Nội dung cơ bản của Tuyên ngôn Độc lập (2/9/1945).

- Khẳng định các quyền cơ bản của con người như: quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc.
- Vạch trần tội ác của phát xít Nhật và thực dân Pháp.
- Tuyên bố với thế giới về nền độc lập của dân tộc Việt Nam và quyết tâm bảo vệ nền độc lập ấy.
⟹ Tuyên ngôn độc lập là một văn bản pháp lý khẳng định các quyền của con người cũng như dân tộc Việt Nam.
Nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật:

Tuyên ngôn Độc lập, cùng với nghệ thuật dùng từ ngữ chính xác, giàu sắc thái biểu cảm và văn phong giàu tính hình tượng, nghệ thuật sử dụng điệp từ, điệp ngữ, điệp cấu trúc mang tính liên hoàn đã tạo cho tác phẩm một giọng điệu riêng không trộn lẫn. Chính nghệ thuật sử dụng phép điệp, tội ác của thực dân Pháp đối với dân tộc ta càng thêm chồng chất, nhờ đó sức tố cáo càng sâu sắc hơn. Cũng có khi thông qua cách viết trùng lặp, sử dụng phép điệp cú pháp, người đọc cảm nhận được sức phản kháng và tinh thần quật khởi vô cùng hào hùng của dân tộc Việt Nam trước kẻ thù xâm lược để khẳng định khát vọng độc lập, tự do. Ngoài giá trị nội dung tư tưởng mà bản Tuyên ngôn Độc lập mang đến cho người đọc, những đặc sắc về nghệ thuật đã khẳng định tính mẫu mực và tài hoa của phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thể loại văn chính luận này. Từ giá trị lịch sử và giá trị văn học đặc sắc ấy, Tuyên ngôn Độc lập trở thành một áng văn bất hủ về lòng yêu nước và khát vọng độc lập, tự do, kế thừa xuất sắc những áng thiên cổ hùng văn trong quá khứ hào hùng của dân tộc ta.