Hàn lâm độc thư ngôn hoài trình tập hiền chư học sĩ (Lý Bạch)

Hàn lâm độc thư ngôn hoài trình tập hiền chư học sĩ

Thần xu tử cấm trung,
Tịch đãi Kim Môn chiếu.
Quan thư tán di trật,
Thám cổ cùng chí diệu.
Phiến ngôn cẩu hội tâm,
Yểm quyển hốt nhi tiếu.
Thanh dăng dị tương điểm,
“Bạch tuyết” nan đồng điệu.
Bản thị sơ tản nhân,
Lũ di biển xúc tiếu.
Vân thiên thuộc thanh lãng,
Lâm hác ức du thiếu.
Hoặc thời thanh phong lai,
Nhàn ỷ lan hạ khiếu.
Nghiêm Quang đồng lư khê,
Tạ khách lâm hải kiều.
Công thành tạ nhân gian,
Tòng thử nhất đầu điếu.

 

Dịch nghĩa

Buổi sáng đi mau tới tử cấm thành,
Buổi chiều chờ chiếu chỉ tới viện Kim Môn.
Mở túi tàng trữ lấy sách ra đọc,
Thấy chữ cổ xưa, ý sâu xa.
Nửa chữ cũng không nhập tâm được,
Gấp sách lại chợt cười khan.
Ruồi nhặng xanh dễ nhơ bẩn như nhau,
Khó mà cùng nhịp với bài ca “Bạch tuyết”.
Ta vốn là người hời hợt phóng túng,
Nhưng vẫn thường bị cười chê là nhỏ mọn.
Trời mây u ám vừa trong sáng,
Làm ta nhớ lại những chuyến rong chơi ngắm núi rừng.
Hoặc lúc gió mát vừa thổi tới,
Ta dựa lan can mà kêu lên sảng khoái.
Ta ngưỡng mộ Nghiêm Quang với túp lều bên cây ngô đồng nơi bờ suối,
Du khách họ Tạ trên núi cao nơi góc biển.
Được làm trong viện hàn lâm coi như công thành rồi, nên từ tạ chỗ có đông người,
Sau đó làm người câu cá bên suối vắng.

Lý Bạch viết bài này khoảng năm 743. Lúc đó, nhờ Ngô Quân tiến cử, ông được Đường Huyền Tông ban chức hàn lâm cung phụng. Ông cũng muốn đem tài sức mình ra giúp vua, nhưng Huyền Tông đang mê đắm Dương Quý Phi không thiết gì đến việc nước nữa. Bản tính ông lại thích tự do phóng túng nay gò bó trong cung đình phép tắc, ông làm bài này nói chí mình. Ít lâu sau ông xin từ quan. Vua chuẩn tấu và còn ban nhiều vàng bạc...