Nguyễn Duy đã kể về những kỉ niệm đẹp giữa nhân vật trữ tình và vầng trăng trong quá khứ. Bằng một giọng thơ thủ thỉ tâm tình, vầng trăng hiện ra giữa không gian bao la của ruộng đồng, sông, biển " Hồi nhỏ sống với...." đó là hình ảnh vầng trăng của tuổi thơ, quấn quít với người, vô tư như hình với bóng. Trăng mang đến bao nhiêu niềm vui, hạnh phúc, ngọt ngào tràn ngập. Trong hai câu thơ, trăng không hề xuất hiện nhưng đằng sau mỗi cảnh thiên nhiên bao la khoáng đại giữa bầu trời cao rộng lúc nào cũng có vầng trăng trong trẻo, dịu hiền. Điệp từ " với " được sử dụng tài tình khiến ta hình dung một không gian cứ lớn dần lớn dần theo sự trưởng thành của đứa trẻ, rồi thời gian trôi, người bạn nhỏ năm xưa của trăng trở thành người lính lại sống với rừng, với trăng và trăng thành tri kỉ. Trăng đã chia sẻ bao gian lao, khó khăn của cuộc đời người lính, trăng xoa dịu những đau thương, mất mát trước sự hi sinh của đồng đội. Trong lòng người lính, trong thứ ánh sáng mát dịu, vần thơ cuộc đời của người lính thêm thơ mộng, gần gũi với thiên nhiên: " Trần trụi...cây cỏ" và lúc ấy ánh trăng kia tự nhiên trở thành vầng trăng tình nghĩa gắn bó bền chặt với con người khiến con người đã tâm niệm sẽ không bao giờ quên. Thế nhưng, đó chỉ là " ngỡ " nghĩa là nghĩ là tin như thế nhưng sự thật lại không phải vậy. Ta như đọc được tâm trạng ăn năn, tự trách, tự dằn vặt lòng mình đằng sau chữ " ngỡ " ấy.