Tranh Phật Bà Quan Âm là một trong những bức tranh tâm linh nổi tiếng. Tranh được sử dụng để trang trí và thờ phụng. Người treo tranh muốn bày tỏ sự tôn kính và đức tin sâu sắc về tín ngưỡng của mình. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn về ý nghĩa và cách treo tranh Phật Bà Quan Âm Hàng Trống qua bài viết sau đây.

Hình ảnh Phật Bà Quan Âm

Hình ảnh Phật Bà Quan Âm hay còn gọi là Bồ Tát. Bà có gương mặt từ bi, phúc hậu. Tay trái cầm bình dương lộ còn tay phải cầm cành liễu và ngồi trên tòa sen. Hình ảnh Phật Bà Quan Âm là hình ảnh người cứu khổ cứu nạn chúng sinh. Phật Bà Quan Âm có tấm lòng tì bi hỉ xả, yêu thương hết thảy chúng sinh. Người có thể nhìn xuyên thấu được hết mọi khổ hạnh của nhân gian. Người đi đến đâu thì khổ đau được hóa giải và mang niềm an lành, hạnh phúc đến đó.

Bồ Tát dùng cành dương liễu dưới nước cam lồ để rải tình thương cho nhân gian. Người làm mát mẻ, êm dịu mọi khổ đau của chúng sinh. Đặc điểm của nước cam lồ là vừa ngọt vừa mát, bình thanh tịnh là giới đức. Con người có giới đức thanh tịnh mới chứa đựng được lòng từ bi. Cành dương liễu mềm dẻo tượng trưng cho đức nhẫn. Muốn đem lòng từ bi ban rải cho chúng sinh mà thiếu đức nhẫn thì khó thực hiện được.

Hình ảnh Phật Bà Quan Âm tọa trên tòa sen, phát ánh hào quang vô cùng đẹp và ý nghĩa. Hoa sen tượng trưng cho sự tinh khiết và là biểu trưng cho sự giác ngộ. Vì vậy, hoa sen chính là biểu tượng của nhà Phật. Từ chỗ hôi hám mà trổ hoa có mùi hương tinh khiết. Nó cũng giống Đức Phật trong vũng bùn ngũ dục mà Ngài thoát ra và trở thành một vị giác ngộ giải thoát.

Ý nghĩa của tranh Phật Bà Quan Âm

Tranh Phật Bà Quan Âm Hàng Trống là một trong những bức tranh tâm linh. Nó có ý nghĩa đặc biệt đối với tín đồ Phật Giáo. Bức tranh được các phật tử sử dụng để trang trí. Hơn hết, tranh được sử dụng để thờ phụng nhằm thể hiện sự tôn kính, quý trọng và đức tin sâu sắc đối với Đức Phật. Treo tranh Phật Bà Quan Âm giúp tâm trở nên thanh tịnh, hướng thiện. Giúp con người tràn đầy sự yêu thương trước cuộc sống còn nhiều khó khăn, đau khổ.

Bức tranh Phật Bà Quan Âm mang ý nghĩa an ủi, nhắc nhở, khuyên bảo và đem lại nguồn vui cho tất cả chúng sinh. Ở đâu có ai oán, có nỗi thống khổ, khóc than thì Phật Bà Quan Âm đều đến để cứu vớt. Chính vì vậy, hình ảnh Phật Bà Quan Âm tượng trưng cho tâm hạnh từ bi. Tâm hạnh từ bi tựa như tình thương vô điều kiện của người mẹ với con cái.

Một số mẫu tranh Phật Bà Quan Âm nổi tiếng
Hình ảnh Phật Bà Quan Âm được hình dung dưới ba dạng: Quan Âm trong thế giới thờ Chư thần đồng cốt; Quan Âm được thờ cúng trong động Hương Tích và Quan Âm. Cụ thể:

Hình ảnh Phật Bà Quan Âm trong thế giới thờ Chư thần Đồng cốt
Ở Hàng Trống có rất nhiều tranh vẽ các vị thần trong thế giới thờ Chư thần đồng cốt. Trong đó, không thể không kể tới hình ảnh Phật Bà Quan Âm. Việc thờ các thánh Mẫu rất phổ biến trong các chùa ở Việt Nam bên cạnh bàn thờ Phật, Bồ Tát hay Quan Âm.

