Câu 1: Căn cứ vào mục 2 phần Tiểu dẫn, hãy nêu lên những tình tiết quan trọng diễn ra ngay trước đoạn trích rồi tóm tắt câu chuyện diễn ra trong đoạn trích.

Gợi ý:

• Những tình tiết quan trọng diễn ra ngay trước đoạn trích:

  • Nhóm Lưu Bị mượn cớ đi đánh Viên Thuật và ở luôn lại Từ Châu.

  • Tào Tháo kéo quân về Từ Châu diệt Lưu Bị.

  • Lưu Bị và Trương Bị chạy trốn được, còn Quan Vũ và hai người vợ của Lưu Bị bị quân Tào bắt được.

  • Quan Vũ và hai người vợ của Lưu Bị đi tìm Lưu Bi, đang trên đường đi thì tới được Cổ Thành và gặp Trương Phi tại đây. 

Câu 2: Câu nói nào của Quan Công đã làm cho Trương Phi bừng bừng nổi giận? Vì sao?

Gợi ý:

• Câu nói "Hiền đệ cớ sao như thế, há quên nghĩa vườn đào ru?" của Quan Công đã làm cho Trương Phi bừng bừng nổi giận. Vì Trương Phi cho rằng Quan Công đã bội nghĩa đầu hàng quân Tào và được phong hầu tứ tước.

Câu 3: Tại sao đoạn trích lại được đặt tên là Hồi trống Cổ Thành? Hồi trống ở đây có gì khác so với những hồi trống trận mà anh (chị) đã học, đã thấy trong truyện cổ, phim ảnh Trung Quốc? Nhờ đâu chỉ với một hổi trống, Quan Công đã thực hiện được đòi hỏi ngặt nghèo của Trương Phi?

Gợi ý:

• Chữ “hồi” trong nhan đề đoạn trích (do người biên soạn đặt) có nghĩa là hồi trống (danh từ). Đây là hồi trống do Trương Phi gióng lên như một chi tiết có ý nghĩa nghệ thuật độc đáo. Đây trước hết cũng là hồi trống trận như tất cả những hồi trống trận thông thường khác, nhưng có điều là người đánh trống không phải thuộc quân bên này hay quân bên kia, và hơn nữa, mục đích của hổi trống cũng không phải chỉ thúc giục kẻ giao chiến. Có thể thấy, hồi trống như trút hết tất cả tâm trạng đang đầy mâu thuẫn, sự xúc động, căng thẳng đến tột cùng của Trương võ tướng, từ sau ngày anh em thất trận, bặt vô âm tín, cho đến nỗi oán hận vì nghe tin thất thiệt về Quan Công, những hi vọng được gặp lại nhau, và những thất vọng vì hiểu nhầm về nhau... tất cả những tâm trạng ấy như đã được dổn nén để bây giờ vang lên, bùng nổ ra trong hồi trống cổ thành. Cho nên. ta như nghe thấy trong hồi trống ấy có cả tiếng khóc, tiếng cười, tiếng eám thét vì giận dữ của Trương Phi. Nó như một khúc ca, ca ngợi tấm lòng trượng nghĩa, tình huynh đệ bất diệt giữa những người anh em kết nghĩa vườn đào.

• Quan Công đã thực hiện được đòi hỏi ngặt nghèo của Trương Phi vì muốn nhanh chóng giải được nỗi oan của lòng mình với người huynh đệ.

Câu 4: Hãy phân tích tính cách của nhân vật Trương Phi và Quan Công được thể hiện qua đoạn trích. Những biện pháp nào được dùng để khắc họa tính cách nhân vật Trương Phi?

Gợi ý:

• Trương Phi là người cương trực, tính tình nóng nảy, cương trực, không chấp nhận sự quanh co, lắt léo, đen trắng rõ ràng. Nhưng quan trọng hơn cả, Trương Phi là người trọng nghĩa khí, quý tình anh em.

• Quan Công là người trung nghĩa, khiêm nhường tài trí và sự dũng mãnh.

• Những biện pháp được dùng để khắc họa tính cách nhân vật Trương Phi: 

  • Tạo hai cách miêu tả ngược nhau: một Trương Phi nóng nảy, cương trực, đàng hoàng,... luôn đòi chém đầu Vân Trường để trả thù kẻ phản bội, ngược với Trương Phi hồn hậu, giàu tình cảm khi nhận ra sự thật, nước mắt chảy ròng và quỳ lạy nghĩa huynh. Hai mặt mâu thuẫn ấy của tính cách làm cho câu chuyện có kịch tính nhưng rất hợp lí và sinh động.

  • Phương pháp miêu tả thái cực: các nét tính cách đều được đẩy đến mức tuyệt đối, cực đoan - Trương Phi nóng nảy hết mức, nhưng cũng rất giàu tình cảm.

  • Miêu tả gián tiếp qua hồi trống: Hồi trống cổ thành trở nên xúc động lòng người vì nó dồn hết tình cảm, tâm trạng của Trương Phi với biết bao hờn giận vì hiểu lầm, sự xót xa vì thất tán, cùng tình nghĩa thuỷ chung thắm thiết của ba anh em kết nghĩa vườn đào...

Câu 5: Có thể xem Cổ Thành là " cửa ải thứ sáu" không? "Vật chướng ngại" ở đây là gì? Vì sao từ một hiểu lầm cá nhân, tác giả đã đặt ra và giải quyết hoàn hảo một vấn đề hệ trọng và có ý nghĩa phổ biến? Đó là vấn đề gì?

Gợi ý:

• Có thể xem Cổ Thành là " cửa ải thứ sáu" và Trương Phi là một chướng ngại vật mà Quan Công cần vượt qua để chứng minh sự trong sạch của mình.

Câu 6: Đoạn trích có khá nhiều tình tiết bất ngờ thú vị. Hãy chỉ ra vài tình tiết tiêu biểu và phân tích tính hợp lí cũng như ý nghĩa của các tình tiết ấy. (Nên tập trung phân tích chi tiết Sái Dương xuất hiện và chi tiết Trương Phi khóc)

>> Xem thêm: Soạn bài Hồi trống Cổ Thành ngắn gọn nhất