Tác phẩm
- Xuất xứ: Vượt thác trích từ chương XI của truyện Quê nội
- Năm sáng tác: 1973-1974
- Thể loại: tự sự
- Ngôi kể: ngôi 1
- Phương thức biểu đạt: Miêu tả
- Nội dung: Bài văn miêu tả chuyến ngược dòng sông Thu Bồn của con thuyền do dượng Hương Thư chi huy, từ làng Hoà Phước lên thượng nguồn để lấy gỗ về dựng trường học cho làng, sau ngày Cách mạng tháng Tám 1945 thành công. Đây là một bài văn miêu tả cảnh quan thiên nhiên trên sông và hai bờ, qua những vùng khác nhau dọc theo hành trình của con thuyền từ vùng đồng bằng trù phú vượt qua những thác ghềnh ở vùng núi để tới thượng nguồn.
- Đặc sắc về nghệ thuật miêu tả trong bài văn là sự phôi hợp miêu tả cảnh vật thiên nhiên với hoạt động của con người đưa thuyền ngược dòng, vượt thác. Cảnh thiên nhiên được trải dài theo hành trình của con thuyền, nên có sự biên đối phong phú. Nhưng bức tranh được tác giả tập trung miêu tả vần là hình ảnh con người, mà nổi bật là hình ảnh dượng Hương Thư trong cuộc vượt thác. Các thú pháp nghệ thuật được sử dụng trong miêu tả ở bài này là phép so sánh và nhân hoá. Bức tranh sông nước ở đây như có hồn và gợi cảm nhờ cảnh vật được nhân hoá (phóng xuống, nhớ núi rừng,...), nhừng hình ảnh sinh động, giàu sức biểu hiện nhờ sự ví von, nhân hoá (cây cổ thụ được ví với người: dứng trầm ngâm lặng nhìn).