Soạn bài: Nói giảm nói tránh

Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh

Câu 1 (trang 107 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   - Các từ in đậm đều mang nghĩa là chết.

   - Người viết dùng cách diễn đạt đó nhằm tránh thái độ thô tục, thiếu lịch sự.

Câu 2 (trang 108 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   Tác giả dùng từ bầu sữa mà không dùng từ ngữ khác vì với trẻ thơ không gì ngọt lành, quý giá hơn bầu sữa mẹ.

Câu 3 (trang 108 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   Cách nói “không được chăm chỉ lắm” nhẹ nhàng, tế nhị hơn.

Luyện tập

Câu 1 (trang 108 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Điền từ vào chỗ trống:

a. đi nghỉ

b. chia tay nhau

c. khiếm thị

d. có tuổi

e. đi bước nữa

Câu 2 (trang 108 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   Các câu có dử dụng biện pháp nói giảm nói tránh: a₂, b₂, c₁, d₁, e₂

Câu 3 (trang 109 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Vận dụng cách nói giảm nói tránh để đặt năm câu đánh giá trong những trường hợp khác nhau.

a. Cậu hôm nay mặc áo quần lòe loẹt quá!

   → Hôm nay cậu mặc quần áo hơi màu mè.

b. Cái xe của cậu như đồ nhôm nhựa.

   → Cái xe của cậu nước sơn hơi bị mờ.

c. Bài văn của cậu viết dở lắm.

   → Bài văn của cậu viết chưa hay lắm.

d. Con đã làm sai rồi.

   → Con đã làm chưa được đúng.

e. Thái độ của anh bất lịch sự quá!

   → Thái độ của anh hơi quá mức đấy.

Câu 4 (trang 109 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Trong trường hợp nào thì không nên dùng cách nói giảm nói tránh?

   Những tình huống giao tiếp cần thẳng thắn nói đúng, nói thật thì không nên dùng cách nói giảm nói tránh. Ví dụ trong bài phê bình văn học, báo cáo khuyết điểm của bạn...

Soạn bài: Nói giảm nói tránh

I- Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh

1. Những từ ngữ in đậm trong các đoạn trích sau đây có nghĩa là gì? Tại sao người viết lại dùng cách diễn đạt đó?

+ "đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê- nin và các vị cách mạng đàn anh khác", " đi", "chẳng còn" : đều mang ý nghĩa chỉ cái chết, mất.

+ Người viết, người nói muốn giảm nhẹ mức độ đau thương, nặng nề, ghê sợ của cái chết, sự mất mát.

2. Tác giả trong đoạn văn sử dụng từ " bầu sữa" mà không dùng từ khác bởi từ bầu sữa là cách nói tế nhị, tránh thô tục mà vẫn gợi được sự ấm áp, thân thương của tình mẫu tử.

3. Trong hai cách nói thì câu "Con dạo này không được chăm chỉ lắm" là cách nói nhẹ nhàng, tế nhị đối với người nghe.

Luyện tập

Bài 1 (trang 108 sgk Ngữ văn 8 tập 1)

Điền từ ngữ nói giảm nói tránh sau vào chỗ trống.

a, Đi nghỉ

b, Chia tay nhau

c, Khiếm thị

d, Có tuổi

e, Đi bước nữa

Bài 2 (trang 108 sgk Ngữ văn 8 tập 1)

Câu có sử dụng cách nói giảm nói tránh:

a, Anh nên hòa nhã với bạn bè!

b, Anh không nên ở đây nữa!

c, Xin đừng hút thuốc trong phòng!

d, Nó nói như thế là thiếu thiện chí

e, Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.

Bài 3 (trang 109 Ngữ văn 8 tập 1)

Vận dụng cách nói giảm nói tránh để đặt năm câu đánh giá trong những trường hợp khác nhau

- Nó học chưa được tốt lắm.

- Con dạo này chưa được ngoan lắm.

- Anh nói chưa đúng lắm.

- Sức khỏe của nó không được tốt lắm.

- Bạn ấy chưa được nhanh lắm.

Bài 4 (trang 109 sgk Ngữ văn 8 tập 1)

Nói giảm nói tránh là một biện pháp tu từ nhưng tùy thuộc vào hoàn cảnh giao tiếp để sử dụng hợp lý biện pháp này. Những tình huống cần nói thẳng thắn, nói đúng bản chất vấn đề thì không được nói giảm nói tránh.