Thế giới đang từng ngày thay đổi. Tri thức cũng không ngừng tăng lên. Sự tìm tòi, tự học hỏi để phát triển là điều thiết yếu của từng cá nhân. Từ những sự phát hiện, tìm tòi, tự lực mới đem cho ta một thành quả xứng đáng cho mỗi người. Tự lập, tự lực, dựa vào bản thân để thành công là một năng lực cần có ở mỗi con người. Bởi thế, có người cho rằng: “Đừng xin người khác con cá mà hãy học cách làm cần câu và cách câu cá”.

Trong câu nói này, ta có thể dễ dàng nhận ra “cá” là thành quả lao động mà người ngư dân đạt được. Mà để đánh bắt được con cá, người ngư dân phải dùng cần câu và sử dụng kĩ năng câu cá của mình, nhưng bắt cá đâu phải dễ dàng. Họ phải ra ngoài biển khơi đối mặt với sống gió bão bùng để đánh bắt cá, rồi đem thành quả của họ đem về bán lại cho những người ở đất liền – những người chỉ biết mua thành quả của ngư dân mà có thể không bao giờ biết cách câu một con cá.

Vậy câu ngạn ngữ trên mang hàm ý gì? Đó là bạn phải tự tạo ra thành quả của mình chứ đừng đi xin lại thành quả của người khác. Bạn có thể xin họ kinh nghiệm, kĩ năng để tránh vấp phải, nhưng hãy tự tạo ra thành quả của mình, vì khi đó bạn mới biết được giá trị cuộc sống của bạn. Có thể bạn sẽ xin thành quả của họ trong ngày hôm nay, nhưng hôm sau người đó không cho bạn thì bạn vẫn phải biết cách tự tạo ra thành quả đó, chứ đừng sống dựa dẫm vào người khác. Lúc đó, bạn có thể khẳng định được giá trị bản thân của mình, vì chữ “xin” và chữ ” học ” thể hiện đẳng cấp khác nhau của con người bạn.

Thay vì chấp nhận xin thành quả của người khác, chấp nhận là kẻ yếu hèn, thì bạn có thể học để chứng tỏ bạn không thua kém họ, nâng cao giá trị bản thân con người mình. Thực tế cho ta thấy rõ điều này, một học sinh giỏi sẽ luôn luôn tìm hiểu, học hỏi và sáng tạo trong công cuộc học tập của họ. Có thể họ sẽ vấp ngã nhưng họ biết cách đứng lên, rút kinh nghiệm và đạt được thành quả họ mong muốn. Hay một sinh viên mới ra trường đi làm việc, chắc chắn họ sẽ mắc phải sai lầm nhưng họ không trông chờ người khác, họ học người khác và thành thạo trong công việc của họ.

Vì sao ta phải làm vậy? Vì không những nó giúp ích cho ta học hỏi được nhiều điều mới, nó còn đánh giá giá trị bản ta. Nếu bạn cứ sống dựa dẫm vào thành quả người khác để lại, bạn sẽ không bao giờ đạt được thành công thật sự của mình. Ngược lại, nếu bạn thật sự bước trên chính đôi chân của mình, vấp ngã rồi lại bước đi bạn sẽ trang bị cho mình nhiều kinh nghiệm hơn, nhiều kĩ năng hơn khi bước vào đời sống và đạt được thành quả xứng đáng của mình đạt được.

Câu ngạn ngữ trên hoàn toàn đúng với xã hội hiện tại, vì chỉ có tự lao động là vinh quang, tự lao động là chân chính. Người lao động tự tạo ra của cải, vật chất mới tìm được giá trị sống của họ trong xã hội đầy bon chen này. Lao động là liều thuốc quý giúp ta sống vui vẻ, tạo nền tảng tốt cho xã hội ngày nay. Nếu tuổi trẻ không tỏa phát ra ánh sáng rực rỡ thì mọi thứ sẽ mất đi sức hút.

Ngoài những con người ham mê lao động, vấp ngã thì đứng dậy. Trong xã hội này còn những con người “nhàn cư vi bất thiện”. Hay nói nôm na là rảnh rỗi sinh việc ác. Hầu như những tên trộm cướp đều do không chịu học tập, lười biếng nên mới đi làm việc ác để kiếm cái ăn. Có khi những kẻ đó còn giết người chỉ vì vài đồng bạc hay một cái điện thoại. Những con người đó là những người đáng lên án, họ đã tự hạ thấp danh dự bản thân họ bằng việc cướp đi thành quả lao động của người khác. Ta không nên như vậy, phải biết tự lực cánh sinh , biết chấp nhận thành quả của mình dù nó ra sao đi nữa.

