Soạn bài các thành phần biệt lập gọi – đáp, phụ chú
Thành phần gọi – đáp
1. Từ này dùng để gọi, từ thưa ông dùng để đáp.
2. Những từ để gọi – đáp này không tham gia diễn đạt sự việc của câu.
3. Từ này trong câu (a) dùng để thiết lập cuộc thoại (có tác dụng mở đầu), cụm từ thưa ông câu (b) dùng để duy trì cuộc thoại.
Thành phần phục chú
1. Nếu lược bỏ các thành phần in đậm thì ý nghĩa sự việc không thay đổi.
2. Cụm từ và cũng là đứa con gái đầu lòng duy nhất của anh chú thích cho đứa con gái đầu lòng.
3. Cụm chủ vị tôi nghĩ vậy giải thích việc lão không hiểu tôi mới là điều suy đoán của “tôi” chưa chắc chắn đã đúng với “lão” chưa chắc đã đúng với “lão” và cũng là lí do để tôi càng buồn lắm.
Luyện tập
1. Các TPGĐ: này (để gọi), vâng (để đáp). Quan hệ giữa người gọi và người đáp là quan hệ trên – dưới và là quan hệ thân mật.
2. TPGĐ là Bầu ơi. Đây chỉ là gọi hướng tới mọi người nói chung (bầu, bí, giàn - ẩn dụ chỉ những người trong một nước, tuy khác nhau nhưng có quan hệ gắn bó).
3, 4. Các TPPC là:
a. Kể cả anh (bổ sung cho chúng tôi, mọi người).
b. Các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ (giải thích thêm cho những người nắm giữ chìa kháo của cánh cửa này bao gồm những ai và ai có vai trò quan trọng nhất).
c. Những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới (giải thích cho lớp trẻ hôm nay là ai trong tương lai).
d. Có ai ngờ (thể hiện thái độ ngạc nhiên của người nói – nhân vật “tôi”) và thương thương quá đi thôi (thể hiện tình cảm mến thương của người nói – nhân vật “tôi”).