Soạn bài: Đức tính giản dị của Bác Hồ

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 55 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

   - Luận điểm chính của bài :

      + Nhan đề bài.

      + Câu văn “Sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch.”

   - Phương diện được chứng minh :

      + Bữa ăn : đơn giản.

      + Nhà ở : nhà sàn hai phòng hòa với thiên nhiên.

      + Việc làm : tự làm, ít người phục vụ.

      + Lời nói, bài viết : giản dị.

Câu 2 (trang 55 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

   - Trình tự lập luận : Từ luận điểm chính (Nhan đề) và chứng minh bằng cách giải thích, bình luận và bằng những luận cứ khác.

   - Bố cục đoạn trích :

      + Đoạn 1 (từ đầu…tuyệt đẹp): sự nhất quán giữa cuộc đời cách mạng và cuộc sống.

      + Đoạn 2 (còn lại) : sự giản dị của Bác Hồ.

Câu 3 (trang 55 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

   Đoạn văn “Con người của Bác” đến “Nhất, Định, Thắng, Lợi !” được tác giả đưa ra một hệ thống luận cứ toàn diện, lần lượt đưa ra các dẫn chứng cụ thể, xác thực và phong phú : từ lối ăn đến căn nhà và lối sống. Những chứng cứ đưa ra rất giàu sức thuyết phục vì các dẫn chứng đều là sự thật và tác giả cũng là người cận kề hiểu rõ Hồ Chủ tịch.

Câu 4 (trang 55 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

   Trong đoạn văn tác giả đưa ra các luận điểm, luận cứ chứng minh, phối hợp bình luận, giải thích sâu sắc giúp vấn đề được nhìn từ nhiều góc độ, tăng thuyết phục và hấp dẫn.

Câu 5 (trang 55 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

   Đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của bài văn này là :

   - Luận điểm ngắn gọn, đủ ý.

   - Hệ thống luận cứ đầy đủ, chặt chẽ.

   - Dẫn chứng cụ thể, phong phú, chính xác, giàu thuyết phục.

   - Bình luận đúng chỗ và sâu sắc. Chứa đựng tình cảm của người viết.

Luyện tập

Câu 1 (trang 55 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

   Ví dụ về sự giản dị của Bác :

   - Sáng ra bờ suối tối vào hang

   Cháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàng (Tức cảnh Pác Bó – Hồ Chí Minh)

   - Vì nước chưa nên nghĩ đến nhà

   Năm mươi chín tuổi vẫn chưa già

   Chờ cho kháng chiến thành công đã

   Bạn sẽ ăn mừng sinh nhật ta

Câu 2 (trang 56 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

   Đức tính giản dị là tính không cầu kì, xa hoa, chuộng sự đơn giản, gần gũi thiên nhiên, hòa đồng. Đức tính này làm mỗi người trở nên chân thực hơn, kéo mọi người gần nhau bằng sự giản dị.

Soạn bài: Đức tính giản dị của Bác Hồ

Xem thêm: Tóm tắt: Đức tính giản dị của Bác Hồ

Bố cục:

    - Phần 1 (từ đầu đến “trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp”): Khẳng định phẩm chất cao quý, không mai một theo thời gian của Hồ chủ tịch.

    - Phần 2 (tiêp theo đến “Trường, Kì, Kháng, Chiến, Nhất, Định, Thắng, Lợi!”): đức tính giản dị của Bác thể hiện trong đời sống và trong mối quan hệ với mọi người.

    - Phần 3 (tiếp theo đến “trong thế giới ngày nay”): Đời sống giản dị của Bác hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú, cao đẹp.

