Chiều hướng tiến hóa các hình thức cảm ứng ở động vật:
- Về cơ quan cảm ứng: từ chỗ chưa có cơ quan chuyên trách đến chỗ có cơ quan chuyên trách thu nhận và trả lời kích thích ở động vật có hệ thần kinh, từ dạng thần kinh lưới đến dạng thần kinh chuỗi hạch và cuối cùng là dạng thần kinh ống.

- Về cơ chế cảm ứng (sự tiếp nhận và trả lời kích thích): từ chỗ chỉ là sự biến đổi cấu trúc của các phân tử prôtêin gây nên sự vận động của các chất nguyên sinh (ở các động vật đơn bào) đến sự tiếp nhận, dẫn truyền kích thích và trả lời lại các kích thích (ở các sinh vật đa bào).
+ Ở các động vật có hệ thần kinh từ phản xạ đơn đến phản xạ chuỗi, từ phản xạ không điều kiện đến phản xạ có điều kiện nhờ đó mà cơ thể có thể thích ứng linh hoạt trước mọi sự thay đổi của điều kiện môi trường.
⇒ Sự hoàn thiện của các hình thức cảm ứng ở động vật theo hướng càng ngày càng chính xác và tiết kiệm năng lượng. Sự tiến hóa này là kết quả của quá trình phát triển lịch sử đảm bảo cho cơ thể thích nghi đó tồn tại và phát triển.