Thương tiến tửu (Lý Bạch)

Thương tiến tửu

Quân bất kiến:
Hoàng Hà chi thuỷ thiên thượng lai,
Bôn lưu đáo hải bất phục hồi!
Hựu bất kiến:
Cao đường minh kính bi bạch phát,
Triêu như thanh ty mộ thành tuyết.
Nhân sinh đắc ý tu tận hoan,
Mạc sử kim tôn không đối nguyệt!
Thiên sinh ngã tài tất hữu dụng,
Thiên kim tán tận hoàn phục lai.
Phanh dương tể ngưu thả vi lạc,
Hội tu nhất ẩm tam bách bôi.
Sầm phu tử,
Đan Khâu sinh.
Thương tiến tửu,
Bôi mạc đình!
Dữ quân ca nhất khúc,
Thỉnh quân vị ngã khuynh nhĩ thính:
“Chung cổ soạn ngọc bất túc quý,
Đãn nguyện trường tuý bất nguyện tỉnh!
Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch,
Duy hữu ẩm giả lưu kỳ danh.
Trần vương tích thời yến Bình Lạc,
Đẩu tửu thập thiên tứ hoan hước”.
Chủ nhân hà vi ngôn thiểu tiền,
Kính tu cô thủ đối quân chước.
Ngũ hoa mã,
Thiên kim cừu,
Hô nhi tương xuất hoán mỹ tửu,
Dữ nhĩ đồng tiêu vạn cổ sầu.

 

Dịch nghĩa

Anh không thấy:
Nước sông Hoàng Hà chảy từ trên trời xuống
Chảy ra đến biển không quay trở lại nữa
Anh lại không thấy:
Cha mẹ soi gương buồn nhìn tóc bạc
Sáng còn xanh mượt, chiều tối đã thành trắng như tuyết
Đời người khi nào đắc ý nên tận tình vui sướng
Đừng để chén rượu vàng cạn queo nhìn vầng trăng
Trời sinh ra ta có tài thì ắt sẽ được dùng
Ngàn vàng tiêu sạch hết rồi sẽ có trở lại
Mổ dê giết trâu cứ vui cái đã
Uống một lần ba trăm ly rồi hãy tính
Này ông bạn họ Sầm
Này ông bạn Đan Khâu
Xin mời uống rượu
Chớ có ngừng chén
Tôi xin ca một khúc cho các anh
Xin các anh vì tôi lắng tai nghe
Chuông trống cỗ bàn không đáng quý trọng
Chỉ xin được say hoài không muốn tỉnh
Xưa nay các bậc thánh hiền đều không còn tiếng tăm
Chỉ có kẻ uống rượu mới để lại tên tuổi
Trần vương hồi xưa mở yến hội ở Bình Lạc
Mười ngàn đấu rượu tha hồ mà hoan lạc vui cười
Tại sao chủ nhân lại nói ít tiền
Hãy mau mau mua rượu mời các anh uống
Này ngựa hoa năm sắc
Này áo cừu giá ngàn vàng
Kêu đứa nhỏ ra đem đổi lấy rượu
Cùng bạn tiêu mối sầu vạn cổ

Bài này được sáng tác khoảng năm Thiên Bảo thứ 11 (752). Đề mục Thương tiến tửu vốn là tên một điệu Nhạc phủ đời Hán, thuộc Đoản tiêu nao ca có nội dung là lời phóng ngôn khi uống rượu. Chữ 將 trong tên bài ở đây đọc âm “thương” (tương ứng âm “qiāng” trong tiếng Trung hiện đại) với nghĩa xin mời, hãy.