Truyện Kiều của Nguyễn Du là kiệt tác bất hủ của nền văn học Việt Nam. Không những thành công về nội dung, Truyện Kiều còn đạt được những giá trị nghệ thuật chưa từng có. Một trong những yếu tố góp phần làm nên sự thành công của kiệt tác Truyện Kiều chính là nghệ thuật tả người bậc thầy của thiên tài Nguyễn Du. Điều này thể hiện rõ nét trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”.

Ở đoạn thơ này, sau khi gợi tả vẻ đẹp chung của hai chị em Thúy Kiều, Nguyễn Du bắt đầu rọi sáng chân dung từng người. Trước hết là vẻ đẹp Thúy Vân. Vẻ đẹp của Thúy Vân lần lượt hiện ra qua bút pháp chấm phá tài tình dưới góc nhìn mĩ học của nhà thơ:

“Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang
Hoa cười, ngọc thốt, đoan trang
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”.

Từ “xem” đã thể hiện rất rõ ràng góc nhìn của Nguyễn Du đối với nhân vạt Thúy Vân. “Xem” là nhìn sơ lược, thoáng qua mà đã thấy “trang trọng khác vời” rồi. Qua đó, Nguyễn Du muốn nhấn mạnh rằng Thúy Vân có vẻ đẹp trang trọng, cao sang và phúc hậu hơn người. Toàn bộ thiện đức của nhân vật toát lên ở vẻ bề ngoài ưa nhìn và đầy thuyết phục.

Tiếp đó, tác giả đi vào đặc tả chi tiết. Mỗi nét ở Thúy Vân đều đạt đế chuẩn mực hài hòa của cái đẹp trên trần thế. Thúy Vân có khuôn mặt ngời sáng như vầng trăng. Đôi chân mày thanh tú và đậm nét như bướm tằm. Nụ cười của nàng tươi xinh như đóa hoa đang nở. Giọng nói ngọt ngào, trong trẻo như tiếng ngọc rung. Mái tóc mềm mượt như áng mây và làn  da trắng hồng như tuyết.

Với nghệ thuật ước lệ tượng trưng cổ điển, Nguyễn Du đã khắc họa tài tình vẻ đẹp của Thúy Vân. Nhà thơ lấy vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời làm chuẩn mực để gợi tả vẻ đẹp của con người. Tuy đó là phướng pháp cổ điển, chẳng có gì mới lạ nhưng thi hào Nguyễn Du đã có những sáng tạo táo bạo khi ông lồng ghép vào trong đó thủ pháp nhân hóa, so sánh, ẩn dụ đặc sắc, khiến cho bức chân dung của Thúy Vân hiện ra chân thực, sinh động hơn.

Vẻ đẹp hiền hòa của nàng được thiên nhiên cảm phục đã phải thua, phải nhường. Vẻ đẹp ấy cùng khiến cho lòng người thêm mến yêu và tôn quý. Đó là một vẻ đẹp ưu nhìn, càng ngắm càng thấy say mê. Nét dịu dàng, đàm thắm của Thúy Vân là vẻ đẹp điển hình của những thiếu nữ tinh khôi ở trên đời. Một vẻ đẹp không vướng bụi mờ. Nó vượt lên trên cái đẹp tầm thường, đạt đến tuyệt sắc.

Qua việc miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân của Nguyễn Du, gợi trong lòng người đọc những dự cảm tố đẹp về số phận êm ả của nàng về sau. Quả thực sau đó, cuộc đời của Thúy Vân không quá gian truân, trắc trở như người chị. Nàng có được hạnh phúc tuy rằng hạnh phúc ấy chưa hẳn đã khiến nàng hài lòng.

Tóm lại, khi gợi tả nhân sắc của Thúy Vân, Nguyễn Du đã gửi vào trong câu chữ cả tấm lòng của mình. Nó như một lời chúc phúc cho nhân vật hiền hòa, dễ mến ấy. Cuộc đời nhân vật Thúy Vân cũng là cuộc đời mà Nguyễn Du mong muốn. Ông muốn cái đẹp được trân trọng và giữ gìn. Cái đẹp được tôn vinh và ngợi ca. Nhưng thật đáng tiếc, điều mong ước ấy không thể là hiện thực trong cuộc đời nghiệt ngã.

 
Hai người con gái đẹp ấy, có cốt cách thanh cao như mai, tâm hồn trong trắng như tuyết. Mỗi người có một vẻ đẹp riêng, nhưng đều là vẻ đẹp “mười phân vẹn mười”, vô cùng hoàn hảo, đẹp đẽ.
 
Thúy Vân được xuất hiện trước với vẻ đẹp phúc hậu, cao sang, quý phái:
 
“Vân xem trang trọng khác vời
 
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang
 
Hoa cười, ngọc thốt đoan trang,
 
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.”
 
Thúy Vân hiện lên với vẻ đẹp trang trọng tuyệt vời, với khuôn mặt đầy đặn như ánh trăng rằm, tiếng nói tiếng cười như hoa như ngọc, tóc mượt như mây, da trắng hơn tuyết. Vẻ đẹp của nàng khiến cho thiên nhiên phải e thẹn cúi mình, phải “thua”, phải “nhường” một cách tình nguyện. Nàng được tạo hóa ban cho một vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu, báo hiệu một cuộc sống yên ổn, bình an, không song gió về sau.
 
Tại sao cô em lại được xuất hiện trước cả chị? Có lẽ đó là dụng ý của Nguyễn Du, cô em đã đẹp đẽ như thế, thì cô chị – nhân vật chính của truyện còn có thể đẹp hơn nữa không? Ngay từ khi bắt đầu nói về Kiều, đại thi hào đã nói: