Dù trong hoàn cảnh hay xã hội ra sao, một cuộc hôn nhân tan vỡ luôn là vết nứt dễ gây tổn thương cho bất cứ một người nào trong gia đình mà nhất là đối với những đứa trẻ. Đọc “Cuộc chia tay của những con búp bê” của Khánh Hoài, ta càng cảm nhận rõ hơn sự mất mát, ảnh hưởng này mà trong đó, nổi trội hơn cả là nỗi đau gia đình chia cắt.

Truyện mở đầu bằng tiếng ra lệnh chia đồ chơi lạnh lùng của mẹ trong sự lưỡng lự của anh em Thành và Thủy. Việc mà bố mẹ li dị có lẽ không còn bất ngờ với hai anh em, đồng thời những đứa trẻ nhạy cảm hiểu rằng chúng sắp phải xa nhau. Vì thế mà Thủy “hai bờ mi đã sưng mọng lên vì khóc nhiều”. Thành và Thủy cùng ngồi ra vườn, nhớ lại những kỉ niệm của hai anh em trước đây và chẳng bao giờ có suy nghĩ sẽ xa nhau. Hình ảnh hai đứa trẻ ngồi trong vườn đợi bình minh lên với đôi mắt buồn bã vô ngần khiến cho không người đọc nào có thể cầm được cảm xúc thương xót cho những tâm hồn trẻ thơ vốn còn trong trẻo đã phải hứng chịu những đau khổ tột cùng về tinh thần. Trong mỗi ánh nhìn, hành động của hai anh em đều toát lên những giọt buồn của sự lo sơ về một tương lai không mong muốn.

Hẳn chúng muốn cứ mãi ngồi bên nhau như vậy nhưng rồi chúng vẫn phải lăn buồn bã theo vòng quay của thời gian và bắt buộc phải làm theo những điều đầu tiên mà số phận yêu cầu, và sự kiện đầu tiên bắt đầu cho nỗi đau xót chia li của hai đứa trẻ là chia đồ chơi. Chúng lưỡng lự rồi lại nhường nhau hết món này đến món nọ, chúng yêu thương và lo lắng cho nhau, muốn những món đồ chơi ấy ở lại thay chúng để chăm sóc cho người kia. Chúng đâu muốn chia năm sẻ bảy những món đồ chơi mà chúng vốn dĩ dành để chơi chung với nhau trong bấy lâu, có lẽ đối với hai anh em thì những món đồ chơi ấy là cùng một nhà giống như họ là một gia đình không thể chia cắt và cũng không muốn phải chia cắt. Và có lẽ đỉnh điểm của nỗi đau chia li là những giọt nước mắt trong lời hứa, lời dặn dò, ánh nhìn trìu mến, cái níu tay của hai anh em dành cho nhau vào những giây phút cuối trước lúc Thủy lên xe theo mẹ về quê ngoại. Thủy đã chia đôi búp bê ra để mong mỗi người sẽ có cho mình một món kỉ niệm về tuổi thơ của hai anh em. Cuộc chia li ấy có lẽ khiến cho chính những búp bê cũng buồn bởi chính con người cũng không sao giấu được nỗi buồn của lòng mình. Người đọc thậm chí vỡ òa cảm xúc vì thương xót biết bao Thành và Thủy- những đứa trẻ đáng thương chịu nỗi đau gia đình phân li, mỗi đứa một nơi.

Nhưng đối với cô bé Thủy, sự li dị của cha mẹ đâu chỉ khiến cô chịu nỗi đau chia lìa anh Thành mà còn chia lìa cả tuổi thơ trong sáng, êm đềm khi phải xa các bạn, xa trường, xa lớp nơi cô bé đã gắn bó suốt quãng đời tuổi thơ. Thậm chí, cô còn phải xa cả một tươi lai tươi sáng khi có nguy cơ phải xa cả việc học để bước vào cuộc sống mưu sinh. Cuộc sống cô bé từ nay thay đổi theo chiều hướng tiêu cực hẳn với một thương tâm hồn sẽ không bao giờ lành miệng và có lẽ cô bé sẽ mất đi vẻ hồn nhiên, ngây thơ, cuộc sống vô lo vô nghĩ của tuổi học trò mà đáng ra cô phải được hưởng.

Người lớn luôn là người đưa ra những quyết định và những đứa trẻ đôi khi phải hứng chịu khổ đau vì những quyết định ấy bởi dường như họ chẳng buồn quan tâm đến suy nghĩ của chính con cái mình. Li dị là quyết định của cha mẹ nhưng họ làm không đủ tốt, giải quyết không đủ sáng suốt để bảo vệ con cái họ khỏi những mất mát.

Câu chuyện như là một lời cảnh tỉnh cho tất cả chúng ta để chúng ta hiểu, những đứa trẻ cũng biết tổn thương và đừng khiến cho chúng phải xa những điều chúng yêu thương chỉ vì lỗi lầm của người lớn.