Mỗi gia đình chính là một phần tử, một tế bào của xã hội, gia đình có hạnh phúc xã hội mới có thể phát triển. Trẻ em ngay từ khi sinh ra đã có quyền được yêu thương, được chăm sóc được hưởng tất cả những gì tốt đẹp nhất từ cái nôi tổ ấm gia đình, bất kỳ một hành động phá hoại, hay làm tan vỡ cái nôi ấy đều là tội lỗi chẳng thể nào tha thứ. Dẫu biết rằng, người lớn lựa chọn xa nhau để giải thoát, để trả lại tự do cho nhau, thế nhưng trẻ con có tội tình gì, một gia đình tan vỡ, không chỉ là một cuộc hôn nhân đổ bể, mà còn là sự chia cắt đến xót xa của những đứa trẻ với cha mẹ, và của chính những đứa trẻ với nhau. Có thể người lớn chỉ xem đó là thứ tình cảm của những đứa trẻ, rằng chúng sẽ mau quên khi có đồ chơi mới, nhưng đâu ngờ rằng đó lại mãi mãi là vết sẹo không thể xóa nhòa trong những trái tim non trẻ. Cuộc chia tay của những con búp bê lại càng khiến chúng ta thấm thía hơn về tình cảm gắn bó giữa những người trong gia đình, đặc biệt là giữa những đứa trẻ trước bi kịch gia đình tan vỡ.

Thành và Thủy là hai anh em trong một gia đình khá giả, hai đứa rất thương yêu nhau, thế nhưng vì những xung đột của người lớn, mà gia đình vốn êm đềm của hai đứa trẻ chợt sụp đổ, nó trở thành mối tai họa trong tiềm thức của Thành, trở thành bi kịch đầu tiên trong cuộc đời của cả hai anh em. Đọc truyện, ta thấy rằng tác giả nhắc nhiều và đi rất sâu vào nội tâm nhân vật Thủy, một cô bé tuy nhỏ tuổi thế nhưng rất hiểu chuyện, và cô bé càng hiểu chuyện bao nhiêu thì nỗi đau chia cắt lại càng trở nên to lớn dày vò tâm hồn non nớt ấy. Nhân vật Thủy là một cô bé ngoan ngoãn, hiền lành, khéo tay và rất yêu thương anh trai. Nghe tin cha mẹ ly hôn, cô bé ban đầu là bất ngờ, không tin vào việc mình phải chia tay anh trai và bố, phải bỏ học, phải về quê với mẹ, nhưng sau đó cô bé trầm tĩnh hơn, rồi dần dà cũng chấp nhận sự thật đau lòng rằng thế là bố mẹ đã ly hôn thật, chắc cô bé hiểu không thể ép người lớn sống với nhau khi họ không còn tình cảm, cuộc chia tay đã là điều tất yếu. Thế nhưng việc cha mẹ chia tay, dẫn đến việc Thủy và anh cũng phải chia tay lại càng làm cô bé xót xa, vốn dĩ cô bé rất trân trọng tình cảm của mình và anh trai, hai đứa trẻ gắn bó với nhau sớm chiều, yêu thương nhau, bao che cho nhau, mà giờ đây phải chia lìa. Điều ấy đã khiến Thủy không thể chịu đựng nổi, đặc biệt là khi Thành chia đôi hai con búp bê Vệ Sĩ- Em Gái vốn là một cặp, là biểu tượng cho tình cảm giữa hai anh em, Thủy dường như không thể kìm nén thêm nữa mà nổi giận với anh trai. Không phải là cô bé ngang ngược, hỗn láo mà chỉ vì cô bé quá đau khổ trước những bi kịch liên tiếp rơi xuống đôi vai gầy bé nhỏ của mình. Cuối cùng chi tiết khiến người đọc không thể cầm được nước mắt chính là cảnh Thủy nhường cả hai con búp bê cho anh trai và bắt anh hứa không được chia rẽ chúng nó, bởi đó là thứ mà Thủy trân quý nhất, là tình cảm ruột thịt gắn bó mà cô hằng trân trọng. Sự cao thượng, lòng yêu thương vô bờ bến đối với anh trai của cô bé đôi lúc khiến nhiều người phải hổ thẹn, hổ thẹn vì chính bản thân cũng có khi gây ra nỗi đau cho trẻ con, chỉ vì sự ích kỷ của bản thân mình, đã chia tay sao còn bắt con trẻ phải chia tay nữa?

