a) Mở bài

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

+ Xuân Diệu là nhà thơ mới nhất cả về nội dung lẫn nghệ thuật trong nền văn học hiện tại, được mệnh danh là ông vua của thơ tình, hoàng tử của tình yêu.

+ Bài thơ Vội vàng là một trong những bài thơ tiêu biểu trong phong cách Xuân Diệu.

- Cảm nhận khái quát nội dung 13 câu thơ đầu: cho ta thấy ước muốn táo bạo, kì lạ của thi sĩ và bức tranh xuân - vẻ đẹp thiên đường trên mặt đất.

b) Thân bài

* Luận điểm 1: Khát vọng lạ lùng, mãnh liệt lưu giữ vẻ đẹp của thiên nhiên.

"Tôi muốn tắt nắng đi

Cho màu đừng nhạt mất

Tôi muốn buộc gió lại

Cho hương đừng bay đi".

- "nắng" mùa xuân : ánh sáng rực rỡ, ấm áp và tươi vui

- "hương" mùa xuân : nơi tinh hoa của đất trời, của vạn vật kết tinh, hội tụ.

-> "tắt nắng", "buộc gió" là những hành động bất khả thi, đi ngược lại với những quy luật vốn có của tự nhiên.

- "cho màu đừng nhạt..." : giữ lại những cái đẹp, cái tươi thắm, màu sắc tự nhiên của sự vật

- "cho hương đừng bay..." : níu giữ hương thơm của hoa cỏ mùa xuân.

=> Xuân Diệu muốn ngăn cản bước đi của thời gian để lưu giữ cho cuộc đời những gì đẹp nhất, ý thức được sự quý giá, vẻ đẹp của nắng xuân của hương hoa cỏ.

=> Cái tôi ngông cuồng, muốn đoạt quyền tạo hóa, thách thức cả vũ trụ, sự ham sống bồng bột đến mãnh liệt và quan niệm về thời gian của Xuân Diệu.

* Luận điểm 2: Bức tranh thiên nhiên mùa xuân

- Thiên nhiên mùa xuân đang trải dài trong khoảng không gian bao la, rộng lớn của đất trời vũ trụ:

+ "Ong, bướm" cùng "mật" ngọt kết hợp với cái màu "xanh rì" tươi mới của đồng nội cỏ

+ Sự mềm mại, uyển chuyển của “cành tơ phơ phất”, thiên nhiên mùa xuân non tơ, tràn đầy sức sống

+ Sự rộn rã, mê ly trong “khúc tình si” của cặp "yến anh".

+ “Ánh sáng chớp hàng mi” - một thứ ánh sáng tuyệt diệu, dịu dàng bao trùm khắp không gian.

+ "Thần vui" gõ cửa -> mỗi ngày được sống, được chiêm ngưỡng ánh dương, được tận hưởng sắc hương của vạn vật là một ngày hân hoan vui sướng.

=> Bức tranh xuân tươi đẹp nơi thiên đường trần thế không chỉ có cảnh vật đẹp tươi mà còn tràn đầy ánh sáng và niềm vui.

- Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác:

"Tháng Giêng ngon như một cặp môi gần"

+ "ngon" : khen, ca ngợi tháng giêng – tháng đầu tiên của mùa xuân

+ "cặp môi gần" : giúp liên tưởng mùa xuân giống như một người thiếu nữ đẹp, rạo rực, cuốn hút khiến người ta mê say.

=> Con người trở thành chuẩn mực cho cái đẹp, là thước đo vẻ đẹp của tạo hóa. Thiên đường không phải là những chốn thiên thai xa xôi, huyễn hoặc nào đó, mà chính là mặt đất trần thế - thiên đường của tình yêu, của cái đẹp và của tuổi trẻ.

* Luận điểm 3: Tâm trạng của nhà thơ.

"Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:

Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân”

- Sung sướng trước vẻ đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống

- “vội vàng một nửa”: vội vàng, lo lắng, bởi có lẽ hơn ai hết, Xuân Diệu cảm nhận thấy sự chảy trôi của thời gian, sự mỏng manh, ngắn ngủi của kiếp người.

=> Không chờ thời gian trôi qua, không chờ đến mùa hạ mới nhớ đến mùa xuân. Không chờ tuổi trẻ trôi qua mới biết tiếc nuối tuổi thanh xuân của mình. Dự cảm mơ hồ về sự mong manh, ngắn ngủi của kiếp người đã khiến cho thi nhân sống vội vàng tận hưởng.

* Đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích

- Sự kết hợp nhuần nhị giữa cảm xúc mong manh và mạch luận lý

- Sử dụng phép nhân hóa, điệp ngữ, so sánh, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác...

- Giọng điệu say mê, sôi nổi

- Ngôn từ và hình ảnh thơ sáng tạo, độc đáo.

c) Kết bài

- Nêu cảm nhận của em về nội dung 13 câu thơ đầu Vội vàng.