Ý nghĩa câu ngạn ngữ là bài học vô giá cho những ai luôn khao khát thành công và tạo ra những giá trị hữu ích trong cuộc sống này. Nó không những giúp con người ta tỉnh ngộ mà còn cho ta biết lao động, tự lực là chân chính. Là một học sinh, em sẽ luôn tự chấp nhận kết quả học tập của mình mà không lấy đi thành quả của người khác.

Với tốc độ đô thị hóa hiện đại hóa một cách chóng mặt như ngày nay thì xã hội ngày càng phát triển, công nghệ ngày một tiên tiến hơn mang lại nhiều lợi ích cho đời sống của con người. Song dường như con người đang dần bị lệ thuộc quá nhiều vào nó, không chịu tự thân vận động dù cho việc đó vô cùng đơn giản. Vì thế, nhằm thức tỉnh đại bộ phận giới trẻ đang ngủ mê ngạn ngữ châu Âu có câu: "Đừng xin người khác con cá mà hãy học cách làm cần câu và cách câu cá".

Vậy Xin người khác con cá và học cách để có được con cá bằng chính sự học hỏi sức lao động của bản thân khác nhau như thế nào? Để hiểu rõ về điều đó chúng ta cùng nhau đi vào phân tích sâu hơn về câu nói trên. Trước hết nói đến "cá" ta có thể hiểu là những thứ vật chất mà ta mong muốn có được hay nói cách khác là thành quả lao động cụ thể được tạo ra. Còn cần câu là thứ ta phải đầu tư công sức vào để tạo nên. Ở đây, hành động cá là hành động hết sức bị động nó thể hiện sự yếu hèn và lười biếng. Ngoài ra, còn cho thấy sự nhu nhược, thiếu ý thức tự giác lâu dần sẽ ỷ lại và dựa dẫm vào người khác. Chưa kể khi xin cá không phải ai cũng cho và không chắc là sẽ được cá tốt nên thay vì trông chờ vào người khác chi bằng tin tưởng vào năng lực của chính mình. Và hành động" Học cách làm cần câu và cách câu cá" chính là những phương pháp, cách thức lao động đúng đắn nhất, nó thể hiện sự tích cực, chủ động và sáng tạo của con người cho thấy bản lĩnh bản thân không chịu bám víu vào người khác.

Qua hai hành động trên ta có thể thấy rõ được sự đối lập giữa "xin" và "học" đối lập giữa bị động và chủ động. Sự đối lập ấy nhằm giúp ta nhận ra nếu cứ ở yên một chỗ không chịu vận động mà cứ chờ đợi hưởng thành quả của người khác thì cũng chỉ là một kẻ hèn nhát và vô dụng. Thay vì chấp nhận là một kẻ yếu hèn, tại sao chúng ta lại không tự biến mình thành một người chủ động, bản lĩnh và sáng tạo? Đừng bao giờ hưởng thụ những thành quả lao động cụ thể cho người khác tạo ra mà hãy học cách thức và phương pháp lao động để tạo ra thành quả ấy.

Thực tế là vậy nếu một học sinh muốn học giỏi thì cần phải có sự rèn luyện qua sách vở, tự giác học tập, phải có tính cần cù, siêng năng chú ý lắng nghe thầy cô giảng bài không thể trông chờ vào việc chép bài của bạn mà giỏi được. Còn với một học sinh giỏi nếu gặp một bài toán khó mà quyết định bỏ cuộc quá sớm trông chờ vào lời giải và sự giúp đỡ từ giáo viên thì lâu dần sẽ hình thành tư tưởng ỷ lại, lâu dài sẽ trở thành một học sinh lười biếng chỉ biết trông chờ vào người khác, thiếu ý chí cầu tiến và sớm muộn cũng trở thành một học sinh yếu kém. Còn ngược lại nếu một học sinh trung bình, yếu hay thậm chí là kém nhưng có ý chí vươn lên, luôn tìm tòi, học hỏi và chăm chỉ, siêng năng, dù biết là khó nhưng vẫn không bỏ cuộc thì một ngày nào đó không xa những học sinh ấy sẽ trở thành một học sinh giỏi như bao người.

Cuộc sống là vậy dù biết lắm chông gai nhưng đừng vội bỏ cuộc chỉ cần ta không dựa dẫm bám víu mà thay vào đó là sự nỗ lực vươn lên luôn học hỏi tìm tòi thì ta sẽ khám phá sáng tạo ra được nhiều điều thú vị và quan trọng là do chính chúng ta tạo ra.