Câu 1
Thế kỉ XX là thế kỉ "giải trừ chủ nghĩa thực dân"
- Năm 1917, CM tháng 10 Nga thành công, giải phóng dân tộc thuộc địa trong đế quốc Nga, mở ra trước mắt các dân tộc bị áp bức"thời đại giải phóng dân tộc", thúc đẩy phong trào đấu chống chủ nghĩa thực dân, giành độc lập ở các nước thuộc địa.
- Sau Chiến tranh thế giới thứ 2, trong những điều kiện lịch sử mới, một cao trào giải phóng dân tộc đã dấy lên mạnh mẽ ở Á, Phi, Mĩ Latinh
+ Ở châu Á, hầu hết các nước đã giành thắng lợi trong cuộc đấu tranh xóa bỏ ách thống trị của chủ nghĩa thực dân. Dẫn đến sự ra đời của các quốc gia độc lập, như Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam, Lào, Campuchia, Inđônêxia, Malaixia, Singapo, Philíppin, Mianma,....
+ Ở châu Phi, từ năm 1945 đến năm 1975, phong trào giành thắng lợi ở nhiều nước vùng Bắc Phi và vùng châu Phi Xích đạo. Năm 1960, 17 nước châu Phi tuyên bố độc lập, lịch sử gọi là: "Năm châu Phi" . Châu Phi trở thành: "Lục địa trỗi dậy". Năm 1975, thắng lợi của nhân dân Môdămbích , Ănggôla về cơ bản chấm dứt sự tồn tại chủ nghĩa thực dân cũ ở châu Phi. Sau năm 1975, nhân dân các thuộc địa còn lại ở châu Phi hoàn thành cuộc đấu tranh đánh đổ chủ nghĩa thực dân kiểu cũ. Tại Nam Phi, năm 1993, chế độ Apacthai - một hình thái của chủ nghĩa thục dân cũ đã hoàn toàn bị xóa bỏ.
+ Ở khu vực Mĩ Latinh, phong trào ngày càng phát triển. Thắng lợi của cách mạng Cuba(1-1959) mở ra bước phát triển mới của phong trào đấu tranh giành độc lập ở Mĩ Latinh,... Dưới ảnh hưởng của cách mạng Cuba, những năm 60 – 70, phong trào đấu tranh chống Mĩ và chế độ độc tài thân Mĩ ở khu vực ngày càng phát triển. Cùng với các hình thức bãi công của công nhân, nổi dậy của nông dân, đấu tranh nghị trường để thành lập các chính phủ tiến bộ, phong trào đấu tranh vũ trang diễn ra mạnh mẽ, biến Mĩ Latinh thành “lục địa bùng cháy”. Nhân dân Panama sôi nổi đấu tranh, Mĩ phải trả lại chủ quyền kênh đào cho Panama. Đến năm 1983, trong vùng Caribê đã có 13 quốc gia độc lập. Phong trào đấu tranh vũ trang chống chế độ độc tài ở các nước Vênêxuêla, Goatêmala, Côlômbia, Pêru, Nicaragoa, Chilê, En Xanvađo… diễn ra liên tục, lật đổ các chính quyền độc tài, thiết lập các chính phủ dân tộc dân chủ, chính quyền đọc tài ở nhiều nước bị lật đổ , các chính phủ dân tộc được thiết lập.
- Như vậy, trong nửa sau thế kỉ XX, các nước thuộc địa và phu thuộc ở Á, Phi và Mĩ Latinh đã giành được độc lập; Hệ thống thuộc địa và chế độ phân biệt chủng tộc Aphacthai bị sụp đổ hoàn toàn. Thắng lợi đó làm cho thế kỉ XX trở thành "thế giới " giải trừ chủ nghĩa thực dân"./