Người lính gắn bó với nhau là do cùng chung hoàn cảnh. Tuy mỗi người từ một vùng miền khác nhau, người ở vùng biển “nước mặn, đồng chua”, kẻ ở đồi núi “đất cày lên sỏi đá”, nhưng họ có chung hoàn cảnh là đều ra đi từ những vùng quê nghèo đói. Đó là lí do khiến họ dễ cảm thông với nhau, thân thiết và gắn bó hơn. Từ “xa lạ” chỉ sự không quen biết, nhưng lại viết bên cạnh cụm từ “anh với tôi” và “đôi người”, sự sóng đôi của các cặp từ này chứng tỏ tuy hai người ở hai miền quê khác nhau, trước đây không hề quen biết nhau, nhưng có những điểm chung khiến họ trở nên rất gần gũi, gắn bó. Sự gắn kết ấy chính là lí tưởng chiến đấu: “súng bên súng, đầu sát bên đầu”. “Súng” và “đầu” là hai hình ảnh hoán dụ đặc sắc. Đầu sát bên đầu chứng tỏ họ có chung ý chí, chung lí tưởng, còn “súng” tượng trưng cho lí tưởng quyết chiến bảo vệ quê hương, đất nước. Họ từng là những người nông dân nghèo được cách mạng giải phóng, bây giờ mặc áo lính, khoác súng ra đi để bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ gia đình, quê hương, đất nước mình. Nhưng tình cảm của họ sẽ chỉ dừng ở mức lí trí nếu không cùng nhau vượt qua gian khổ, cùng nhau chia sẻ những đêm rét cùng nhau chung tấm chăn mỏng đã khiến họ trở thành “đôi tri kỉ”, họ hiểu nhau như hiểu chính mình. Sự gắn kết chặt chẽ cả lí trí và tình cảm đó đã được tác giả thể hiện bằng một câu thơ đặc biệt, chỉ gồm một từ Đồng chí. Câu thơ như kết tinh tình cảm, cảm xúc toàn đoạn, vang lên như một nốt nhấn trong một khúc ca hùng tráng về tình cảm yêu quê hương, đất nước sâu nặng, tình cảm đồng chí thiêng liêng, cao đẹp. Nó khẳng định mạnh mẽ phát hiện kì diệu về một tình cảm cộng đồng đẹp nhất – tình Đồng chí, đồng bào. Nó cao đẹp bởi ngoài mỗi quan hệ bình thường giữa người với người, còn có một quan hệ thiêng liêng, đó là lí tưởng cách mạng, và vì lí tưởng này người ta có thể quyên đi chính bản thân mình. Câu thơ chỉ gồm một từ (hai tiếng): Đồng chí, như khép lại tình ý trong bảy câu thơ đầu của bài thơ. Những người nông dân nghèo vốn xa lạ, nhưng khi cùng chung lí tưởng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, cùng chia sẻ ngọt bùi trong khó khăn, gian khổ của cuộc sống và chiến đấu thì họ tất yếu trở thành Đồng chí, đồng đội của nhau.