Có hai dạng phân chia tế bào: nguyên phân và giảm phân. Trong đa số trường hợp, khi nhắc đến phân chia tế bào nghĩa là ngụ ý nói đến nguyên phân, đây là quá trình tạo ra một tế bào mới trong cơ thể. Giảm phân là quá trình phân chia tế bào tại thời điểm tạo ra các tế bào trứng và tinh trùng mới.

Nguyên phân là quá trình cơ bản nhất của sự sống. Trong quá trình nguyên phân, một tế bào sẽ nhân đôi toàn bộ tất cả các bào quan, vật chất chứa trong tế bào, nhiễm sắc thể nhân đôi, tế bào nhân đôi toàn bộ vật chất bên trong sau đó tạo thành vách ngăn phân chia tạo thành hai tế bào con giống hệt nhau. Bởi vì quá trình này đóng vai trò vô cùng thiết yếu nên các bước của nguyên phân được điều khiển bởi một số lượng gen. Khi nguyên phân không được điều khiển chính xác, có thể gây ra các vấn đề liên quan đến sức khỏe như ung thư.