- Thời Hán, sau khi chiếm được Giao Chỉ và Cửu Chân đã tiến xuống phía nam chiếm cả đất của người Chăm cổ, đặt ra huyện Tượng Lâm thuộc quận Nhật Nam. Huyện Tượng Lâm (ngày nay thuộc Quảng Nam, Quãng Ngãi, Bình Định) là địa bàn sinh sống của người Chăm cổ.

- Vào thế kỷ II nhà Hán suy yếu, không thể kiểm soát được các quận ở xa, lợi dụng cơ hội đó vào năm 192-193 nhân dân huyện Tượng Lâm dưới sự lãnh đạo của Khu Liên đã nổi dậy chống lại quân đô hộ của nhà Hán và giành được độc lập. Khu Liên tự xưng là vua, đặt tên nước là Lâm ấp.

-  Quốc gia Lâm Ấp có lực lượng quân sự khá mạnh (4 – 5 vạn quân thường trực), biết hợp nhất 2 bộ lạc Dừa và Cau đánh bại nhà Hán, tấn công các nước láng giềng, mở rộng lãnh thổ đến tận Hoành Sơn (phía Bắc), Phan Rang (phía Nam).

-  Đổi tên nước thành Cham-pa, đóng đô ở Sin- ha- pu- ra (Trà Kiệu Quảng Nam).
* Kinh tế

-  Nông nghiệp trồng lúa nước, mỗi năm 2 vụ, sử dụng công cụ bằng sắt, dùng trâu bò kéo cày, biết làm ruộng bậc thang, sáng tạo xe guồng nước.

-  Ngoài ra họ còn trồng cây ăn quả(cau, dừa, mít), khai thác lâm thổ sản (trầm hương, ngà voi, sừng tê,...), làm đồ gốm, đánh cá.

- Người Chăm-pa cũng buôn bán với nhân dân các quận ở Giao Châu, Trung Quốc và Ấn Độ.
* Văn hóa

-  Người Chăm có chữ viết riêng bắt nguồn từ chữ Phạn của người Ấn Độ.
 

-  Theo đạo Bà La Môn và đạo Phật.

-  Có tục hỏa táng người chết.

-  Họ ở nhà sàn và ăn trầu cau. 

-  Nghệ thuật đặc sắc: tháp chàm, đền, tượng, các bức chạm nổi,...