Đường đi của đời người là một đường thẳng nhưng lại như một sợi chỉ manh, đường đi ấy cũng là cái ranh giới giữa cái xấu và cái tốt. Bạn chỉ sơ ý chệch chân thì sợi chỉấy sẵn sàng hất tung bạn ra khỏi con đường đúng và dẫn bạn vào sự vòng vèo, nghuệch ngoạc của một con đường khó đi thế, muốn tự tin tiến tới đích mà mình mong muốn thì bạn chỉ còn cách nghiêm khắc với bản thân và hãy sống chan hoà với những người xung bạn. Nói như Joubert: “Bạn hãy hiền dịu bao dung với hết tất cả mọi trừ chính mình”.

Hiền dịu bao dung với mọi người” phải chăng là sự tha thứ cho những lỗi !ầm qua, là sự giúp đỡ, chia sẻ lẫn nhau. Vậy tại sao ta không thể hiền hoà bao dung với chính bản thân mình? Phật dạy “Lễ vật lớn nhất của đời là khoan dung". Khi bạn giúp đỡ được một ai đó, hay bạn tha thứ, bỏ cho những ai biết sửa lỗi. Thì bạn sẽ nhận được một tấm lòng chân thật, biết ơn và được mọi người tôn trọng, bởi bạn đã đem cho họ một hạnh phúc lớn “làm cho người khác tốt hơn đó là cách duy nhất làm cho người ta phúc hơn” (Ampere). Rồi biết đâu trên chặng đường đi tới cái đích của ta có lúc chao đảo, có lúc bạn sắp rẽ vào một “con đường” khác thì những người xung quanh bạn, họ sẽ giúp bạn tìm được cái “hạnh phức lớn” ấy và bạn trở về với chính bạn. Bạn còn phải biết hoà đồng với mọi người, biết lập cho mình những mối quan hệ tốt đẹp. Bởi như thế sẽ giúp bạn đo được chuẩn mực của bản thân từ người khác, bạn sẽ học hỏi được nhiều điều và hiểu biết thêm về xã hội bạn đang sống, qua đó bạn có thể phân tích được tốt xấu. Nhưng nếu bạn cũng áp dụng sự tha thứ, bao dung cho lếtann mình thì đó là cách nhanh nhất, tôt nhất để người ta đánh mất chính bạn. Trước mỗi con người, đường đời cùng như là một mê cung bắt buộc bạn phải luồn lách để đi qua nó, tất nhiên không phải ai cũng tìm thấy lối, nhất là khi bạn tự khoan dung với chính mình. Bởi khi bạn dễ dàng tha thứ, bỏ qua những cái sai của mình thì bạn đã tự tích luỹ cho mình một vốn sống, tự chấp nhận hành vi sai trái. Rồi cái vốn sống ấy ngày một lởm nát, cái hành vi ấy trở thành thói quen khiến bạn không thể kiểm soát và và khi đó bạn sẽ không bao giờ quay về được cái mốc ban đầu của mình.Bao giờ cũng vậy, trong một xã hội luôn có người xấu và người tốt. Nhưng quan trọng là bạn thuộc loại người nào.

Cũng như trong một bức tranh với sự kết hợp hài hoà của sắc màu, tranh đó trở nên dễ nhìn và cũng dễ dàng đi vào lòng người xem. Nhưng nhiều người hoạ sĩ lỡ tay làm lem một vệt màu thì ấn tượng đập vào mắt người xem chính là cái vệt màu bị lem kia, những cái tổng thể xung quanh giờ chỉ làm nền cho cãi vệt màu nổi trội đó. Vệt màu đó như một cá thể riêng lẻ tồn tại đơn độc, cô lập trong một xã hội bằng phẳng. Con người cũng vậy, mọi người đều yêu thương nhau, sống với nhau bằng tình thương, bằng sự bao dung. Còn bạn, khi bạn không còn thuộc về thế giới của sự chan hoà đó thà cuộc sống cúa bạn sẽ nổi trội hơn hẳn bởi bạn luôn chịu sự dòm ngó, luôn là trung tâm của sự bàn tán. Rồi con đường mà bạn đi sẽ trở nên khúc khuỷu, khó đi. Đế đạt. được mục đích chắc hản bạn sẽ dễ sai lầm và càng sai lầm hơn. Nhưng bạn vẫn có cơ hội quay lại hoà nhập với cuộc sống trước kia nếu bạn biết dừng dúng lúc, biết sửa chữa ngay khi có thể, và mọi người vẫn đón chào bạn. Để làm được điều đó bạn phải nghiêm khắc hơn với bản thân, phải tự vượt qua chính mình. Sẽ không có ai có thể giúp bạn vượt qua chính bạn ngoài bạn vì “kể thù lớn nhất của đời người là chính mình", và bạn phải tìm cách để loại bỏ kẻ thù lớn ấy.

Giờ đây khi còn là học sinh, còn gắn bó với những trang sách vở nơi trường lớp, bạn hãy tự rèn luyện tính nghiêm khắc đối với bản thân, đơn giản như trong những giờ kiểm tra, bạn hãy tự làm bài theo sức của mình. Đừng vì chút điểm mà làm hư bản thân bạn, bạn không nên quay cóp hay hỏi bài, vì như thế sẽ tập cho bạn tính phụ thuộc vào người khác. Như vậy sẽ làm bạn mất tự tin, bạn đã quay cóp một lần rồi sẽ có một lần nữa, lần nữa và dần dần bạn sẽ trở nên chủ quan, thụ động và hèn kém.

Còn trong công việc hay trong đời sống, bạn đừng bán đổi danh dự vì địa vị, quyền thế, tiền bạc... Bạn hãy xem những người giàu có kia, quyền thế kia là cái đích để bạn phấn đấu. Đừng nhìn họ bằng còn mắt ghen tỵ mà hãy nhìn họ bằng con mắt. ngưỡng mộ, bạn hãy đi lên bằng chính sức lực của bạn, hãy đặt ra cho mình nhừng mục tiêu nhất định, nhưng những mục tiêu ấy phải là nhửũg mục tiêu chính đáng. Chỉ có như thế mới giúp bạn đạt đến đích một cách nhanh chóng và bền vững.

Với bài học sâu sắc về cách sống, sống “hiến dịu bao dung với hết tất cả mọi người trừ chính mình”, câu nói trên mang một ý nghĩa thật to lớn và có giá trị quan trọng cho con đường tu dưỡng đạo đức của mỗi con người. Câu nói không chỉ góp phần giáo dục con người mà từ đó, nó giúp định hình nhân mỗi cá nhân, xây dựng một xã hội tốt đẹp với những con người biết sống người khác và tự chiến thắng bản thân mình.