A. Lý thuyết

   1. Nguyên phân

   a. Chu kì tế bào

   - Chu kì tế bào là khoảng thời gian giữa 2 lần phân bào.

   - Chu kì tế bào gồm kì trung gian và quá trình phân bào nguyên nhiễm (nguyên phân).

   b. Diễn biến cơ bản của nguyên phân

   c. Kết quả:

   - Từ 1 tế bào con ban đầu tạo thành 2 tế bào con có giống nhau và giống tế bào mẹ về nhân.

   d. Ý nghĩa:

   - Đối với các sinh vật đơn bào, nguyên phân chính là phương thức sinh sản của những sinh vật này.

   - Đối với các sinh vật đa bào, nguyên phân là phương thức giúp cơ thể tăng trưởng và phát triển; đồng thời nguyên phân cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tái sinh những mô hoặc cơ quan bị tổn thương.

   - Đối với các sinh vật sinh sản sinh dưỡng, nguyên phân là phương thức tạo ra cơ thể con có kiểu gen giống cơ thể mẹ.

   - Góp phần cùng với các cơ chế khác duy trì bộ NST 2n của loài qua các thế hệ, ổn định tính trạng của loài qua các thế hệ.

   2. Giảm phân

   a. Đặc điểm

   - Giảm phân là hình thức phân bào có thoi phân bào, diễn ra vào thời kì chín của tế bào sinh dục.

   - Giảm phân gồm 2 lần phân bào liên tiếp nhưng NST chỉ nhân đôi 1 lần.

   b. Diễn biến cơ bản của NST trong giảm phân.

   c. Ý nghĩa

   - Nhờ sự phân li độc lập , tổ hợp tự do của các NST, hiện tượng trao đổi đoạn và hoán vị gen đã tạo ra tính đa dạng và phong phú cho giao tử , từ đó xuất hiện các biến dị tổ hợp ở thế hệ sau. Có vai trò quan trọng trong việ hình thành tính đa dạng ở các loài sinh vật sinh sản hữu tính.

B. Các công thức thường gặp

   1. Số NST, crômatit, tâm động trong nguyên phân và giảm phân

   Gọi số NST ở tế bào xôma của loài là 2

   a. Nguyên phân

   b. Giảm phân

   2. Các bài toán liên quan đến quá trình nguyên phân

   Một tế bào tiến hành nguyên phân k lần.

   - Số tế bào con được sinh ra: 2^k tế bào

   - Số NST trong các tế bào mới là: 2n x 2^k (NST)

   - Số NST mới được hình thành hoặc môi trường nội bào cung cấp là: 2n x (2^k - 1) (NST)

Bài tập và câu hỏi trắc nghiệm