họ mang theo cũng là những “hạt bụi vàng” lượm nhặt được từ cuộc đời gió bụi, chưng cất và âm ỉ qua từng trang viết. Nếu trái tim không đầy rẫy những vết thương, làm sao anh ta có thể hiểu và cảm thông với nhân sinh đang đau khổ, gào thét ngoài kia, “những điều trái với lòng mình mà viết thành thơ chỉ có thể lừa dối được một thời chứ không thể lừa nổi muôn thời” (Diệp Tiếp). Những “vết thương” chẳng thể lành, chẳng bao giờ được thấu nếu người nghệ sĩ không viết, không trải lòng mình ra, “ nghệ thuật là sự giải thoát của lòng tôi” (La Mac Tin). Và chính nhà văn Nga Rasul Gamzatop cũng viết:

 

“Trong lòng tôi hai vết thương nhức nhối

Một vết còn đau khi một vết liền da

Và cứ thế suốt cuộc đời bất tận

Niềm vui với nỗi buồn, từng phút nối nhau qua!”

 

Về phía người đọc, họ thấy vết thương của mình được “ xoa dịu” thông qua việc gặp gỡ những nỗi lòng, những cảnh ngộ qua từng trang sách, họ tìm thấy ở đó sự chia sẻ, cảm thông, trái tim được sưởi ấm bằng tình yêu thương và khát khao hướng đến những điều tốt đẹp. Tôi nhớ mãi câu nói của Dylen Thomas- “ thơ là những gì làm bạn khóc, cười, đau khổ, câm lặng, làm cho móng chân của bạn lấp lánh, làm cho bạn muốn làm mọi điều hoặc chỉ ngồi yên một chỗ, khiến bạn cảm thấy mình cô độc trên thế giới, rằng hạnh phúc, khổ đau của riếng mình sẽ mãi mãi được sẻ chia”. Những tiếng lòng thầm kín, những “vết thương” đau khổ diễn tả thành lời, bằng thơ ca, người nghệ sĩ đã nói lên đúng “ chỗ sâu kín nhất của tâm hồn con người” ( Thạch Lam).

 

Không chỉ là gọi tên, phơi bày nỗi thống khổ, bất hạnh của con người, văn học còn chữa lành “vết thương” bằng sự cảm thông, sẻ chia sâu sắc, “Không có gì nghệ thuậ hơn bản thân lòng yêu quý con người” (Van Gốc). Như nhà thơ Vũ Cao đã nói hộ người chiến sĩ nỗi đau xé ruột gan khi nghe tin sét đánh-người yêu mất