Nếu có ai đó hỏi tôi “Cuốn sách nào cuốn hút bạn nhất?” thì tôi không ngần ngại mà trả lời rằng, đó là “Chuyện con mèo dạy hải âu bay”. Cuốn sách tuy chỉ hơn trang sách nhưng đủ khiến tôi phải đọc liền một mạch không rời mắt, đến nỗi bỏ bữa ăn trưa để đọc nốt những trang cuối cùng.
Có lẽ cuốn sách này không quá xa lạ với mọi người yêu sách, là một tác phẩm mà Luis Sepulveda dành cho thiếu nhi. Riêng tôi, cuốn sách ấy không chỉ là món quà cho thiếu nhi mà còn là câu chuyện dành cho mỗi người chúng ta. Và cũng như lời nhận xét “Một câu chuyện khiến tâm hồn nở hoa, một thế giới vẹn nguyên, trong sáng và nhân hậu sâu xa, một cuốn sách như viên ngọc khó tìm, dành cho mọi trẻ em và người lớn...”.
Mạch truyện chậm rãi, nhẹ nhàng, không kịch tính, không gay cấn nhưng đủ để người ta đọc liến một mạch qua từng con chữ rồi nuối tiếc khi biết câu chuyện đã kết thúc. Khi đọc xong những từ cuối cùng là lúc tôi lắng lòng để cảm nhận những gì mình đã trải qua những phút giây sống cùng tác phẩm. Từ đó nhận ra câu chuyện là một bài học sâu sắc, nhẹ nhàng, khiến người ta có thể ngộ ra quá nhiều điều nhỏ nhặt, đơn giản mà tự bấy lâu nay mình ngỡ như là lãng quên.
Tôi học được sự cao cả của tình mẹ đối với đứa con của mình. Đó là lúc cô hải âu mẹ Kengah sắp trút hơi thở cuối cùng nhưng vẫn cố gắng nhắn nhủ với chú mèo Zorba “Hãy hứa với tôi là anh sẽ không ăn trứng.”,”Hứa với tôi anh sẽ chăm lo cho quả trứng đến khi con chim non ra đời” và Hãy hứa với tôi anh sẽ dạy nó bay.”. Đối với người mẹ nào cũng vậy, luôn mong mỏi đứa con mình sẽ được bình an và phát triển một cách toàn diện nhất. Ước mong nhỏ bé của cô hải âu là điều thiết thực nhất mà cô ấy có thể dành cho đứa con vừa mới ra đời của mình. Và điều to lớn là cô ấy muốn cho con mình sẽ trở thành một con hải âu thực thụ có thể bay lượn trên chính đôi cánh của mình.
Tôi học được sự quan trọng của việc giữ lời hứa. Bởi lẽ, đó vừa là giao ước giữa hai con người với nhau mà còn là sự tin tưởng, phó thác của ai đó đối với mình, và việc thực hiện lời hứa ấy như một lời cảm ơn vì đã tin tưởng mình và cũng là tôn trọng chính bản thân mình.
Việc mèo Zorba hứa rằng sẽ chăm sóc và dạy cho cô nàng hải âu bé bỏng tập bay là một trong những điều khiến tôi khâm phục nhất. Liệu có nghĩ rằng đó là một điều hoang đường và khẽ cười chế giễu rẳng “Làm gì có chuyện ấy, chắc là nó hứa suông thôi!” Nhưng không, bạn đã lầm. Với lòng tự tôn và danh dự của một chú mèo bến cảng thì chuyện ấy sẽ được thực hiện (dẫu chú biết đó là một điều hết sức khó khăn). ,Không chỉ bới việc giữ lời hứa mà đó còn là tình thương to lớn của mèo Zorba dành cho cô nhóc hải âu, là tình yêu xuất phát từ trái tim, là lòng nhân đạo trỗi dậy khi thấy một sinh linh bé bỏng đứng trước nguy cơ cái chết. Và không riêng gì Zorba, cả ba người bạn thân của chú cũng rất lo lắng và quan tâm đến cô bé hải âu Lucky. Họ chung tay giúp đỡ và yêu thương hết mực Lucky như thể đó là một phần của gia đình mình.
“Thật dễ dàng để chấp nhận yêu thương một kẻ nào đó giống mình, nhưng để yêu thương ai đó khác mình thật sự rất khó khăn…” Bởi lẽ, chính tình yêu của mèo Zorba đã xoá tan đi khoảng cách giữa giống loài và vì lời hứa với mẹ của Lucky, trách nhiệm của một chú mèo như Zorba không thể làm ngơ được. Con người ta thường không ưa những kẻ khác biệt với mình, có thái độ hờ hững, không vui khi ai đó quá trầm lắng còn mình lại qua sôi nổi. Hay ai đó giàu lại khinh ghét người nghèo. Thật, “yêu thương ai đó mình thật là khó khăn”! Cũng đừng vội trách con người, vì đó là tâm lí chung của mỗi người chúng ta. Nhưng chúng ta có thể chủ động khắc phục thay đổi quan niệm thành kiến ấy để hòa thuận và biết quan tâm với những người khác biệt với mình.
