Một trong những hoạt động không thể thiếu được của con người hiện nay là tham gia giao thông. Xã hội đang ngày càng phát triển kéo theo nhu cầu đi lại của mọi người trở nên vô cùng thiết yếu. Chính vì thế, giao thông trở nên ùn tắc khủng khiếp và đang là một trong những vấn đề thời sự nóng hổi của toàn thế giới, nhất là ở Việt Nam.
Trước tiên phải hiểu: Giao thông là gì? Giao thông là những con đường, những ngã tư, ngã năm, những cột đèn xanh, đèn đỏ… và những con người đang ngày ngày điều khiển các phương tiện đi lại như xe máy, xe đạp, ô tô… trên đường là những người trực tiếp tham gia'giao thông. Sẽ chẳng có gì đáng nói nếu mọi người cứ đi lại và tuân thủ đúng quy định về an toàn giao thông Thế nhưng lại nảy sinh một vấn đề nguy hiểm: lượng người tham gia giao thông ngày một đông và quan trọng là hầu hết đều không tuân thủ đúng quy định tiên dĩ nhiên sẽ gây ra hậu quả ùn tắc giao thông – một vấn đề gây nhiều tranh cãi và bức xúc trong dư luận.
Đối với xã hội Việt Nam hiện nay, hẳn chẳng ai xa lạ với hiện trạng ùn tắc giao thông. Lâu dần nó trở nên một hình ảnh quen thuộc, mà ngày nào cũng có là chuyện đương nhiên, không tránh khỏi và cũng chưa có ai đưa ra giải pháp để giải quyết triệt để vấn đề này. Vào giờ cao điểm tầm 4-5h chiều, khi ra ngoài đường, bạn sẽ đinh tai nhức óc khủng khiếp vì những tiếng còi phát ra từ hàng ngàn chiếc xe máy, hàng trăm chiếc ô tô và rất nhiều những phương tiện khác. Lòng đường rộng thênh thang dường như trở nên quá tải, không đủ sức chứa con người và các loại phương tiện tham gia giao thông, nên người và xe cứ thế điềm nhiên phi thẳng lên vỉa hè, rồi nối đuôi nhau phi xuống mà không hề hay biết, cũng chẳng cần quan tâm rằng việc mình vừa làm lại khơi nguồn cho một luồng ùn tắc giao thông mới. Trên mọi ngã tư, mọi ngã rẽ, đèn giao thông như bị vô hiệu hóa, thậm chí ngay cả khi có công an đứng chỉ đường, điều khiển phương tiện để giải quyết tình trạng ùn tắc vẫn có những chiếc xe máy phóng đánh vèo từ bên nọ sang bên kia, thật là hành vi vô văn hóa và thiếu ý thức? Xe đi ngang, xe đi dọc, xe đi xuôi, xe đi ngược, xe nào cũng phát ra tiếng còi inh ỏi, cảm giác ngoài đường lúc bấy giờ là một chiến trường của những con thú hung dữ, sẵn sàng lao vào nhau, bất chấp tất cả mọi quy định luật lệ an toàn giao thông chỉ mục đích được việc mình.
Đó mới chỉ là một trong vô vàn những biểu hiện thường thấy gây nên tình trạng ùn tắc giao thông. Còn rất nhiều những hình ảnh, những hành động vô cùng xấu khác mà chỉ cần bước chân ra đường, nhất là vào giờ cao điểm, bạn sẽ được tận mắt “chiêm ngưỡng”. Thật khủng khiếp. Vậy nguyên nhân ùn tắc giao thông thông là do đâu? Điều này quả thực tế và tôi tin là cũng có thể kể ra hàng loạt. Đầu tiên, đó là có người dân đổ ra đường quá nhiều dẫn đến ùn tắc và khi ùn tắc thì người ta chẳng cần biết đến các quy định hiệu lệnh giao thông là gì. Mọi người cứ mặc ai nấy đi, mạnh ai người nấy về nhà trước. Như đã nói ở trên, họ sẵn sàng lao xe lên vỉa hè – một mình một đường để đi cho nhanh, cho được việc, kịp giờ, nhanh chóng về nhà mà không cần quan tâm đến người khác. Mặc ai nói gì thì nói, ai. Còi cứ còi, đường ta ta đi, việc ta ta làm. Đó là phương châm và cũng là tâm lí chung của mọi người dân tham gia giao thông trong tình trạng ùn tắc. Đây là nguyên nhân thường thấy, phổ biến nhất gây ùn tắc giao thông. Nguyên nhân tiếp theo cũng góp phần không nhỏ trong “công cuộc phá hoại xã hội” này chính là các cột đèn giao thông ở các ngã tư, ngã năm đã hỏng nhiều ngày mà chẳng ai thèm sửa chữa. Đó là điều kiện thuận lợi và thậm chí cũng là lí do để mọi người tự tiện đi lại theo ý của riêng mình. Hãy thử tưởng tượng, chỉ trong một ngã tư thôi mà cả bốn phía cùng đồng loạt đi tới người thì đi thẳng, trong một ngã tư thôi mà cả bốn phía cùng đồng loạt đi tới người thì đi thẳng, người rẽ trái, người lại rẽ phải, cứ thể lao về phía nhau cùng một lúc thì không ùn tắc giao thông mới là chuyện lạ. Không có đèn giao thông thì mọi người không tuân thủ đã đành, vậy mà những ngã tư lớn sáng đèn đầy đủ, người ta ủng chả thèm tuân thủ nốt. Đúng là một dây chuyền hỗn loạn. Con người hỗn loạn khiến cho việc tham gia giao thông cũng trở nên hỗn loạn một cách khủng khiếp. Thế nhưng không thể không nói rằng nguyên nhân gây ùn tắc giao thông cũng là do các cơ quan chức năng góp một phần không nhỏ. Thỉnh thoảng vào giờ cao điểm thì mới thấy sự xuất hiện “đáng quý” của những chiến sĩ công an “giải phóng mặt trận”, rồi những cột đèn hỏng, những công trình thi công dang dở đang thực hiện bỗng dưng bị bỏ bê vài tháng vì những nguyên do vô cùng vô lí đến vài tháng sau mới được sửa chữa, thì công tiếp. Nhưng phần lớn vẫn là do ý thức của người dân và những con người trực tiếp tham gia giao thông. Có một nguyên nhân sâu xa hơn, đó là những năm gần đây, người dân nông thôn để ra thành thị quá đông để sinh sống, kiếm việc làm cũng gây nhiều phiền toái, bức xúc cho xã hội và điển hình là gây nên tình trạng ùn tắc giao thông.