Ngay từ khi vừa ra đời, trong không khí sục sôi cách mạng của phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh, chỉ với những đoàn viên đầu tiên, Đoàn TNCS Đông Dương, nay là Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã tích cực giác ngộ cho thanh niên (TN) lý tưởng của Đảng, vận động TN theo Đảng làm cách mạng.

Nhiều thế hệ TN khao khát tự do, được thức tỉnh bởi lý tưởng của Đảng, dưới sự tổ chức của Đoàn TN cứu quốc đã cùng hơn 30 triệu đồng bào cả nước thực hiện lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dù có phải đốt cháy dãy Trường Sơn cũng phải giành cho được độc lập, tự do”, “rũ bùn đứng dậy sáng lòa” làm nên Cách mạng Tháng Tám lịch sử. Ngay trong những ngày đầu làm người dân tự do của một đất nước tự do và độc lập, TN đã xung phong chống giặc đói, diệt giặc dốt, đấu tranh chính trị chống thù trong, giặc ngoài, bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ.

Đó là thế hệ TN “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, "đứng lên đáp lời sông núi", “xếp bút nghiên lên đường tranh đấu” một lòng theo Đảng, theo Bác Hồ thực hiện cuộc kháng chiến gian khổ, trường kỳ, làm nên chiến thắng Điện Biên lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu... Đó là thế hệ TN “Ba sẵn sàng” đã trích máu mình viết thư tình nguyện lên đường giết giặc bằng quyết tâm “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” ở miền Bắc, “Năm xung phong” ở miền Nam... Đó là thế hệ TN trong niềm vui trùng phùng của ngày đại thắng, bắt tay vào hàn gắn vết thương chiến tranh, hăng hái tham gia các phong trào lao động, sản xuất, rà phá bom mìn, phục hóa, khai hoang, xây dựng những khu kinh tế mới, làm đường giao thông, công trình thủy điện, xây dựng các nhà máy, nông trường, giữ vững biên cương và làm nghĩa vụ quốc tế... Đó là thế hệ TN kiên định giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và CNXH trong bối cảnh biến động ở Liên Xô và Đông u, đi đầu trong đổi mới, bằng niềm tin, trí tuệ, sức trẻ, quyết tâm lập nghiệp và giữ nước, thi đua tình nguyện vượt qua khủng hoảng kinh tế - xã hội với những công trình TNCS khai phá đất hoang, xây đảo TN, dựng làng lập nghiệp tại vùng biên giới, hải đảo; góp phần cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân lập nên những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của 20 năm đổi mới...