Vì cuộc chiến đấu chung của dân tộc, tôi đã hy sinh hạnh phúc gia đình, xa vợ, xa con, rồi những thương tích trong chiến tranh. Suốt tám năm ròng, xa gia đình đi chiến đấu, mấy ngày về thăm nhà ít ỏi, tôi phải trải qua nỗi đau về tinh thần vì đứa con gái duy nhất mà tôi hằng mong nhớ không chịu nhận tôi là cha. Trước mặt tôi, hình ảnh những hàng dừa nước nghiêng mình xuống dòng kênh trước nhà bỗng chốc hiện ra. Bất chợt tôi nhìn thấy một bé gái tóc cắt ngắn đang chơi dưới gốc cây trước nhà. Linh cảm của một người cha khiến tôi nhận ra đó chính là bé Thu – đứa con gái bé bỏng mà tôi khao khát, mong mỏi gặp mặt bấy lâu nay. Khi đó cái tình người cha cứ nôn nao trong con người tôi, không thể chờ xuồng cập bến, tôi nhảy thót lên bờ, chạy lại bên con, giọng lập bập run run Ba đây con! Thế nhưng đáp lại tình cảm ấy của tôi là nỗi sợ hãi thảng thốt kêu cứu của con. Tôi như chết lặng đi. Tôi nhìn theo nó đang chạy vô nhà thật nhanh với má, chẳng dám quay mặt lại. Quay sang anh Ba, chúng tôi cùng lắc đầu. Anh Ba an ủi:

– Thôi, cứ yên tâm, trước sau gì nó cũng nhận ra cậu. Bố nó chứ ai mà nó lại không chịu nhận.

Tôi cười mà nước mắt như muốn trào ra. Vì đường xa nên chúng tôi chỉ ở nhà được có ba ngày. Trong suốt ba ngày đó, chúng tôi cố ý để con bé gọi tôi một tiếng ba. Nhưng không, nó rất cứng cỏi, gan lì, bướng bỉnh. Có lần má nó đang nấu cơm thì chạy vội đi mua thức ăn, dặn nó trông nồi. Nồi cơm sôi sùng sục, nó cầm đôi đũa đảo đi đảo lại mấy lượt. Nhưng đến công đoạn chắt nước, nó lượng sức mình không nhấc nổi mới cầu viện đến tôi:

– Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái!

Lại một câu nói trổng, tôi lặng im không đáp, tiếp tục nhâm nhi chén trà đặc với anh Ba. Tôi cố tình tỏ ra không nghe thấy để mong sao con bé sẽ gọi một tiếng “ba” ấm áp, trìu mến. Nhưng không, con bé vẫn chẳng chịu gọi tôi là ba. Nó loay hoay hồi lâu rồi lấy cái vá múc ra từng vá nước. Con bé đáo để thật!

Và điều mà tôi ân hận nhất, trong những ngày được ở bên con, đó là tôi đã lỡ đánh vào mông và hét lên với con khi nó không chịu nhận miếng trứng cá mà tôi gắp cho nó. Sau khi bị ba đánh, Thu chạy sang bà ngoại, và không biết ở đó, nó được bà kể cho nghe chuyện gì, nhưng đến lúc nó về nhà, tôi thấy nó có vẻ khang khác. Nó không bướng bỉnh hay cau mày như mọi hôm mà nó buồn rầu, sầm lại đi trên gương mặt ngây thơ dễ thương, trong đôi mắt của con tôi nhìn thấy điều gì đó khó nói trong vẻ đăm chiêu, nghĩ ngợi sâu xa.

Giây phút chia tay mang ba lô trên vai, khi đã bắt tay hết tất cả mọi người, tôi đưa mắt nhìn về con bé. Nó vẫn đứng trong góc nhà lặng lẽ, lòng tôi rất muốn ôm con, hôn con nhưng lại lo sợ rằng con sẽ bỏ chạy nên chỉ dám đứng nhìn con từ xa, lòng tôi đầy buồn bã. Rồi tôi khẽ nói:

- Thôi ba đi đây con nghe

Bất ngờ thay tôi vừa dứt lời con bé bóng cất tiếng kêu:

- B...a..a...ba

Thu cất tiếng gọi ba, tôi sững sờ, giây phút ấy dường như cả địa cầu cũng ngừng quay, trái tim tôi thổn thức, niềm hạnh phúc vỡ òa, tan chảy trong tôi, tôi đã khóc, giọt nước mắt vui sướng và hạnh phúc vô bờ bến của một người cha lần đầu tiên được nghe đứa con duy nhất của mình gọi. Vậy là con tôi đã nhận ra tôi, tôi hôn tóc con và hứa khi về sẽ tặng con chiếc lược.

Trở lại khu căn cứ, lời dặn của bé Thu “Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba!” đã thúc đẩy tôi nghĩ đến việc làm một chiếc lược ngà dành cho con. Khi kiếm được khúc ngà, tôi vui mừng sung sướng như trẻ con được quà. Tôi dồn hết cả tâm trí công sức vào việc làm cây lược. Sau khi hoàn thành tôi còn khắc lên cây lược dòng chữ “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Nó làm dịu đi nỗi ân hận và chứa đựng bao nhiêu tình cảm thương nhớ mong đợi của người cha với đứa con xa cách. Nó trở thành vật thiêng, an ủi, nuôi dưỡng trong tôi tình cha con và sức mạnh chiến đấu. Hàng đêm, tôi nhìn ngắm chiếc lược, mài nó lên tóc cho thêm bóng thêm mượt và chờ đến ngày đem chiếc lược về cho con.

Quả thực, chiến tranh! Hai tiếng vang lên nghe thật thương tâm, cũng chính vì hai tiếng đó mà bao người phải khổ đau. Chiến tranh tàn khốc, gây ra các cuộc sinh ly tử biệt, vợ xa chồng, cha xa con, con xa nhà. Chiến tranh không thể tha thứ khi đã cướp đi sinh mạng, xương máu của biết bao người con Việt Nam, và cũng chính trong chiến tranh ấy, những tình cảm thiêng liêng nhất của cuộc đời không thể nào bộc lộ ra hết được, tình yêu đôi lứa, tình đồng chí đồng đội, tình yêu quê hương và đặc biệt nhất là tình cảm gia đình. Mong sao anh em chúng tôi sẽ cùng nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ để đất nước sớm hoà bình, chúng tôi sớm được đoàn tụ với người thân sau bao năm xa cách.