Nước chảy đá mòn với chúng ta chẳng có gì là xa lạ phải không? Trong tự nhiên chúng ta có thể bắt gặp rất nhiều những hình ảnh như vậy. Đây cũng là một phản ứng hóa học mà trong trường chúng ta đã được học. Còn trong tự nhiên thì ở các dòng suối, các con sông chúng ta có thể thấy rất nhiều những hình ảnh minh họa vô cùng phong phú. Những viên đá với đầy đủ kiểu dáng khác nhau. Từ to tới nhỏ, trơn bóng nằm ở dìa các con suối hay trong lòng suối cũng có. Hay những hang đá vôi tự nhiên được nước biển bào mòn. Nhưng chúng ta cần phải biết rằng quá trình làm mòn đá của nước là một quá trình vô cùng lâu dài. Nó phải trải qua thời gian rất lâu để có thể bào mòn được những viên đá với những hình dạng khác nhau như vậy.

Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam thì những câu tục ngữ luôn luôn được đánh giá chính là sự thông minh, trí tuệ của người xưa. Các câu tục ngữ chính là sự đúc kết kinh nghiệm cũng như óc thông minh của các bậc tiền nhân qua cả một quá trình quan sát thực tế. Sau đó những kết quả như được ghi nhận lại bằng những câu nói ngắn gọn và mang nhiều bài học. Một trong những sự quan sát tinh tế về các hiện tượng tự nhiên của người xưa nổi lên đó chính là câu “Nước chảy đá mòn”.

Người xưa trong quá trình tương tác với tự nhiên, trong quá trình lao động sản xuất để có thể làm ra của cải thì cũng đã có những quan sả đúng. Người xưa quan sát để đúc kết lại những bài học để cho người sau làm theo. Và thông thường những sự quan sát lặp đi lặp lại cũng rất lâu thì họ mới có thể đúc kết ra những câu nói tuy thật ngắn gọn – tục ngữ. Câu nói: “Nước chảy đá mòn” thực tế đó chính là một hiện tượng hóa học. Ta như biết được rằng thành phần chủ yếu của đá là CaCO3. Hơn nữa thành phần hóa học có trong không khí có khí CO2 nên nước hòa tan một phần tạo thành axit H2CO3. Do đó xảy ra phản ứng hóa học có phương trình phản ứng như sau: CaCO3 + CO2 + H2O <-> Ca(HCO3)2

Khi mà dòng nước chảy dường như đã mang trong mình cuốn theo Ca(HCO3)2, theo nguyên lí dịch chuyển cân bằng thì cân bằng trên thì cũng như sẽ chuyển dịch theo phía phải. Kết quả mang lại được đó cũng chính là sau một thời gian nước đã làm cho đá bị bào mòn dần cho đến nhẵn nhụi. Và đây là một hiện tượng phổ biến khi ta đi tới các con suối khi có dòng nước chảy qua.

Trên đây cũng chính là nét nghĩa đen của câu tục ngữ đặc sắc, rất ngắn gọn “Nước chảy đá mòn”. Nhưng nếu như câu tục ngữ mà nó chỉ dừng lại như thế thì sao lại nói được các bậc tiền nhân xưa kia rất tinh tế. Dựa vào hiện tượng tự nhiên mà người xưa quan sát được như ý muốn nói qua hình ảnh quen thuộc này đó chính là bài học răn dạy con người. Hình ảnh nước luôn luôn vận động và thật mềm mại, chảy quanh những tảng đá thoạt nhìn ta như thấy không có một tác động dễ nhận thấy nào cả. Nhưng lâu dần thì những tảng đá kia lại như đã bị bào mòn đi đáng kể. Qua đó ông cha ta như muốn răn dạy con người đó chính là cần cù làm việc thì ắt có thành công. Những việc chúng ta làm bây giờ dường như không thành công được ngay, nhưng điều đó không minh chứng được chúng ta không đạt được kết quả. Mà đó chỉ là chưa thành công mà thôi. Đừng nản chí mà hãy tiếp tục chăm chỉ làm những việc nhỏ giống như “kiến tha lâu cũng đầy tổ”. Hãy thật cần cù và luôn có được chí bền, lúc đó thì thành công mới đến được. Cứ coi nước là một thứ chất lỏng, mềm mại tưởng không có những tác động gì to lớn. Nhưng cũng chính dòng nước đó lại cứ chảy nó lại có sức mạnh to lớn mà chưa chắc đao to búa lớn đã có thể là mòn tảng đá to kia được. Mọi việc trong đời cũng vậy, luôn cần những sự chăm chỉ và cần cù thì mới có được thành công. Bài học của câu tục ngữ này thật sâu sắc. Lấy hình ảnh, hiện tượng của thiên nhiên để như lại nói về chính cuộc sống của con người. Khuyên dạy con người sống sao cho cần cù để có được thành công.

Câu tục ngữ đặc sắc và rất ngắn gọn “Nước chảy đá mòn” thực sự chính là bài học sâu sắc cho mỗi con người chúng ta khi sống trong cuộc đời này. Ta như thêm yêu, thêm quý trọng hơn những câu tục ngữ răn dạy con người của các bậc tiền nhân xư kia.