Một hệ thống những giải pháp chống lây lan, xâm nhập của những sinh vật gây hại thuộc diện kiểm dịch thực vật bao gồm: phòng xa, ngừa trước khi các sinh vật đó chưa lân lan xâm nhập; phát hiện sớm, tiêu diệt ngay khi chúng vừa mới lây lan, xâm nhập; khoanh vùng, bao vây, thu hẹp và thanh toán (xóa bỏ) ổ dịch hoặc vùng dịch khi chúng đã lọt vào, đã xuất hiện và hình thành ổ dịch hoặc vùng dịch.
Biện pháp kiểm dịch thực vật được quy định trong các văn bản Nhà nước, các quy trình, thao tác, tiêu chuẩn về kiểm dịch thực vật.
Kiểm tra vật thể thuộc diện kiểm dịch thực vật chỉ là một khâu, một giải pháp trong hệ thống giải pháp nêu trên.
Xét từ góc độ biện pháp thì kiểm dịch thực vật là một trong những biện pháp bảo vệ thực vật, còn xét về góc độ tính đặc thù thì bảo vệ thực vật - phòng chống những sinh vật gây hại chưa phổ biến (chưa có hoặc mới có trong phạm vụ hẹp) là một nhánh nữa của sự nghiệp bảo vệ tài nguyên thực vật chống sinh vật gây hại.