- Mục tiêu đấu tranh : 
* Châu Phi : Đấu tranh chống đế quốc và tay sai để giành độc lập dân tộc 
* Châu Mỹ La Tinh : Đấu tranh chống thực dân kiểu mới để giành chủ quyền 
- Hình thức : 
* Châu Phi : Bằng hình thức thương lượng ; do tư sản lãnh đạo 
* Mỹ La Tinh ; Bằng nhiều hình thức phong phú

Châu Á
– Phong trào ở châu Á nổ ra sớm trong giai đoạn cuối Chiến tranh thế giới thứ hai (Việt Nam – Lào – Inđônêxia…) hoặc ngay sau khi chiến tranh kết thúc (Trung Quốc – Ấn Độ…).
– Phong trào diễn ra không chịu tác động bởi một tổ chức quốc tế nào, mà chủ yếu là sự vận động nội lực của mỗi nước.
– Phong trào diễn ra với nhiều hình thức trong đó đấu tranh bạo lực và vũ trang là xu thế chính.
– Hầu hết các nước châu Á hoàn thành sự nghiệp giải phóng của mình trong thập niên 1950 – 1960.
Châu Phi
– Chịu sự tác động của phong trào  giải phóng dân tộc châu Á (Đặc biệt là Việt Nam và Trung Quốc) vì thế ra đời chậm hơn. (bắt đầu từ 1952 ở Ai Cập).
 – Có sự tác động trực tiếp của tổ chức Liên Hiệp Quốc (Năm 1960 có đến 17 nước châu Phi độc lập nhờ vào tổ chức này).
– Phong trào cũng diễn ra với nhiều hình thức nhưng đấu tranh chính trị và ôn hòa là xu thế chính.
– Sự hoàn thành công cuộc giải phóng chậm hơn (1970 – 1980).

Châu Á – Phi
– Cuối thế kỷ XIX hầu hết các nước châu
Á,
châu Phi đều là thuộc địa hoặc nửa thuộc
địa
của các nước phương Tây.
– Là thuộc địa kiểu cũ.
– Liên tục nổ ra các cuộc đấu tranh
chống
thực dân xâm lược phương Tây.
– Sau Thế chiến thứ hai, một số nước
giành
được độc lập.
– Châu Á : cuối những năm 60, hầu hết
các
nước đều giành được độc lập dân tộc…
– Châu Phi : giừa những năm 70, hầu hết
các
nước đều giành được độc lập.
 
– Các giai đoạn đấu tranh :
+ Châu Á : 1945 – 1949, 1949 – 1954,
1954 – 1975, 1975 – nay.
+ Châu Phi : 1945 – 1954, 1954 – 1960,
1960 – 1975, 1975 – nay.
Mĩ Latinh
 – Đầu thế kỷ XX, hầu hết các nước Mĩ
Latinh đều giành được độc lập.
– Là thuộc địa kiểu mới.
– Từ năm 1945, buộc phải tham gia các
hiệp ước do Mĩ soạn thảo, về danh nghĩa
là độc lập, nhưng trên thực tế là thuộc
địa
kiểu mới.
– Đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân mới
có những đặc điểm :
 +
Sự phát triển của giai cấp công nhân.
 +
Xóa bỏ chế độ sở hữu ruộng đất lớn.
  
+ Đấu tranh vũ trang mang tính chất toàn lục địa.
 +
Mặt trận dân tộc thống nhất được thành lập và phát triển.
 
– Các giai đoạn đấu tranh : 1945 – 1949,
1959 – 1980, 1980 – nay.