Tranh Phật Bà Quan Âm và các vị thần linh Tam phủ: Trong tranh ở vị trí cao nhất. Bên cạnh Quan Âm có Kim Đồng và Ngọc Nữ. Vị thế của Quan Âm là cai quản thế giới Tam phủ. Vậy các vị thần này gần như được nhập vào Phật giáo Việt Nam. Hàng dưới có mặt ba vị Thiên Vương đại diện cho ba thế giới. Dưới nữa có thêm ba vị Thánh Mẫu đại diện cho ba thế giới: Áo đỏ là Thánh Mẫu Liễu Hạnh ngự trị trên trời; Áo trắng là Thánh Mẫu Thoải ngự trị vùng sông, biển, hồ, suối; Áo xanh là Thánh Mẫu Thượng Ngàn ngự trị vùng rừng núi.

Tranh Phật Bà Quan Âm và các vị thần linh Tứ phủ: Tranh này cũng giống với bức tranh nhắc tới phía trên, chỉ khác là thêm Tứ phủ. Các vị thần linh mặc áo vàng tượng trưng cho trần gian. Thé gian có con người sinh sống được tượng trưng bên dưới bởi hai cô lái đò ngồi trên con Rồng ba đầu chín đuôi.

Phật Bà Quan Âm được thờ cúng trong động Hương Tích
Tranh Bà Chúa Ba trong núi Hương Tích
Có rất nhiều tranh miêu tả Bà Chúa Ba (Quan Âm) trong động Hương Tích. Các tranh đều được vẽ theo một kiểu là ngôi chùa/bàn thờ ở giữa với Bà Chúa Ba. Hai con vật hai bên là biểu tượng cho những ước nguyện được viết lại trên hai câu đối. Đây là những lời cầu nguyện cho một người hay một gia đình đến Phật Bà.

Quan Âm trong chùa Hương Tích
Tranh vẽ Quan Âm Diệu Thiện trong chùa. Bà có hào quang trên đầu, ngồi trên hoa sen và ăn mặc kiểu truyền thống của người Việt. Quang cảnh được mô tả thông qua hai câu đối  “Hươu thời dâng hoa” và “Hạc thời tiến quả”. Hươu là biểu hiện của tài lộc, hoa là biểu hiện của tiền tài, danh vọng.

Tranh Vua khỏi bệnh
Bức tranh này không giống tranh chúc mừng. Nó kể về cuộc đời của Quan Âm Diệu Thiện. Câu chuyện xảy ra khi Diệu Thiện đã trở về chùa Hương Tích. Nhà vua bị phạt do mắc lỗi lầm nên mắc một căn bệnh nặng không thể cứu chữa. Ông hứa sẽ truyền ngôi cho người nào có thể chữa cho ông khỏi bệnh. Khi thiền định, Diệu Thiện thấy cha mình nằm trên giường trong hoàng cung, tay chân bị tê liệt.

Ở trong hang động nhưng Diệu Thiện dùng sức mạnh của thiền định tự biến mình thành lương y tiến vào hoàng cung. Bà khuyên nhà vua xin một người đã “giác ngộ” hiến cho một cánh tay và một con mắt để pha thành một thuốc xoa/uống thì sẽ có thể khỏi bệnh. Cuối cùng nhà vua khỏi bệnh bằng cách bà lấy mắt và tay của mình làm thuốc chữa cho cha. Tranh "Vua khỏi bệnh" miêu tả Diệu Thiện xuất hiện trước cửa động có nhiều hoa. Bà đứng trên tòa sen tỏa ánh hào quang. Bên tay trái có ghi hai chữ "Tiên Nhân". Hai sứ giả của nhà vua đang chuẩn bị cắt tay và lấy mắt của bà.

Phật Bà Quan Âm theo tích Quan Âm Thị Kính
Tranh Phật Bà Quan Âm miêu tả một đoạn trong "Quan Âm Thị Kính". Đó là hình ảnh Quan Âm Thị Kính ăn mặc kiểu đàn ông. Quan Âm đang quét sân trong chùa Bạch Tước và bị Thị Mầu theo đuổi ráo riết. Hình ảnh Rồng trong tranh vươn ra khỏi đám may. Rồng là hình ảnh tượng trưng cho mưa thuận và mùa màng bội thu. Một bên bức tranh là hình ảnh con Hổ che chở cho người dân chống lại quỷ quỷ thần.

Tranh Phật Bà Quan Âm thuộc dòng tranh Đông Hồ. Tranh Ðông Hồ được khắc, in bằng những màu tự nhiên: vàng hoa hiên, đỏ son, trắng điệp, đen tro than. Số màu dùng nhiều nhất được hạn định là 6 màu (tranh lợn nái). Có tranh chỉ dùng 3 màu (tranh Phật Bà Quan Âm)