Vượt thác là bức tranh thiên nhiên trên dòng sông Thu Bồn. Bức tranh đó được miêu tả có sự thay đổi theo từng chặng đường của con thuyền, theo điểm nhìn của tác giả. Nhà văn đã chọn vị trí quan sát là ở trên thuyền nên có thể nhìn thấy cảnh quan hai bên bờ cũng như dòng nước trên sông: con thuyền đi đến đâu thì cảnh hiện ra đến đấy. Có thể nói đó là một vị trí quan sát thích hợp nhất để tả cảnh. Tác giả đã tìm ra được những nét tiêu biểu, đặc sắc của từng vùng con thuyền đã đi qua: vùng đồng bằng êm đềm thơ mộng, trù phú bao la với những bãi dâu trải ra bạt ngàn đến tận những làng xa tít; đoạn sông có nhiều thác dữ thì từ trên cao phóng giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn. Khi con thuyền vượt qua thác dữ thì nhiều lớp núi, đồng ruộng lại mở ra.

I. Văn bản " Sông nước Cà Mau" ( Đoàn Giỏi)
C1: Ấn tượng chung của người kể về sông nước Cà Mau là vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã của nơi đây. Nó được cảm nhận qua giác quan là thị giác.
II. Văn bản "Vượt thác" (Quê nội- Võ Quảng)
C1: Sự thay đổi của cảnh sông nước và cảnh hai bên bờ: thay đổi theo hành trình của con thuvền ngược dòng, theo trật tự không gian.
Người kể đã quan sát cảnh vật từ trên thuyền.
Đây là một vị trí rất thích hợp cho tác giả. Vì từ vị trí đó, tác giá có thê phóng tầm mắt quan sát dòng sông và hai bên bờ, cảm nhận và miêu tả cuộc vượt thác một cách tường tận.
 

I. Văn bản " Sông nước Cà Mau" ( Đoàn Giỏi)
C1: Ấn tượng chung của người kể về sông nước Cà Mau là gì? Nó được cảm nhận qua giác quan nào?
Sông nước Cà Mau tuy được trích trong truyện Đất rừng phương Nam của Đoàn Giỏi, nhưng văn bản này có thể xem là một bài văn miêu tả khá hoàn chỉnh về cảnh quan sông nước vùng Cà Mau ở cực nam Tổ quốc. Bài văn như một “cuốn phim” lần lượt mở ra trước mắt người đọc những vẻ đẹp riêng và độc đáo của vùng Sông nước Cà Mau. Đó chính là sự phối hợp rất khéo léo, tài tình của tác giả với nghệ thuật vừa tả cảnh, vừa kể chuyện và thuyết minh được đan xen, lồng ghép hợp lí. Tất cả đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên kì thú và một bức tranh sinh hoạt đặc sắc của con người không thể nào quên.
II. Văn bản "Vượt thác" (Quê nội- Võ Quảng)
C3: Hãy phân tích giá trị nghệ thuật của hai hình ảnh cây cổ thụ trong văn bản?
Trong văn bản Vượt thác của Võ Quảng có xuất hiện rất nhiều hình ảnh so sánh, ẩn dụ. Độc đáo nhất có thể nhắc đến hình ảnh những hàng cây cổ thụ: "Dọc sông, những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước", "Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước". Trong câu đầu tiên, tác giả sử dụng biện pháp nhân hoá hình ảnh chòm cổ thụ "dáng mãnh liệt dứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước" - nhà văn chuyển nghĩa theo biện pháp ẩn dụ - nhờ đó, vừa thể hiện được dáng vẻ cổ kính, trang nghiêm, to lớn của hàng cây vừa thể hiện hàm ý: thiên nhiên như cùng có tâm trạng lo lắng trước thử thách mà những người trên thuyền sắp phải đương đầu. Trong câu thứ hai, nhà văn đã sử dụng biện pháp so sánh. Hình ảnh những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp như những cụ già vung tay hô đám con cháu - việc chuyển nghĩa được thực hiện theo cơ chế hoán dụ. Trong hình ảnh thứ hai này, thiên nhiên như cũng phấn khích trước niềm vui chinh phục và chiến thắng những thử thách cam go để tiến về phía trước.

I. Văn bản " Sông nước Cà Mau" ( Đoàn Giỏi)
C1: Ấn tượng chung của người kể về sông nước Cà Mau là gì? Nó được cảm nhận qua giác quan nào?
Cảnh thiên nhiên ở đây thật rộng lớn, hoang dã và hùng vĩ, đặt biệt là những dòng sông và rừng đước. Cảnh chợ Năm Căn là hình ảnh trù phú, độc đáo, tấp nập về sinh hoạt của con người ở vùng đất ấy.
=>mắt,tai
II. Văn bản "Vượt thác" (Quê nội- Võ Quảng)
C1: Phân tích sự thay đổi của cảnh sông nước và cảnh hai bên bờ? Người kể đã quan sát cảnh vật từ vị trí
nào? Vị trí ấy có thích hợp không? Vì sao?
C2: Phân tích cảnh vượt thác qua hình ảnh Dượng Hương Thư? Hình ảnh so sánh nào ấn tượng nhất? Ý nghĩa, nghệ thuật của nó?
• Trong khung cảnh đó, hình ảnh dượng Hương Thư được miêu tả nổi bật :
- Ngoại hình gân guốc, chắc khỏe : đánh trần, như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa.
- Động tác mạnh mẽ, dứt khoát : co người phóng chiếc sào xuống lòng sông nghe một tiếng “ soạc”, ghì chặt trên đầu sào, lấy thế trụ lại.
• Miêu tả dượng Hương Thư vượt thác dữ, tác giả sử dụng các cách so sánh :
- Dùng thành ngữ dân gian , so sánh ngang bằng : động tác thả sào và rút sào “ nhanh như cắt”, hình ảnh con người “ như một pho tượng đồng đúc”.
- Dùng hình ảnh cường điệu : dượng Hương Thư “giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ” gợi sự liên tưởng với những hình ảnh huyền thoại anh hùng xưa với tầm vóc và sức mạnh phi thường của những Đăm Săn, Xinh Nhã bằng xương bằng thịt đang hiện ra trước mặt người đọc, nhằm khắc họa nổi bật và tôn vinh sức mạnh của con người nhằm chế ngự thiên nhiên.
- Cách so sánh trên đối lập với hình ảnh “ dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhẹ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ” – qua đó, tác giả khẳng định một phẩm chất đáng quý của người lao động : khiêm tốn, nhu mì đến nhút nhát trong cuộc đời thường, nhưng lại dũng mãnh, nhanh nhẹn, quyết liệt trong công việc, trong khó khăn, thử thách.
C3: Hãy phân tích giá trị nghệ thuật của hai hình ảnh cây cổ thụ trong văn bản?