Bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm mang tính biểu tượng và tư tưởng sâu sắc về cuộc sống và tình yêu đồng loại. Đặc biệt, cả khổ thơ đầu và cuối bài thể hiện rõ tư tưởng này, tuy nhiên có sự tương đồng và khác biệt.

Khổ thơ đầu của bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" tập trung miêu tả hình ảnh cuộc sống của đoàn thuyền đánh cá trên biển. Dòng thơ "Trước cửa sở thú một đàn gà trống" mang ý nghĩa biểu tượng, chỉ ra sự hiện diện của một đoàn người dũng cảm và quyết tâm. Từ đó, người đọc cảm nhận được ý chí mạnh mẽ và sự tương trợ lẫn nhau trong đoàn thuyền. Bên cạnh đó, khổ thơ đầu còn khắc họa một bức tranh sống động về cuộc sống của ngư dân, với những hình ảnh như "con cá cờ lẫn cùng đánh cùng nỡ" hay "trời biếc biếc mặn mặn gió lùa". Nhờ sự chi tiết và hình ảnh sinh động, tác giả mang đến cho người đọc cảm xúc và hình dung rõ ràng về cảnh đời của những ngư dân.

Ngược lại, khổ thơ cuối của bài thơ mang một tông màu bi thảm và tuyệt vọng. Tác giả sử dụng các từ ngữ như "khát", "thèm", "hụt hẫng" để thể hiện sự mất mát và cảm giác trống rỗng trong đời sống của những ngư dân. Dòng thơ "Vì con cá cớ sao đánh mất con" nêu lên sự đau khổ và hối tiếc khi họ phải chịu cảnh sống cô độc sau những cuộc đánh cá. Ý nghĩa của khổ thơ cuối nêu bật sự lưỡng lự và mâu thuẫn trong tư tưởng, khi người đọc cảm nhận được sự phân định rõ ràng giữa việc sinh tồn và việc thương yêu nhau.

Tuy khổ thơ đầu và cuối của bài thơ đều thể hiện tư tưởng về sự đoàn kết và lòng