I
Ta ngẫm nghĩ đôi câu chương chướng,
Muốn hai tay lôi bướng lão trời già,
Hỏi: "Lưới trời sao rách rưới lắm mà,
Một đời luống giúp tà mà hại chính?
Đời sao lại có suy, có thịnh?
Người sao lại có dại có khôn?
Lan huệ sao ông làm cho héo cho don?
Gai góc sao ông lại thả khắp non khắp núi?
Bông hoa sao nỡ để mưa tàn gió lụi?
Bá tùng sao nỡ để tuyết dụi sương xô?
Hùm, beo, ó, là lũ hồ đồ,
Việc gì ông lại thêm vây, thêm cánh?
Làm cho chồn, cheo, chim, chuột không đường trốn tránh,
Mới sướng bụng ông sao?
Gì là sống? Gì là thác? Gì là nghèo? Gì là giàu?
Mơ màng trong một giấc chiêm bao,
Ông nói hết thì tôi xin thả!".
Trăng sáng giữa trời soi khắp cả,
Gió xao mặt biển sóng lông tông.
Đầu tàu, đêm vắng ngồi trông.
II
Ta nhớ đâu, nhớ đầu biển Á,
Muốn theo qua, sóng khỏa ngàn trùng,
Bốn ngàn năm còn dõi dấu Lạc Hồng,
Kìa biển, kìa núi, kìa sông, kìa đô ấp.
Từ Đinh hoàng dựng cờ độc lập,
Đến Nguyễn triều thâu thập cõi Nam Trung;
Trải xưa nay lắm sức anh hùng,
Liễu trôi máu vẽ nên màu cẩm tú.
Hai ngàn vạn đồng bào sanh tụ,
Sử văn minh đem đọ, kém gì ai?
Quyết thề lòng dựng lại cảnh Bồng Lai,
Chén rượu câu thi cười ha hả.
Trăng sáng giữa trời soi khắp cả,
Gió xao mặt nước sóng lông tông.
Đầu tàu, đêm vắng ngồi trông.
II
Chánh, tự chủ dân ta dốc quyết,
Đùm ruột gan xin kết cùng nhau.
Cởi trói dây, còn đợi lúc nào?
Hãy gắng sức anh hào tuấn kiệt!
Loạn lạc, lòng người ai cũng ghét,
Dối lừa thói tục, khuấy cho nhau.
Gươm tự do sẵn mấy lúc chùi lau,
Người trí thuật dễ hầu ai húng hiếp?
Đấng trượng phu một trường oanh liệt,
Rút gươm ra đôi mắt liếc nhìn thù.
Thề nhau hai chữ đồng cừu!