Mang trên vai trọng trách phải dạy bay cho Lucky, Zorba ngày càng cố gắng chỉ dạy tận tình cho cô học trò cưng. Tôi vẫn nhớ hoài câu nói ngày nào của thầy Zorba: “Chúng ta yêu con bởi vì con là một con hải âu. Một con hải âu xinh đẹp... Chúng ta đã không cứu được mẹ con, nhưng chúng ta có thể giúp con… Con là chim hải âu, và con phải sống cuộc đời của một con hải âu. Con phải bay”.
Qua đó, tác giả cho ta thấy được con vật còn có thể cứu vớt một loài khác thế sao con người ta lại không thể?! Tình người vốn là thứ quý giá nhất mà Thượng Đế ban tặng cho chúng ta. Nó có thể xua tan đi màn đêm u tối, xóa đi cái lạnh lẽo trong lòng người và sửa ấm những tâm hồn yêu ớt và cô đơn. Tôi vẫn còn nhớ một câu "Nơi lạnh nhất không phải là Bắc Cực mà là nơi không có tình thương .” (Macxim Gorki). Đúng vậy, tình người luôn giúp con người ta vượt qua mọi khó khăn, lạnh lẽo của cuộc sống vì khi ấy chỉ tồn tại ngọn lửa ấm nồng của người với người mà thôi! Tôi hiểu rằng thương yêu một ai đó là yêu chính bản chất của họ, bằng cách chấp nhận và vượt qua những làn ranh sự khác biệt; rằng tình yêu thương nên được sinh ra từ tự nhiên, trong trẻo và không gò bó; rằng bản chất của yêu thương là không suy tính và không vụ lợi.
Và tôi còn biết được rằng “Cuộc đời không phải là một con đường bằng phẳng nên con người phải biết đứng lên khỏi vấp ngã mà bước đi trên con đường ấy.”
Đó chính là lúc tôi đọc đến đoạn mèo Zorba dạy hải âu non tập bay. Dẫu chú mèo ta đã đọc kĩ hướng dẫn và làm theo chính xác những gì trong quyển từ điển bách khoa của giáo sư Einstein đưa cho nhưng vẫn không thể giúp cho Lucky bay được. Mỗi lần như thế, nàng hải âu ta lại khóc thét lên và tự trách mình. Để rồi, Zorba phải an ủi và động viên ““Không kẻ nào có thể bay được ngay trong lần đầu tiên tập cả, con sẽ học dần. Ta hứa đấy.”. Bài học đầu tiên lúc này cũng khó khăn và trở ngại. Trong cuộc sống, có những lúc ta thất bại và tuyệt vọng, sau đó sinh ra tâm lý chán chường và buông xuôi. Nhưng rồi, liệu than oán và tự trách mình như thế liệu có phải cách hay?! Mỗi thất bại chính là một bài học quý báu cho chúng ta, từ đó chúng ta có thể mạnh mẽ hơn, chin chắn hơn và trưởng thành hơn. Ta có trong mình những kinh nghiệm từ lần vấp ngã trước mà tránh, vượt qua nó dễ dàng. Thành công không phải là một đích đến mà đó là một quá trình. Qúa trình ấy giúp ta tự hoàn thiện bản thân để vững bước trong tương lai.
“Chỉ những kẻ thực sự dám thì mới có thể bay.”
Chính câu nói đã khiến tôi chợt khựng lại để rồi vỡ oà cảm xúc khi hiểu ra. Con người có thể làm tất cả khi ta đủ lòng tin và sự can đảm. Hoà lẫn vào cảm xúc vui mừng đó là niềm xúc động dâng trào khi nghĩ về tình thương mà một chú mèo dành tặng riêng cho nàng hải âu-học trò của mình, lại lớn đến dường ấy. Cậu đã khơi gợi trong lòng của Lucky một niềm tin mạnh mẽ khi tin rằng mình sẽ bay và bay thật cao, thật xa. Con người luôn có khát khao, nhưng kẻ nào biết theo đuổi và thực hiện nó mới chính là kẻ chiến thắng tất cả. Đừng ngần ngại ước mơ, và hãy thực hiện nó!
Tất cả những điều đáng quý và bổ ích gói gọn trong một cuốn sách mỏng như thế. Tác giả là một người sâu sắc và đầy nhân đạo mới có thể viết được một câu chuyên hay, ý nghĩa và độc đáo đến thế. Và điều cuối cùng, tôi đã học được từ cuốn sách này là: “Khi cho đi, ta sẽ nhận lại được rất nhiều!”