Hình ảnh đoàn thuyền được tái hiện chân thực, sinh động hơn: - Không gian vũ trụ, thiên nhiên bao la rộng mở được mở ra nhiều chiều: + Cao: bầu trời, mặt trăng. + Rộng: mặt biển. + Sâu: lòng biển. => Không gian vũ trụ kì bí là không gian nhiều chiều. - Hình ảnh đoàn thuyền đánh cá hoàn toàn tương xứng với không gian ấy: + Khi sóng biển cồn lên, cánh buồm như chạm vào cả trăng sao, mây trời. “Thuyền ta lái gió với buồm trăng”. + Khi buông lưới con thuyền như dò thấu tận đáy đại dương. “Ra đậu dặm xa dò bụng biển” -> hình ảnh con thuyền vừa lãng mạn, vừa mang tư thế làm chủ. + Hệ thống động từ: “lái”, “lướt”, “dò”, “dàn” -> gợi hoạt động và tư thế làm chủ của đoàn thuyền. + Hệ thống hình ảnh: “lái gió”, “buồm trăng”, “mây cao”, “biển bằng” -> con thuyền như mang sinh lực của đất trời để đánh cá trên biển. => Con người cũng đặt trong cảm hứng vũ trụ. - Gợi hình tượng người lao động trên biển: + Tầm vóc lớn lao sánh cùng vũ trụ. + Làm chủ cả vũ trụ. * Khổ 4, 5: Sự giàu có, phong phú, đẹp đẽ và hào phóng, bao dung của biển cả: - Liệt kê: “cá nhụ”, “cá chim”…: + Là những loài cá quý giá nhất -> sự hào phóng của biển cả. + Tô đậm ấn tượng về một vùng biển giàu có với sản vật phong phú. - Hình ảnh tả thực và so sánh ngầm: “Cá song lấp lánh đuốc đen hồng”: + Tả thực loài cá song: thân nó dài, có những chấm nhỏ màu đen hồng. + So sánh ngầm: Đàn cá song như ngọn đuốc làm sáng cả biển đêm. => Trí tưởng tượng phong phú và niềm tự hào vô bờ của tác giả. Khẳng định sự giàu có, phong phú của biển cả. - Đại từ “em” -> nhân hóa câu thơ: + Cá không phải là đối tượng để đánh bắt mà là đối tượng để chinh phục. + Gợi hành trình chinh phục tự nhiên của con người. => “Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe” gợi ra một đêm trăng đẹp, ánh trăng thếp đầy mặt biển. - Nhân hóa: “đêm thở”, “sao lùa” -> Vẻ đẹp của đêm trăng trên biển huyền ảo, thơ mộng. - So sánh “như lòng mẹ”: Đại dương hóa ra đâu có vô tri mà cao cả như con người. + Là “nguồn sữa”, nguồn tài nguyên khổng lồ nuôi sống con người. + Ấm áp, bao dung, gần gũi, yêu thương con người như lòng mẹ. -> Ẩn sau những câu thơ này là niềm hạnh phúc và lòng biết ơn của con người đối với ân tình của thiên nhiên, đất nước.