TIẾNG VIỆT 5 SOẠN BÀI GIỮ BIỂN TRỜI TỔ QUỐC
A. HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN
1. Quan sát các tấm ảnh dưới đây và trả lời câu hỏi: Mỗi bức ảnh cho em biết điều gì? (SGK/58)
Gợi ý:
Từ trái sang phải, từ trên xuống dưới
• Ảnh 1: Các chú cảnh sát biển thường xuyên luyện tập đế bảo vệ biển trời cua Tố quôc.
• Ảnh 2: Các chú cảnh sát biển luôn tuần tra biển bất kế ngày hay đêm.
• Ảnh 3: Những tàu, thuyền đánh bắt hải sản tấp nập trên vùng biển quê hương.
• Ảnh 4: Các ngư dân kéo lưới đánh bắt hải sản, cung cấp thực phẩm cho mọi người.

3. Chọn lời giải nghĩa ở cột B phù hợp với từ ngữ ở cột A.
Gợi ý:
a - 3; b - 4; c - 1; d - 2

5. Thảo luận, trả lời câu hỏi:
Chọn ý đúng để trả lời:
1) Bài văn có những nhân vật nào?
a) Chỉ có hai bố con Nhụ.
b) Chỉ có bố Nhụ và ông Nhụ.
c) Có cả Nhụ, bố Nhụ và ông Nhụ.
2) Bố và ông của Nhụ bàn với nhau việc gì?
a) Họp làng để di dân ra đảo, đưa dần cả nhà ra đảo.
b) Sức khỏe của ông rất yếu, ông sẽ ở lại làng trên đất liền.
c) Ông muốn mất ở làng cũ, ông không muốn mất ở đảo.
3) Việc lập làng mới ngoài đảo có lợi gì?
a) Làng mới trên đảo đã có sẵn nhiều vàng lưới, nhiều thuyền.
b) Làng mới có đất rộng, bãi dài, cây xanh, nước ngọt, ngư trường gần.
c) Làng mới đã có chợ, trường học, nghĩa trang - không như làng ở đất liền.
4) Những chi tiết nào ở đoạn 3 cho thấy ông Nhụ suy nghĩ rất kĩ và cuối cùng đã đồng tình với kế hoạch của bố Nhụ?
a) Ông đã hiểu: làng ở đảo mới rộng hết tầm mắt, cần phải dời làng.
b) Ông đã hiểu: ngôi làng mới ở đảo rồi sè có chợ, trường học, nghĩa trang...
c) Ông ngồi xuống võng vặn mình. Hai má phập phồng. Ông đã hiếu những ý tưởng của con trai ông quan trọng nhường nào.
Gợi ý:
1. c; 2. a; 3. b; 4. c

6. Chọn ý trả lời đúng nhất:
1) Đoạn cuối “Vậy là việc... phía chân trời...” nói lên suy nghĩ gì của Nhụ?
a) Kế hoạch của bố đã được quyết định, một làng đảo sẽ được lập ra.
b) Những người dân chài dũng cảm sẽ làm thay đổi đảo Mỏm Cá Sấu.
c) Hòn đảo bồng bềnh phía chân trời là mơ ước xa xôi của Nhụ.
2) Bài văn nói lên điều gì?
a) Đất nước còn nhiều hòn đảo giàu tiềm năng, cần được khai thác, khám phá.
b) Những khó khăn đang đợi nhừng người xây dựng cuộc sông mới trên đảo Mõm Cá Sâu.
c) Ca ngợi những dân chài táo bạo, dám rời mảnh đất quen thuộc tới hòn đảo ngoài biển đế lập làng, giừ một vùng biển của Tổ quốc.
Đáp án: 1. a; 2. c

B. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH
1. Điền cặp quan hệ từ thích hợp với mỗi chỗ trống để tạo các câu ghép (SGK/63)
Gợi ý:
a) Nếu chủ nhật này trời đẹp thì chúng ta sẽ đi cắm trại.
b) Hễ bạn Nam phát biếu ý kiến thì cả lớp lại trầm trồ khen ngợi.

c) Nếu ta chiếm được ngọn đồi này thì trận đánh sẽ rất thuận lợi.

2. Thêm vào mỗi chỗ trống một quan hệ từ và về câu thích hợp để tạo thành câu ghép (SGK/63)
Gợi ý:
a) Hễ em làm xong các bài tập Tiếng Việt thì cô gọi em sửa bài.
b) Nếu chúng ta chu quan thì chúng ta sẽ thất bại
c) Nếu Hồng chăm chỉ hơn thì Hồng đã có nhiều tiến bộ trong học tập.

4. Đọc đoạn văn và thực hiện yêu cầu ở dưới:
Vậy là việc đã quyết định rồi. Nhụ đi và sau đó cả nhà sẽ đi. Đã có một làng Bạch Đằng Giang do những người dân chài lập ra ở đảo Mõm Cá Sấu. Hòn đảo đang bồng bềnh đâu đó ở mãi phía chân trời...
(Theo TRẦN NHUẬN MINH)
a) Tìm trong đoạn văn và viết lại vào vở:
- Danh từ riêng là tên người - Danh từ riêng là tên địa lí
b) Nhắc lại quy tắc viết hoa tên người, tên địa lí Việt Nam (đã học ở lớp 4)
Gợi ý:
a) - Danh từ riêng là tên người: Nhụ
- Danh từ riêng là tên địa lí: Bạch Đằng Giang, Mõm Cá Sâu
b) Tên người, tên địa lí Việt Nam được viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo nên tên đó.

5) Viết vào phiếu học tập một sô tên người, tên địa lí mà em biết (SGK/64)1. Đọc cho người thân nghe bài văn “Lập làng giữ biển”. Nói với người thân về ý nghĩa của bài văn.
Gợi ý:
a) Tên người:
- Tên một bạn nam trong lớp em: Dũng
- Tên một bạn nừ trong lớp em: Yên
- Tên một anh hùng nhỏ tuổi trong lịch sử nước ta: Trần Quốc Toan
b) Tên địa lí:
- Tên một dòng sông (hoặc hồ, núi, đèo): Đồng Nai

- Tên một xã (hoặc phường): Bến Nghé

C. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG
1. Đọc cho người thân nghe bài văn “Lập làng giữ biển”. Nói với người thân về ý nghĩa của bài văn.
Gợi ý:
Ca ngợi những người dân chài táo bạo, dũng cảm rời mảnh đất quê hương thân quen đến một hòn đảo xa ngoài khơi để xây dựng cuộc sống mới, giữ vừng một vùng biển trời của Tổ quốc.