Hoa ưu đàm là hoa gì?

Hoa Ưu Đàm là loài hoa trong truyền thuyết theo kinh Phật mà 3 nghìn năm mới nở một lần, báo hiệu một vị Phật giáng sinh, thể hiện sự may mắn, hoa chỉ xuất hiện khi có Đức Phật hay vị Kim Luân Vương hoặc Chuyển Luân Thánh Vương (hay Pháp Luân Thánh Vương) xuất hiện, đó là điềm lành hiếm có của nhân gian.

Hoa ưu đàm còn gọi là ưu đàm bát la, ưu đàm ba la, ưu đàm bạt la, ưu đàm bà la, ô đàm bà la, ô đàm la, ưu đàm bát, ưu đàm, là phiên âm Hán-Việt của từ "udumbara" trong tiếng Phạn hay tiếng Pali, có nghĩa là "loài hoa linh thiêng mang điềm lành từ Trời", có truyền thuyết nói rằng "3.000 năm mới nở một lần".


Hình ảnh thực vật thường được mọi người coi là hoa ưu đàm

Theo Kinh Phật, hoa Ưu Đàm nở để báo hiệu một vị Phật giáng sinh. Kinh điển nhà Phật có nói về loài hoa Ưu Đàm thường tượng trưng cho những gì hiếm có khác thường, hoa chỉ xuất hiện khi có Đức Phật hay vị Kim Luân Vương hoặc Chuyển Luân Thánh Vương (hay Pháp Luân Thánh Vương) xuất hiện, đó là điềm lành hiếm có của nhân gian.

Việc đề cập thời gian nở của hoa Ưu Đàm 3.000 năm một lần mang ý nghĩa biểu tượng hơn là nghĩa thực của nó. Kinh Phật có ghi vào thời khắc Đức Thích Ca Mâu Ni ra đời có hoa Ưu Đàm nở, tức là thể hiện sự hiếm hoi lắm nhân loại mới gặp được một vị Phật tại thế.



Theo kinh văn nhà Phật, cây Ưu Đàm là cây Sung

Trong Kinh Phật
Huệ Lâm Âm Nghĩa
Theo Kinh Phật ghi chép, "Ưu Đàm Bà La" trong tiếng Phạn, có nghĩa là "một loài hoa mang đến điềm lành từ Thiên đàng." Quyển 8 Kinh "Huệ Lâm m Nghĩa" của nhà Phật viết: "Hoa Ưu Đàm do điềm lành linh dị sinh ra; đây là một loài hoa của Trời, trên thế gian không có. Nếu một đấng Như Lai hoặc Chuyển Luân Thánh Vương hạ xuống thế gian con người, loài hoa này sẽ xuất hiện nhờ đại ân và đại đức của Ngài."

Các bản dịch của Kinh tập sang tiếng Anh dịch udumbara (hay udumbaresu/udumbaro) trong tiếng Pali thành fig tree.

Kinh Vô Lượng Thọ
Kinh Phật "Vô Lượng Thọ", đã ghi chép rằng loài hoa Ưu Đàm rất hiếm khi xuất hiện. Nguyên văn:

Này A Nan! Như Lai vì lòng đại bi vô tận thương xót ba cõi nên xuất hiện ở đời, tuyên dương giáo pháp là muốn cứu bạt quần manh, đem lợi ích chân thật, khó gặp khó thấy, như hoa ưu đàm hiếm khi xuất hiện, lời hỏi hôm nay của ông lợi ích rất lớn.

Kinh Pháp Hoa
Hoa Ưu Đàm cũng được nhắc đến trong kinh Pháp Hoa, còn gọi là Diệu Pháp Liên Hoa kinh (trong tiếng Phạn- Saddharma Puṇḍarīka Sūtra), là một trong những bộ kinh Đại thừa quan trọng nhất, được lưu hành rộng rãi ở một số quốc gia Châu Á như Hàn Quốc, Nhật Bản,Trung Quốc, Tây Tạng... Kinh Pháp Hoa được biết đến như quyển kinh sách lưu giữ những lời giảng pháp của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni giảng vào lúc cuối đời. Trích đoạn trong Kinh Pháp Hoa nói về hoa Ưu Đàm:

"Chư Phật xuất thế
là sự khó có,
vì lẽ lâu xa
mới gặp một lần.
Mà dẫu chư Phật
đã xuất thế rồi,
nói về pháp này
là sự khó có.

Vô số thời kỳ
mới nghe pháp này,
nên sự nghe ấy
là sự khó có.

Như hoa ưu đàm
ai cũng ưa thích,
đến như chư thiên
cũng thấy hiếm có,
vì lẽ thỉnh thoảng
mới trổ một lần.

Những người nghe nổi
pháp như thế này
nghe rồi hoan hỷ
ca tụng tán dương,
thì dẫu đến nỗi
chỉ phát một lời,
cũng đã hiến cúng'
tam thế chư Phật.

Nên người như vậy
hết sức khó có,
khó có hơn cả
hoa thiêng ưu đàm..."

Sinh vật lạ được đồn thổi là hoa ưu đàm
Năm 1997 người ta phát hiện loại sinh vật lạ mọc trước mặt pho tượng Phật tại Hàn Quốc, sau đó người ta cũng phát hiện loại sinh vật này tại Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Hàn Quốc, Malaysia, Singapore, Australia, Pháp, Mỹ...Còn tại Việt Nam sinh vật lạ được phát hiện tại các tỉnh Đà Nẵng, Vũng Tàu, Quảng Nam, Phú Yên, Hải Phòng, Nha Trang, Thái Nguyên, Nam Định, Hà Tiên (Kiên Giang)... Sinh vật lạ có hình giáng giống một bông hoa, cuống hoa dài chưa đến 1 cm, bông hoa có hình dạng như quả chuông và khá giống với trứng côn trùng cánh gân thuộc chi Chrysopa trong họ Chrysopidae. Đặc điểm lạ của loại sinh vật này này có thể mọc trên bất cứ vật liệu nào, chẳng hạn trên các loài cây khác nhau, trên kim loại, trên kính, trên tượng Phật. Sinh vật lạ này được đồn thổi là hoa Ưu Đàm gắn với truyền thuyết trong Kinh Phật.

Tuy nhiên loài sinh vật trên đã được giới khoa học nhận định thuộc loại nấm. Căn cứ kinh sách và các từ điển Phật Giáo, các nhà Phật học cũng khẳng định Hoa Ưu Đàm trong Phật Giáo được xem là một loại trong truyền thuyết, chưa ai được nhìn thấy hoặc nếu có thì là loại cây thuộc họ cây Sung(dịch từ Udumbara). Căn cứ vào kinh văn nhà Phật người ta khẳng định nếu có cây Hoa Ưu Đàm trong thực tế thì loại cây này cũng phải có tán đủ lớn để cho người ngồi được dưới gốc. Do vậy sinh vật lạ không thể là Hoa Ưu Đàm trong truyền thuyết Phật Giáo, và không nên gọi nó là hoa ưu đàm.

Hình ảnh thực vật được dân gian cho là hoa Ưu đàm:










Hoa ưu đàm