Dưới tác động của các cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp, xã hội Việt Nam đã phân hoá mạnh mẽ theo hai hướng chính:

1. Sự phân chia giữa tầng lớp tư sản và giai cấp nông dân, công nhân. Tầng lớp tư sản phát triển tại các thành thị, trong khi đó giai cấp nông dân, công nhân tiếp tục bị áp bức trong môi trường nông thôn.

2. Sự phân biệt đối xử giữa các dân tộc, vùng miền. Thực dân Pháp thường thiên về đối xử bảo hộ cho người Kinh (gọi là "Đông Dương"), để rồi biến những người dân tộc khác như Nguyễn, Tày, Mường, Chăm, Hoa, Khơ Me... thành các cộng đồng bị kém phát triển hơn, bị thiếu ổn định và không có quyền tự quyết trong việc sinh hoạt và phát triển của mình.