Nguyên nhân dẫn đến phong trào khởi nghĩa của nông dân ở đầu thế kỉ XVI là:

Triều đình rối loạn, vua quan ăn chơi, bỏ mặc nhân dân, không quan tâm đến đời sống của nhân dân.
Kinh tế nông nghiệp sa sút nghiêm trọng, đói kém mất mùa liên tiếp xảy ra -> đời sống nhân dân cực khổ.
Xã hội xuất hiện mâu thuẫn gay gắt giữa : Nông dân với địa chủ, nhân dân với nhà nước phong kiến.

=> Bùng nổ các cuộc khởi nghĩa.

Các cuộc khởi nghĩa nông dân đầu thế kỉ XVI:

Khởi nghĩa Trần Tuân (Cuối năm 1511) ở Sơn Tây ( Hà Nội).
Khởi nghĩa Lê Hy, Trịnh Hưng năm 1512 ở Nghệ An, Thanh Hóa
Khởi nghĩa Phùng Chương (năm 1515) ở vùng Tam Đảo.
Khởi nghĩa của Trần Cảo (năm 1516 ở Đông triều (Quảng Ninh).