Với nhân vật Thành, có lẽ do Thành đã lớn và lại là anh trai nên hầu như tất cả những nỗi đau đều bị cậu giấu vào trong lòng, đến khóc cậu cũng cố nén lại chỉ để hai hàng nước mắt ướt đẫm gối. Thành coi chuyện cha mẹ ly hôn là một "tai họa", cái tai họa ấy khiến Thủy em gái cậu phải đớn đau, khổ sở và nó cũng dày vò bản thân cậu không kém. Dù không biểu lộ ra nhưng qua từng ánh mắt, từng lời kể của Thành ta cũng có thể cảm nhận được rằng Thành rất thương em gái, ánh mắt cậu nhìn Thủy luôn có những nỗi đau, nỗi ái ngại xót xa và thương cảm. Bởi so với Thành thì Thủy bất hạnh hơn rất nhiều, Thủy còn nhỏ, lại phải theo mẹ về quê, xa trường lớp vĩnh viễn, có lẽ cả cuộc đời về sau em sẽ phải làm bạn với cái thúng hoa quả, không còn cơ hội cầm bút, cầm viết nữa. Những quyết định của người lớn đã gián tiếp đẩy một đứa trẻ vào tương lai mịt mờ, mà bản thân Thành dù rất thương em gái, nhưng cũng chịu cảnh bất lực. Xuyên suốt câu chuyện ta luôn thấy Thành mạnh mẽ, kiên cường, nhưng đó chỉ là cậu cố gắng gồng mình lên để chống đỡ, muốn làm chỗ dựa tinh thần cho em gái, bởi đến cuối cùng lúc Thủy bước lên xa thì Thành cũng không thể chịu đựng nổi nữa mếu máo đứng chôn chân nhìn bóng em gái và mẹ rời xa.

Qua hai nhân vật Thành và Thủy ta nhận ra được rằng tình anh em ruột thịt trong gia đình lúc nào cũng sâu sắc và cả động như thế, đó là một thứ tình cảm rất đẹp đẽ, rất trong sáng, là những kỷ niệm ấm áp nhất của tuổi thơ. Nếu may mắn hơn có lẽ Thành và Thủy đã trở thành những đứa trẻ hạnh phúc nhất, thế nhưng không, chỉ vì những suy nghĩ ích kỷ của người lớn mà hai đứa trẻ tội nghiệp phải chia tay nhau trong đau khổ. Nhan đề "Cuộc chia tay của những con búp bê" là ngụ ý về một dây chuyền của những cuộc chia tay, giống như trò đô-mi-nô, tình cảm gia đình cũng vậy xây dựng lên thì khó khăn, thế nhưng chỉ một sơ xuất nhỏ tất cả đều nối tiếp nhau mà đổ sụp xuống. Cha mẹ chia tay khiến con cái cũng phải chia tay, rồi đến những con búp bê cũng phải chia tay, Thủy phải chia tay bố và anh trai, chia tay trường lớp, bạn bè, phố phường quen thuộc để đến một nơi hoàn toàn xa lạ, còn Thành cũng phải xót xa tiễn bước em gái và mẹ, người cùng chung sống bao nhiêu năm. Không biết rằng liệu người lớn có nhận ra bản thân mình rất ích kỷ và nhẫn tâm hay không, hàng loạt các cuộc chia tay đang diễn ra âm thầm như thế, họ liệu có hiểu rằng những đứa trẻ luôn là người chịu nhiều thương tổn nhất hay không? Cuộc chia tay đầy xót xa và nước mắt như thế lại càng khiến người đọc hiểu sâu sắc về tình cảm anh em và nỗi đau khổ của những đứa trẻ trong một gia đình tan vỡ. Chuyện Thủy không cho anh trai chia hai con búp bê, cũng là một ẩn ý rất sâu cay, lên án các bậc cha mẹ ích kỷ, họ làm sao lại tự cho mình cái quyền chia cắt tình anh em của những đứa trẻ, vốn chúng đã gắn bó với nhau như vậy, sao lại nhẫn tâm tách rời chúng ra, hai con búp bê cũng như thế, vừa là biểu tượng cho tình cảm anh em bền chặt, chỉ cần chúng ở bên nhau thì Thủy tin chắc rằng hai anh em sẽ mãi không bao giờ quên nhau. Đôi khi những đứa trẻ còn sống tình cảm và đúng đắn hơn người lớn rất nhiều lần.

Cuộc chia tay của những con búp bê là một câu chuyện cảm động về tình cảm anh em ruột thịt trong gia đình, đồng thời cũng vén màn nỗi bất hạnh của bi kịch chia ly và sự đau khổ của những đứa trẻ trong một gia đình tan vỡ. Từ đó nhắc nhở mỗi một con người cần biết yêu thương và quý trọng lẫn nhau khi còn có thể, người lớn đặc biệt là các bậc cha mẹ nên có những cách giải quyết hợp lý trong hôn nhân, tránh làm tổn thương đến con trẻ, bởi chúng chẳng có tội lỗi gì trong những sai lầm do người lớn gây ra.

Ngoài bài Suy nghĩ về tình yêu thương qua Cuộc chia tay của những con búp bê, các em có thể mở rộng vốn hiểu biết về văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê qua bài: Soạn bài Cuộc chia tay của những con búp bê, Phân tích nhân vật Thành và Thủy trong Cuộc chia tay của những con búp bê, Cảm nghĩ về Cuộc chia tay của những con búp bê, Cảm nhận về tình anh em giữa Thành và Thuỷ trong Cuộc chia tay của những con búp bê.