Nếu loài chó biết trông coi nhà cửa, gà trống báo hiệu trời đã sáng thì mèo lại bắt chuột để bảo vệ một đồ vật trong gia đình. Loài mèo từ lâu đã gắn bó với cuộc sống của con người.

Mèo bắt đầu được thuần hóa và nuôi ở Ai Cập sau đó lan nhanh sang Châu Âu và các khu vực khác trên thế giới. Riêng ở Việt Nam, mèo bắt đầu được nuôi từ khoảng hai nghìn năm trước đây.

Họ nhà mèo có vẻ ngoài nhanh nhẹn. Đầu của chúng tròn, nhỏ và phía trước hơi nhô ra là chiếc miệng của chúng. Trông mèo nhỏ bé nhưng hàm răng nó lại có tới ba mươi chiếc. Trong số này, ngoài bốn chiếc răng nanh sắc nhọn thì hầu hết đều nhỏ xíu. Kỳ lạ nhất là đôi mắt mèo, đôi mắt trong veo như hai hòn bi ve.

Đồng tử mèo có khả năng co giãn cực tốt. Ban ngày, đồng tử thu nhỏ đến đêm mới giãn ra. Thế là mèo ta có thể nhìn rõ trong đêm tối. Thân hình nhỏ bé của mèo được nâng đỡ bởi bốn chân chắc khỏe. Vì nằm trong nhóm động vật bậc thấp nên mèo vẫn có một cái đuôi dài. Mỗi chân mèo đều có bốn ngón, dưới những ngón chân có vuốt cực sắc này là đệm thịt giúp mèo đi lại nhẹ nhàng.

Khi còn nhỏ, có lẽ ai cũng được nghe câu hát: “Meo meo meo, rửa mặt như mèo” và “mèo con ra bể nước, bàn chân nó vuốt vuốt, xoa mấy sợi râu cước”. Hình ảnh chú mèo liếm láp lòng bàn chân trước bên phải của mình cho thật sạch rồi lấy chính chân đó cọ cọ vào mặt mình đã khắc sâu vào tâm trí trẻ thơ. Một tập tính nữa mà ai cũng biết ở mèo đấy là bắt chuột. Bọn chuột xấu xí chuyên đi ăn vụng mỗi khi nghe thấy tiếng “meo meo” của mèo là hồn vía chạy đi đâu hết cả, chỉ còn biết bạt mạng chạy. Cộng thêm với đôi râu và đôi tai nhạy như ra đa mà trời đã ban cho, mèo lại càng bắt được nhiều chuột.

Về tập tính của loài mèo, mèo con được một tháng tuổi đã được mèo mẹ dạy cho những kỹ năng bắt chuột cơ bản như chạy, nhảy, rình mồi, vồ mồi. Trong thời kỳ này, mèo mẹ sẽ dẫn mèo con đi quanh nhà để chúng “tìm hiểu” mọi thứ. Lớn hơn một chút, khoảng từ bốn đến năm tháng tuổi là có thể tự săn mồi. Mèo từ mười đến mười hai tháng tuổi là có thể sinh sản được. Lúc này, mèo cái có bộ lông mới mượt hơn, dày hơn bình thường. Cơ thể mèo lúc này phát ra một mùi đặc biệt và có tiếng kêu khác thường để hấp dẫn mèo đực. Sau khi giao phối, mèo cái lại sống đơn độc như trước và tự nuôi con. Mỗi lứa, mèo mẹ đẻ khoảng hai đến sáu con. Mèo con mới đẻ mắt nhắm nghiền, khoảng một tuần sau mới mở mắt. .

Có rất nhiều loài mèo khác nhau. Mèo mun lông đen tuyền từ đầu tới gót này. Mèo mướp với bộ lông xám tro, mèo vàng lông vàng óng nữa. Có lẽ giống mèo đông đúc nhất, được nuôi phổ biến nhất là mèo tam thể. Loài này lông có màu đen, vàng, trắng pha lẫn với nhau.

Mèo là động vật ăn thịt nên đối tượng săn mồi của chúng thường là những con vật nhỏ như chuột, cá, ếch, cóc... Vũ khí săn mồi của mèo là móng vuốt ở đầu ngón chân có chiều dài hơn 1cm, hình cong bán nguyệt, đầu móng vuốt nhỏ và nhọn sắc bén. Ngày nay mèo thường chung sống với con người nên thức ăn chủ yếu của nó là cơm. Mèo ăn rất ít nên các cụ ta mới có câu “ăn như mèo” song món khoái khẩu của chúng là cơm cá.

Loài mèo có một vai trò quan trọng trong cuộc sống. Đặc biệt là ở Việt Nam, mèo gắn bó mật thiết với con người. Chúng đã trở thành người bạn của nhà nông giúp tiêu diệt lũ chuột ăn hại. Tranh khắc gỗ làng Đông Hồ ở Việt Nam có hai bức tranh “Đám cưới chuột” và “Trạng chuột vinh quy” rất nổi tiếng và ý nghĩa.