Bài 2: Phiên mã và dịch mã

Câu 2 trang 14 Sinh học 12: Quá trình dịch mã tại riboxom diễn ra như thế nào?

Trả lời:

Gồm 2 giai đoạn:

* Giai đoạn 1: Hoạt hóa axit amin:

- Diễn ra ở tế bào chất

- Mỗi axit amin được hoạt hóa, gắn với tARN tạo phức hợp axit amin – tARN nhờ enzim đặc hiệu và năng lượng ATP.

* Giai đoạn 2: Tổng hợp chuỗi polipeptit

- Mở đầu: tiểu đơn vị bé của riboxom gắn với mARN ở vị trí đặc hiệu ở gần côđon mở đầu. Cụ thể, bộ ba đối mã của phức hợp Met-tARN (UAX) bổ sung với côđon mở đầu trên mARN (AUG). Tiếp đó, tiểu đơn vị lớn của riboxom tiến vào kết hợp với tiểu đơn vị bé của riboxom tạo nên riboxom hoàn chỉnh.

- Kéo dài chuỗi polipeptit:

     + Côđon thứ hai trên mARN gắn bổ sung với anticodon của phức hợp axit amin – tARN. Trong khi riboxom giữ vai trò của một khung đỡ cho mARN với phức hợp axit amin – tARN cho đến khi axit amin thứ nhất tạo liên kết peptit với axit amin thứ 2.

     + Riboxom dịch đi một codon trên mARN để đỡ phức hợp codon – anticodon tiếp theo cho đến khi axit amin thứ 3 gắn với axit amin thứ 2 qua liên kết peptit.

     + Riboxom cứ dịch lần lượt như vậy đến cuối mARN

- Kết thúc chuỗi polipeptit:

     + Riboxom tiếp xúc với mã kết thúc của mARN thì quá trình dịch mã dừng lại và hoản tất.

     + Sau đó, enzim sẽ cắt axit amin mở đầu (Met) khỏi chuỗi polipeptit. Chuỗi polipeptit tiếp tục hình thành các bậc cấu trúc bậc cao hơn.