    - Phần 4 (đoạn còn lại): Sự giản dị trong lời nói và bài viết của Bác, sức ảnh hưởng của phẩm chất Hồ Chí Minh tới nhân dân, dân tộc.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 54 sgk ngữ văn 7 tập 2)

Luận điểm chính: “ Điều quan trọng nhất… đời sống bình thường, vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch”

- Tác giả chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ qua các phương diện:

   + Bữa ăn hằng ngày

   + Nhà ở

   + Việc làm

   + Lời nói, bài viết

Câu 2 (Trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2)

Trình tự lập luận của bài:

- Phần đầu: Sự giản dị của Bác thể hiện ở bữa ăn, căn nhà, lối sống

- Phần tiếp: Đưa ra các luận cứ chứng minh nhận định trên

   + Bữa ăn thanh đạm

   + Căn nhà đơn sơ, gần gũi thiên nhiên

   + Công việc bận rộn nhưng Bác không muốn làm phiền ai

   + Giản dị trong lời nói bài viết

Câu 3 (trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2)

Những luận cứ từ “Con người của Bác” tới “Nhất, Định, Thắng, Lợi” giàu sức thuyết phục:

   + Dẫn chứng phong phú, cụ thể, sinh động

   + Hệ thống luận cứ toàn diện (giản dị trong ăn, ở, lối sống, làm việc, nói, viết)

   + Dẫn chứng phong phú, cụ thể, sinh động

   + Những điều tác giả đưa ra được đảm bảo bằng mối quan hệ gắn bó lâu dài giữa tác giả và chủ tịch Hồ Chí Minh.

Câu 4 (Trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2)

Trong đoạn trích tác giả sử dụng hệ thống luận điểm, luận cứ để chứng minh, kết hợp với lời bình luận, giải thích sâu sắc:

- Sự khắc khổ của Bác không nằm ở lối sống khắc khổ của người tu hành, hay các nhà hiền triết

- Sự giản dị về đời sống vật chất làm nổi bật sự phong phú về đời sống tinh thần, tâm hồn, tình cảm của Bác

- Tác giả kết hợp nhiều phương pháp, biện pháp:

   + Lật lại vấn đề “Nhưng chớ hiểu nhầm rằng”

   + Giải thích “bởi vì Người sống sôi nổi, phong phú”

   + Bình luận “Đời sống vật chất càng… tinh thần cao đẹp nhất”

⇒ Cách phối hợp các phương pháp, biện pháp khác nhau giúp cho tác giả soi sáng vấn đề từ nhiều góc độ, bài viết thuyết phục hơn.

Câu 5 (trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2)

Đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của bài:

- Luận điểm ngắn gọn, tập trung

- Luận cứ xác đáng, toàn diện

- Dẫn chứng phong phú, cụ thể, xác thực

→ Tư tưởng giá trị của bài văn vẫn còn thể hiện sâu sắc hơn qua sự kết hợp phương pháp nghị luận chứng minh với các phương pháp, biện pháp khác như giải thích, nêu vấn đề.

Luyện tập

Bài 1 (trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2)

Một số ví dụ về sự giản dị trong đời sống và thơ văn của Bác:

“ Lối ăn ở của Chủ tịch Hồ Chí Minh giản dị như thế nào, chúng ta đã từng biết. Lúc ở chiến khu, Người chung sống với anh em trong cùng một cơ quan, làm việc, học tập, ăn ở, sinh hoạt như anh em. Có những lúc, vì gạo thiếu hay khí hậu nặng, cần ăn ít một chút, Người cũng vui vẻ chịu đựng cùng anh em.”

Bài 2 (trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2)

Đức tính giản dị là một trong những phẩm chất đáng quý của con người, lối sống không cầu kì, xa hoa, đòi hỏi quá mức. Người có đức tính giản dị sẽ luôn cảm thấy dễ chịu trong cuộc sống, biết trân trọng những thứ mình đang có và biết thân thiện, chan hòa với mọi người, có được niềm vui, niềm hạnh phúc trong cuộc sống. Đức tính giản dị giúp con người sống thoải mái, dễ chịu hơn.

Ý nghĩa - Nhận xét

    - Qua bài học, học sinh thấy được giản dị là đức tính nổi bật ở Bác Hồ: giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong cả lời nói và bài viết. Đức tính giản dị ở Bác hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú, với tư tưởng và tình cảm cao đẹp.

    - Học ính thấy được cách lập luận bằng những dẫn chứng cụ thể và nhận xét sâu sắc lại thấm đượm tình cảm chân thành của tác giả.

Soạn bài: Đức tính giản dị của Bác Hồ