Thướng hậu viên sơn cước (Đỗ Phủ)

Thướng hậu viên sơn cước

Chu hạ nhiệt sở anh,
Thanh húc bộ bắc lâm.
Tiểu viên bối cao cương,
Vãn cát thướng kỳ câm.
Khoáng vọng diên trú mục,
Phiêu diêu tán sơ khâm.
Tiềm lân hận thuỷ tráng,
Khứ dực y vân thâm.
Vật vị địa vô cương,
Liệt vu sơn hữu âm.
Thạch biên biển thiên hạ,
Thuỷ lục kiêm phù trầm.
Tự ngã đăng lũng đầu,
Thập niên kinh bích sầm.
Kiếm Môn lai Vu Giáp,
Bạc ỷ hạo chí kim.
Cố viên ám nhung mã,
Cốt nhục thất truy tầm.
Thì nguy vô tiêu tức,
Lão khứ đa quy tâm.
Chí sĩ tích bạch nhật,
Cửu khách tạ hoàng câm.
Cảm vi Tô Môn khiếu,
Thứ tác "Lương Phủ ngâm".

 

Dịch nghĩa

Mùa hè đỏ bị cái nóng trói buộc,
Nên lúc mặt trời mới mọc đi tản bộ phía bắc rừng.
Khu vườn nhỏ xoay lưng xuống gò cao,
Lách dây leo để lên dốc đồi.
Chăm chú nhìn quãng không,
Áo mỏng tung bay phần phật.
Cá chép giận nước ròng,
Cánh chim bay khuất trong mây mù.
Chớ nói đất không có biên giới,
Kém cả núi còn có phía nam.
Đá với cây biên lan khắp nơi,
Đất cao với vũng nước thấp cứ nhấp nhô.
Từ lúc tôi lên tới chỏm đồi cao,
Kể ra đã mười năm trải qua rừng xanh.
Từ Kiếm Môn tới Vu Giáp,
Cho tới giờ ít khi ở lâu một nơi.
Quê nhà mờ mịt vì chiến trận,
Ruột thịt thất lạc không truy tầm được.
Lúc nguy ngập không tin tức,
Càng về già càng mong trở về quê.
Là người có lòng nên tiếc thời còn sung sức,
Thân khách mãi nhờ vào tấm lòng vàng.
Dám làm Nguyễn Tịch kêu dài ở Tô Môn,
Thôi thì đành ngâm bài Lương Phủ vậy.

(Năm 767)

Lời tự: "Viên quan tống thái bả, bản số nhật khuyết. Thẩn khổ cự, mã xỉ. Yểm hồ gia sơ. Thương tiểu nhân đố hại quân tử. Thái bất túc đạo dã, tỉ nhi tác thi." 園官送菜把。本數日闕。矧苦苣、馬齒。掩乎嘉蔬。傷小人妒害君子。菜不足道也。比而作詩。 (Quan coi vườn đem rau nộp, một số ngày còn thiếu. Còn lấy rau diếp xoăn, rau sam, thêm vào rau non tươi. Đau lòng vì lũ tiểu nhân làm hại bậc quân tử, rau không đủ nói vậy, so sánh mà viết nên bài.)